Định giá rất vô tư nhưng sau kiểm tra, giám sát trở lại thì mắc ‘vòng lao lý’

Đây là ý kiến của đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường - Đoàn TP Hà Nội khi tham gia góp ý vào dự án Luật Giá (sửa đổi) chiều 11/11 trước Quốc hội.

Làm kín khoảng trống về các căn cứ pháp luật để làm cơ sở cho việc xác định giá

Đại biểu Hoàng Văn Cường cho biết, trong thời gian vừa qua, rất nhiều những vụ án tham nhũng, tiêu cực bị phát hiện thì đều liên quan đến việc xác định giá không đúng với giá hàng hóa khi mua hoặc khi bán tài sản công.

"Hiện nay, các tổ chức tư vấn định giá rất ngại, thậm chí không dám nhận nhiệm vụ định giá các tài sản cho khu vực công, chỉ mua hoặc khi bán. Bởi vì, người ta rất e ngại có thể định giá rất vô tư nhưng sau một thời gian kiểm tra, giám sát trở lại thì có khi giá thị trường thay đổi rồi thì người ta lại mắc vào vòng lao lý", ông Cường nói.

Cũng theo đại biểu đoàn TP Hà Nội, nhiều cơ quan, nhiều đơn vị, công việc này không mua sắm được các tài sản, vật tư, hàng hóa. Điển hình như bệnh viện, vật tư và thuốc chữa bệnh không mua được, nhiều tài sản công của Nhà nước thì không thể chuyển giao cho khu vực tư được.

Trong khi đó, các dự án bất động sản không thể xác định giá đất để cho các nhà đầu tư có đất để đầu tư phát triển các dự án bất động sản, bởi vì những cơ quan quản lý này cũng e ngại, không biết xác định giá như thế nào là phù hợp. Liệu rằng xác định giá đưa ra để mua, bán hoặc cho đầu tư tài sản công, cho chuyển giao tài sản công cho tư nhân thì sau này khi giá thị trường thay đổi, điều tra giám sát vào, có bị kết tội hay không?

"Tôi cho rằng nguyên nhân căn bản ở đây là do trong quy định luật pháp hiện nay chưa có những quy định một cách chặt chẽ, một cách cụ thể những căn cứ, những phương pháp để xác định giá cả hàng hóa", ông Cường nhấn mạnh.

Từ lý do trên, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, yêu cầu đầu tiên của việc hoàn thiện luật lần này chính là phải làm kín khoảng trống về các căn cứ pháp luật để làm cơ sở cho việc xác định giá như thế nào là có căn cứ, là có cơ sở. Việc xác định giá như thế nào là có căn cứ, có cơ sở chính là các phương pháp khoa học của đánh giá, những căn cứ định giá, những nguyên tắc định giá.

"Trong dự thảo luật lần này phải đưa thành một chương riêng về phương pháp, về căn cứ và về nguyên tắc định giá", ông Cường đề nghị và cho rằng, với nội dung quan trọng nhưng trong dự thảo luật hiện nay tại Điều 24 chỉ có một nội dung quy định toàn bộ những vấn đề về phương pháp, căn cứ này lại giao cho Bộ Tài chính có văn bản hướng dẫn. Nếu như vậy thì hoàn toàn không đủ cơ sở pháp luật để buộc những người tham gia định giá không lợi dụng trục lợi trong quá trình định giá và cũng không đủ cơ sở pháp luật để bảo vệ họ khi có những vấn đề liên quan đến điều tra, kiểm tra.

Cũng theo ông Hoàng Văn Cường, để có được xác định giá cả đúng cũng như có cơ sở để quản lý giá thì phải có cơ sở dữ liệu đầu vào. Do vậy, việc kê khai giá là một công việc vô cùng quan trọng để tạo ra cơ sở dữ liệu đầu vào cho tất cả các loại hàng hóa, dịch vụ đang tham gia trên thị trường. "Chính vì vậy, tôi đề nghị hoạt động kê khai giá này không nên giới hạn ở một số các loại hàng hóa như quy định hiện hành mà chúng ta phải quy định tất cả các loại hàng hóa khi bắt đầu đưa vào lưu thông trên thị trường đều phải thực hiện kê khai giá", ông Cường đề nghị và cho rằng, chỉ có 2 đối tượng phải thực hiện kê khai chứ không cần phải quá nhiều.

Cụ thể, đối tượng thứ nhất phải kê khai giá là những doanh nghiệp sản xuất lần đầu tiên đưa sản phẩm vào thị trường thì phải kê khai giá. Đối tượng thứ hai là những doanh nghiệp nhập khẩu khi lần đầu tiên nhập khẩu hàng hóa này đưa vào thị trường để tiêu thụ thì phải kê khai giá. 

Đề nghị tách quy định về định giá nhà nước riêng, định giá tổ chức, cá nhân riêng

Tham gia góp ý vào dự án luật, đại biểu Quốc hội Lại Văn Hoàn - Đoàn Thái Bình nêu, về nguyên tắc định giá trong Điều 23 quy định bảo đảm bù đắp chi phí sản xuất kinh doanh thực tế hợp lý, lợi nhuận phù hợp với mặt bằng thị trường cung cầu hàng hóa, dịch vụ và chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước trong từng thời kỳ.

"Tôi cho rằng quy định cứng này trong mọi trường hợp sẽ không hợp lý, đặc biệt là đối với các công ty công nghệ cao, sản phẩm mới và tuổi đời sản phẩm ước tính ngắn, việc xác định tỷ lệ lợi nhuận phụ thuộc vào tuổi đời và thời điểm của sản phẩm thường xác định lợi nhuận tương ứng với rủi ro cao trong các lĩnh vực khác thì khái niệm phù hợp với mặt bằng thị trường là không phù hợp và không có thị trường để so sánh", ông Hoàn phát biểu.

Theo đại biểu Quốc hội Lại Văn Hoàn, quy định này chỉ áp dụng được với công tác định giá của Nhà nước và không phù hợp với hoạt động định giá của tổ chức, cá nhân định giá cho hàng hóa, dịch vụ của mình cung cấp ra thị trường. Do đó, đại biểu đề nghị tách quy định về định giá Nhà nước riêng, định giá tổ chức, cá nhân riêng để tránh nhầm lẫn, khó quy định và có thể chỉnh sửa thành "nguyên tắc định giá Nhà nước bảo đảm bù đắp chi phí sản xuất, kinh doanh thực tế, lợi nhuận hợp lý theo nguyên tắc phù hợp với mặt bằng chung của thị trường và chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước trong từng thời kỳ.

Cũng theo ông Hoàn, nguyên tắc định giá của tổ chức, cá nhân là bảo đảm bù đắp chi phí sản xuất, chi phí lưu thông thực tế và lợi nhuận kỳ vọng để xác định giá bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ ra thị trường theo nguyên tắc cạnh tranh cung cầu". Đồng thời, bổ sung quy định về Hội đồng định giá Nhà nước, vai trò, nhiệm vụ, đối tượng cụ thể để tách biệt với hoạt động của Hội đồng thẩm định giá Nhà nước.

Gia Phát