Phần lớn các HNB địa phương đều cho rằng, việc điều chỉnh một số điểm cho phù hợp với tình hình thực tế, bối cảnh mới, nhiệm kỳ mới là rất chặt chẽ, hợp lý, tạo căn cứ pháp lý tốt hơn, thuận lợi hơn trong hoạt động. Điều lệ Hội được thông qua và phê duyệt chắc chắn sẽ là tiền đề quan trọng, tạo sức bật cho hoạt động nhiệm kỳ. Báo Nhà báo & Công luận xin ghi nhận những ý kiến của các lãnh đạo HNB địa phương trong cả nước.    

Nhà báo Trần Trọng Dũng - Ủy viên Ban Thường vụ HNBVN, Chủ tịch HNB TP. Hồ Chí Minh:

“Sửa đổi Điều lệ HNBVN: Góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội Nhà báo các địa phương”

Hội nghị BCH HNBVN lần thứ 16 (15/11/2021) vừa qua đã thảo luận và thông qua sửa đổi Điều lệ HNBVN (2011) để trình ĐH HNBVN lần thứ XI (nhiệm kỳ 2020-2025) thông qua. Điều lệ dự kiến có sự bổ sung, thay đổi ở 19 vấn đề chung và 9 nội dung sửa đổi, bổ sung chi tiết. Theo tôi, các nội dung sửa đổi đã góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các cấp Hội nhất là ở địa phương thể hiện cụ thể như:

Thứ nhất, tiêu chuẩn, điều kiện kết nạp hội viên được điều chỉnh thời gian làm báo chuyên nghiệp trước đây qui định là 3 năm, nay rút xuống còn 2 năm. Điều này phù hợp thời hạn cấp thẻ nhà báo và tạo điều kiện cho những người làm báo trẻ sớm có điều kiện gia nhập Hội, góp phần gia tăng số lượng hội viên.

Thứ hai, tại Điều 10 quy định về quyền của hội viên nhiều hơn, cụ thể hơn. Chẳng hạn như hội viên ngoài được hưởng các quyền lợi chính đáng khi tham gia các hoạt động của Hội còn được “tham gia các CLB nghiệp vụ của Hội”. Hay tại Điều 11 quy định các hội viên đang công tác tại các cơ quan báo chí Trung ương và ngoài địa phương, ngoài sinh hoạt tại tổ chức Hội cơ quan chủ quản “phải tham gia sinh hoạt tại HNB địa phương nơi hội viên thường trú”. Quy định này góp phần tạo điều kiện cho hội viên gắn bó sinh hoạt với địa phương, tăng cường mối quan hệ đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau giữa hội viên báo chí Trung ương với hội viên địa phương.

Thứ ba, Dự thảo thống nhất cơ quan chủ quản HNB địa phương là UBND tỉnh/thành, khắc phục tình trạng không thống nhất cơ quan chủ quản của Hội ở địa phương. Ngoài ra, trong Dự thảo cũng có một quy định hoàn toàn mới (Điều 24), đó là “Hội Nhà báo tỉnh, thành phố có văn phòng và nhân sự chuyên trách công tác Hội”. Đây xem như là cơ sở pháp lý quan trọng để UBND các tỉnh/TP. quan tâm chỉ đạo, hỗ trợ, tạo mọi điều kiện giúp đỡ HNB địa phương trong các mặt hoạt động.

Nhà báo Đoàn Minh Long - Ủy viên Ban Chấp hành HNBVN, Chủ tịch HNB Khánh Hòa:

“Điều lệ Hội là xương sống cho mọi công việc”

...Mặc dù Điều lệ Hội chưa được phê duyệt nhưng Hội vẫn chèo lái con tàu về đích. Có thể thấy rằng, chúng ta đã có một nhiệm kỳ quá nhiều điều đặc biệt: Đó là dấu ấn trên cương vị Chủ tịch luân phiên của Hiệp hội báo chí Asian; triển khai thực hiện Luật Báo chí; ban hành 10 điều quy định đạo đức Người làm báo; ban hành quy tắc sử dụng mạng xã hội cho hội viên, nhà báo; thành lập Bảo tàng Báo chí Cách mạng Việt Nam; thực hiện Đề án Hội báo toàn quốc liên tục trong nhiều năm quy mô lớn, hỗ trợ Báo chí chất lượng cao có kinh phí nhiều nhất từ trước tới nay cho tất cả các tỉnh, thành phố; kết quả xuất sắc nhất là đề án phối hợp thực hiện giải Búa liềm Vàng và Giải về Phòng chống tham nhũng...; khởi xướng lại Giải Bóng bàn toàn quốc cho các HNB tham gia... Đặc biệt thành công ở Giải Báo chí Quốc gia quy mô rất lớn; khánh thành Bia Di tích lịch sử quốc gia địa điểm Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng tại Thái Nguyên; HNB ở 63 tỉnh, thành phố trên cả nước đều tuân thủ quy định của TW Hội, hoạt động tích cực, hiệu quả!

Nếu trong thời gian tới Đại hội thông qua Nghị quyết về vấn đề Điều lệ và được Chính phủ phê duyệt thì đây là một việc hết sức quan trọng của một nhiệm kỳ, bởi vì Điều lệ hoạt động của Hội là xương sống về tất cả mọi công việc trong quá trình suốt nhiệm kỳ 5 năm. Hy vọng rằng Đại hội sẽ được thông qua Điều lệ và nhiệm kỳ tới chúng ta sẽ được hoạt động theo Điều lệ mới.

Tuy nhiên, nếu có phê duyệt thì Thường trực HNBVN cũng nên quán triệt một số nhiệm vụ trọng tâm để  các hội viên, nhà báo, phóng viên trên toàn quốc thực hiện. Một là, chúng ta tiếp tục thực hiện Luật Báo chí thông qua việc học tập, hướng dẫn và có các Hội nghị chuyên đề để cho hội viên nắm vững, thống nhất thực hiện theo đúng Luật. Thứ hai là trong nhiệm kỳ vừa qua cũng ban hành Bộ quy tắc sử dụng mạng xã hội đối với người làm báo Việt Nam, việc này cũng cần tiếp tục quán triệt thường xuyên hơn nữa để các Hội địa phương, các hội viên, nhà báo, phóng viên luôn có ý thức chấp hành quy định khi sử dụng mạng xã hội, đảm bảo sự chuẩn mực trong phát ngôn trên mạng xã hội, tránh những sai phạm, lệch chuẩn, ảnh hưởng đến những người làm báo Việt Nam. Thứ ba nữa là, tiếp tục quán triệt sâu rộng 10 điều đạo đức của người làm báo Việt Nam...

Có thể nói, trong nhiệm kỳ vừa qua đã làm được nhiều công việc quan trọng, chúng tôi cũng hy vọng với tinh thần đó sẽ tiếp tục hoàn thành được nhiệm vụ cho một nhiệm kỳ mới trong thời kỳ mới này.

Nhà báo Nguyễn Anh Tú – Phó Chủ  tịch Thường trực HNB Hải Phòng:

“Điều lệ HNBVN được điều chỉnh, bổ sung: Tạo thuận lợi cho các cấp Hội quản lý hội viên tốt hơn”

Điều lệ HNBVN đã được Tiểu ban sửa đổi, bổ sung Điều lệ Hội tiến hành rà soát, thảo luận, tổng hợp ý kiến của các thành viên tiểu ban, tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Thường trực và Đảng đoàn, Ban Thường vụ, Ban Chấp hành, ý kiến góp ý của các cấp Hội, của các nhà báo lão thành và của các đồng chí nguyên lãnh đạo Hội qua các thời kỳ; Ý kiến góp ý của Ban Tuyên giáo Trung ương, Ban Tổ chức Trung ương, Bộ Nội vụ, ý kiến của các cấp Hội trong cả nước… dự kiến trình tại Đại hội XI HNBVN.

Nếu được cấp có thẩm quyền phê duyệt, Điều lệ HNBVN khóa XI sẽ chính thức có hiệu lực và phù hợp với hoạt động của HNBVN trong tình hình mới. So với Điều lệ HNBVN khóa IX, Điều lệ HNBVN khóa XI có 8 chương, 38 điều giảm 2 chương so với trước đây, tuy nhiên nhiều nội dung tại Điều lệ mới đã được điều chỉnh, bổ sung cụ thể, không chỉ tạo căn cứ pháp lý cho các cấp Hội hoạt động thuận lợi, mà còn nâng cao vị thế và thể hiện rõ được trách nhiệm của HNB cấp tỉnh, thành phố đối với công tác quản lý và bảo vệ hội viên.

Cụ thể tại thời điểm hiện nay, việc sinh hoạt của phóng viên thường trú tại các địa phương tuân thủ theo Quy định số 979/QĐ-HNBVN ngày 06/4/2018 và Hướng dẫn số 646-HD/HNBVN ngày 11/9/2018 và văn bản số 03/CV-HNBVN ngày 08/01/2019 của Hội Nhà báo Việt Nam, theo đó: “Hội viên là phóng viên thường trú, đại diện tại địa phương tham gia sinh hoạt Hội theo hình thức giữ mối liên hệ với tổ chức Hội nơi thường trú, theo đó các hoạt động nghiệp vụ, đóng hội phí đều được thực hiện nơi hội viên công tác”.

Thực tế, việc “giữ mối liên hệ với tổ chức Hội nơi thường trú” chưa cụ thể, còn chung chung, nên phần nhiều hội viên là phóng viên thường trú, đại diện tại địa phương tham gia sinh hoạt Hội không được thường xuyên, việc quản lý và xử lý vi phạm đạo đức nghề nghiệp của hội viên cũng rất khó khăn. Chính vì vậy, nội dung về việc hội viên sinh hoạt với HNB địa phương đã được bổ sung tại:

Khoản 4 (Điều 11): “Hội viên công tác tại cơ quan thường trú, văn phòng đại diện, phóng viên thường trú của các cơ quan báo chí Trung ương hay địa phương khác, ngoài việc sinh hoạt tại tổ chức hội cơ quan chủ quản, phải tham gia sinh hoạt tại Hội Nhà báo địa phương nơi hội viên thường trú”.

Khoản 2 (Điều 13): “Tổ chức hội cơ quan chủ quản hội viên có trách nhiệm giới thiệu hội viên thường trú tham gia sinh hoạt với Hội Nhà báo tỉnh, thành phố. Ban Chấp hành Hội Nhà báo tỉnh, thành phố quyết định thành lập Chi hội/Liên chi hội hoặc bố trí sinh hoạt trong các Chi hội trực thuộc Hội Nhà báo tỉnh, thành phố”.

Với việc bổ sung 02 nội dung trên, chúng tôi hy vọng công tác quản lý hội viên nói chung và hội viên là phóng viên thường trú, đại diện tại địa phương sẽ tốt hơn, hội viên có dịp gần gũi với HNB địa phương và càng không thể dửng dưng, đứng ngoài cuộc với các hoạt động công tác Hội của HNB cấp tỉnh, thành phố trong thời gian tới đây.

Nhà báo Ngọc Mẫn – Phó Chủ tịch Thường trực HNB tỉnh Kon Tum:

“Những điểm mới trong Điều lệ sẽ hữu ích cho công tác và hoạt động của Hội”

Qua nghiên cứu dự thảo sửa đổi, bổ sung Điều lệ HNBVN khóa XI, nhiệm kỳ 2020-2025, tôi trân trọng đánh giá cao Ban soạn thảo dự thảo Điều lệ đã có sự đầu tư, rà soát, chắt lọc câu từ chặt chẽ, rõ ràng, dễ hiểu. Kết cấu, bố cục, nội dung từng Điều lệ bám sát hoạt động và công tác Hội, thích ứng với tình hình hoạt động của báo chí hiện nay, song vẫn đảm bảo tính nguyên tắc, tính tổ chức và hoạt động của Hội là tuân thủ và chấp hành pháp luật của Nhà nước Việt Nam.

Điểm mới trong Điều lệ sửa đổi, bổ sung lần này rất nhiều, nhưng tôi thích ở chỗ thống nhất tên HNB tỉnh/thành là đủ, trước đây đưa hai chữ Việt Nam vào trước chữ tỉnh/thành bị thừa. Về cách tính tỷ lệ phiếu bầu, sửa “phiếu bầu quá bán (trên 50%) hợp lệ” thành “phiếu bầu hợp lệ quá bán (trên 50%)” hợp lý hơn. Chương III Điều 9 Khoản 1, điểm (a): đề nghị sửa đổi, bổ sung: biên dịch viên, tuyên truyền viên; sửa đổi: “báo hình, báo nói, báo điện tử”,  thành: “Tham gia vào quy trình sản xuất thông tin trong cơ quan báo chí, thông tấn (phóng viên, biên tập viên, biên dịch viên, phát thanh viên, tuyên truyền viên, đạo diễn, quay phim, biên kịch, họa sĩ, kỹ thuật viên báo hình, báo nói, báo điện tử, nhân viên tòa soạn, thông tin tư liệu, công tác bạn đọc)”. Điểm b, Khoản 2 bổ sung “pháp luật” thành: Không vi phạm pháp luật.

Theo tôi, Điều lệ HNBVN sửa đổi, bổ sung lần này nếu được phê duyệt, thông qua, đối với cấp HNB địa phương rất phấn khởi vì có sự thống nhất về cơ quan chủ quản HNB là UBND tỉnh/thành. Những điểm mới trong Điều lệ sẽ hữu ích cho công tác và hoạt động của HNB nói chung, hội viên nói riêng, và cả với những cơ quan luôn quan tâm đến báo chí. Đã sửa đổi, bổ sung Điều lệ nghĩa là có sự thay đổi, mà báo chí phải thay đổi phù hợp với tính thời đại thì mới tồn tại vững vàng, điều này rất quan trọng và đáng trân trọng.

Nhà báo Đoàn Hồng Phúc – Phó Chủ tịch Thường trực HNB Kiên Giang:

“Cần quan tâm, mở rộng đối tượng kết nạp hội viên”

Phát huy truyền thống vẻ vang của báo chí cách mạng và khẳng định vai trò quan trọng của tổ chức chính trị, xã hội nghề nghiệp của HNBVN, nhân Đại hội này, tôi bày tỏ một số suy nghĩ của mình: Đảng, Nhà nước cần tạo điều kiện tốt nhất để HNB nâng cao vai trò của mình trong việc tham mưu với Đảng, Nhà nước trong việc lãnh đạo báo chí, đồng thời có chính sách thỏa đáng hơn nữa trong việc quy hoạch đào tạo, bồi dưỡng hội viên và những người làm báo kể cả về chính trị và nghiệp vụ, nhằm đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ.

Hiện nay, báo chí truyền thông đang có vị trí, vai trò rất quan trọng trong sự nghiệp đổi mới và phát triển đất nước, vì vậy Đảng, Nhà nước cũng cần mạnh dạn giao cho Hội các cấp có vai trò tham gia tích cực vào công tác quản lý nhà nước về báo chí ở Trung ương và địa phương. Về sửa đổi, bổ sung Điều lệ HNBVN, theo tôi cần nghiên cứu, quy định điều kiện vào Hội phải có sự thống nhất, phù hợp với điều kiện do Bộ Thông tin và Truyền thông quy định về cấp thẻ nhà báo đối với những người làm báo chuyên nghiệp, như: số năm tham gia làm báo, số tác phẩm báo chí sáng tạo trong một năm, về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ…

Về đối tượng kết nạp hội viên cũng cần mở rộng đến cán bộ thường xuyên viết tin, bài trên cổng thông tin điện tử Tỉnh ủy, thành ủy; Cổng Thông tin điện tử UBND các tỉnh, thành phố; Tờ tin của Ban Tuyên giáo các tỉnh ủy, thành ủy; phóng viên, biên tập viên và cán bộ quản lý đài truyền thanh cấp huyện (Hai năm qua, nhiều tỉnh, thành phố sáp nhập Đài truyền thanh với trung tâm văn hóa cấp huyện nên thường gọi tên ghép 2 cơ quan này).

Đối tượng kết nạp hội viên cũng cần quan tâm mở rộng đến đội ngũ cộng tác viên thường xuyên cho cơ quan báo chí địa phương. Thực tế, hiện nay có rất nhiều anh, chị em đang công tác trong lực lượng vũ trang và các sở, ngành khác như: ngành Nông nghiệp, ngành Thuế, Thanh tra, Văn hóa, thể thao, du lịch; biên tập viên các bản tin, tờ tin của một số cơ quan cấp tỉnh... được cơ quan phân công, phối hợp viết báo và sản xuất chương trình chuyên nghiệp tại Báo Kiên Giang và Đài Phát thanh và Truyền hình Kiên Giang.

Hiện nay, ở tỉnh Kiên Giang có hàng chục cán bộ làm nhiệm vụ viết tin, bài thường xuyên trên các cổng thông tin điện tử của Tỉnh ủy, UBND tỉnh hoặc trên đài truyền thanh cấp huyện, họ rất tha thiết vào Hội để được bảo vệ quyền lợi, trau dồi nghiệp vụ. Tuy không phải là người viết báo chuyên nghiệp ở cơ quan báo chí, nhưng nhiều người có thâm niên hàng chục năm làm nghề báo và hoạt động sáng tạo tác phẩm của họ không khác gì tác phẩm báo chí.

Tôi cũng đề xuất, đối với những đối tượng trên, ngoài những quy định chung, cần phải có những điều kiện khác ràng buộc cao hơn những người làm báo chuyên nghiệp ở các cơ quan báo chí, như: quy định thời gian làm báo phải nhiều hơn những người làm báo chuyên nghiệp, phải qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, phát thanh, truyền hình (Trừ những trường hợp có bằng đại học báo chí).

Ths. Tạ Đình Nghĩa - Phó Chủ tịch thường trực HNB tỉnh Sóc Trăng:

“Tạo ra những đổi mới thiết thực về công tác tổ chức, hoạt động và thực sự là một cuộc cải cách lớn”

Là một tổ chức chính trị - xã hội – nghề nghiệp, nhiệm vụ của HNBVN đã được “luật hóa”, ngày càng nặng nề và phức tạp hơn trong thời đại truyền thông số. Bên cạnh việc đề ra những chủ trương, quyết sách đúng đắn cho giai đoạn tới, việc sửa đổi, bổ sung Điều lệ của Hội là hết sức cần thiết; nhằm tạo ra những đổi mới thiết thực về công tác tổ chức, hoạt động và công tác cán bộ, một cuộc cải cách lớn về tổ chức bộ máy của các cơ quan giúp việc ở Trung ương Hội cho đến các tổ chức HNB địa phương.

Trong đó, đề nghị bổ sung nội dung “hội viên nhà báo công tác tại cơ quan thường trú, văn phòng đại diện, phóng viên thường trú của các cơ quan báo chí Trung ương hay địa phương khác khi đăng ký hoạt động tại các tỉnh, thành phố có tổ chức HNB địa phương, ngoài việc sinh hoạt tại tổ chức hội cơ quan chủ quản, phải tham gia sinh hoạt tại HNB địa phương nơi hội viên thường trú”(vào Điều 10) và “Tổ chức hội cơ quan chủ quản hội viên có trách nhiệm giới thiệu hội viên thường trú tham gia sinh hoạt với HNB tỉnh, thành phố”(vào Điều 13); đồng thời, nên có quy định về việc “HNB địa phương nơi hội viên thường trú có đánh giá, nhận xét định kỳ hằng năm” vào quy trình xếp loại, thi đua khen thưởng hội viên.

Từ đó, khắc phục tình trạng buông lỏng quản lý trong sinh hoạt của hội viên và những bất cập, vi phạm đạo đức nghề nghiệp trong hoạt động báo chí thường trú tại các địa phương lâu nay.

Lâu nay, do nhiều nguyên nhân, tổ chức bộ máy hoạt động của các HNB địa phương, thực trạng là mang tính chắp vá, mỗi nơi một kiểu, thiếu thốn cả về chất lượng đội ngũ lẫn cơ sở vật chất, kinh phí, hoạt động; chưa đúng tầm của một tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp của những người làm báo. Việc bổ sung vào Khoản 2 Điều 23: “HNB tỉnh có văn phòng và nhân sự chuyên trách công tác Hội” sẽ giúp cải cách, thống nhất được mô hình tổ chức bộ máy hoạt động của cơ quan giúp việc của tổ chức hội nhà báo địa phương.

Ở Điều 24 “Nhiệm vụ, quyền hạn của Ban Chấp hành Hội Nhà báo tỉnh”, cần bổ sung từ ngữ sao cho rõ ràng “nhiệm vụ” và “quyền hạn” vì thực tế lâu nay lãnh đạo các HNB địa phương chưa được quan tâm tạo cơ chế, điều kiện để thực hiện nhiệm vụ “Phản ánh, kiến nghị với cấp ủy, chính quyền tỉnh về chỉ đạo, quản lý báo chí và tình hình hoạt động báo chí của địa phương; tham gia ý kiến về việc bổ nhiệm, miễn nhiệm cán bộ lãnh đạo cơ quan báo chí” do thiếu “quy chế phối hợp, giám sát”; dẫn tới ở nhiều địa phương có sự bổ nhiệm, miễn nhiệm cán bộ lãnh đạo cơ quan báo chí không đúng luật, không đảm bảo về các tiêu chí chuyên môn đối với nhân sự được bổ nhiệm, điều động.

Ngoài ra, tôi cũng mong muốn, bên cạnh việc Đại hội có những chủ trương, quyết sách đúng đắn, thì vấn đề sau Đại hội, khâu tổ chức, hướng dẫn thực hiện phải thật tốt hơn nữa, cụ thể và sát hợp thực tiễn đời sống xã hội, thực trạng báo chí truyền thông để đưa cho được Nghị quyết Đại hội, Điều lệ bổ sung, sửa đổi sớm đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả công tác Hội.

An Vinh (Ghi)