Độ mòn của lốp ảnh hưởng thế nào đến quãng đường phanh?

Hoa văn lốp xe giúp ô tô bám đường và kiểm soát tốt hơn, nhưng khi lốp mòn bóng, chủ xe không chỉ dừng lại mà có thể trượt dài trong tiếng rít đầy hối tiếc.

Những rãnh lốp dẫn nước, bùn lầy, mảnh vụn ra khỏi bề mặt, trong khi các gờ nổi tạo độ bám với mặt đường. Khi hoa văn mòn dần, xe mất độ bám trên đường khô, nhưng tình hình tệ hơn nhiều trên đường ướt.

Nghiên cứu của AAA cho thấy, lốp mòn trung bình trên cao tốc ẩm ướt khiến quãng đường phanh tăng tới 43%, một con số đáng sợ.

Thử nghiệm phanh ướt của Tire Rack trên BMW 325i 2006 minh họa rõ sự khác biệt kinh hoàng do độ sâu hoa văn. Với lốp mới, xe dừng từ 113 km/h chỉ trong 59,5 mét và 3,7 giây.

Đến mức tối thiểu hợp pháp 1,6 mm (2/32 inch), xe cần tới 115,5 mét và 5,9 giây mới dừng hẳn. Người lái nhận xét phanh bị trễ rõ rệt.

Ngay cả khi còn 3,2 mm (4/32 inch), xe vẫn mất 88,4 mét và 4,7 giây. Cùng một chiếc xe, cùng hệ thống phanh và tài xế, chỉ vài milimet cao su quyết định giữa dừng an toàn hay tai nạn nghiêm trọng. Công nghệ phanh tự động bắt buộc sắp áp dụng, nhưng lốp vẫn cần hoa văn đủ sâu để hệ thống hoạt động hiệu quả.

Cơ chế: Ít cao su nghĩa là ít bám đường hơn

Hoa văn lốp ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng phanh, nhưng điều này không đơn giản như vẻ ngoài. Lốp có kiểu hoa văn đa dạng như định hướng, đối xứng hay bất đối xứng, với độ sâu ban đầu khoảng 8-9 mm (10/32-11/32 inch).

Nhiệt độ, ma sát và bụi đường dần mài mòn theo quãng đường. Khi dưới 3,2 mm, độ bám giảm mạnh. Đến 1,6 mm, xe hầu như chỉ trụ được trên đường khô, đặc biệt nguy hiểm khi mưa.

Các thử nghiệm so sánh cho thấy quãng đường phanh kéo dài đáng báo động khi lốp mòn. Theo Hunter Engineering Company, xe với lốp mới 8 mm phanh trong 71,3 mét. Giảm còn 4,8 mm thì cần 77,1 mét. Đến mức tối thiểu 1,6 mm, xe trượt tới 108,5 mét sau khi đạp phanh.

Chủ xe cần làm gì để giữ an toàn?

Rõ ràng, lốp mòn là mối nguy lớn, nhưng tài xế thông minh sẽ theo dõi độ sâu hoa văn một cách khoa học, không chỉ nhìn bằng mắt. Dùng đồng xu kiểm tra hoặc mua đồng hồ đo là cách đơn giản để phát hiện sớm.

Phương pháp "kiểm tra penny" kinh điển vẫn hiệu quả nhất. Lật đồng xu ngược, nhét vào rãnh lốp. Nếu thấy đỉnh đầu Abraham Lincoln, lốp đã đạt 1,6 mm và cần thay ngay. Nếu tóc ông che khuất, lốp còn dùng được chút nữa.

Nhưng hợp pháp không đồng nghĩa an toàn. Dưới 3,2 mm, quãng đường phanh tăng vọt và dễ trượt nước. Lúc này, dùng đồng xu 25 cent: nhét George Washington đầu tiên, nếu thấy da đầu ông lộ ra, lốp dưới 3,2 mm và độ bám rất hạn chế.

Nếu không có đồng xu, quan sát thanh chỉ thị mòn - những dải nổi giữa rãnh. Khi chúng bằng mặt hoa văn, lốp đã hết hạn sử dụng. Để chính xác nhất, đầu tư đồng hồ đo độ sâu và kiểm tra nhiều vị trí. Lốp mòn không đều, và an toàn phụ thuộc chính vào vài milimet cao su ấy.

Cuối cùng, hãy chọn lốp phù hợp điều kiện sử dụng. Một số loại duy trì độ bám tốt trên đường ướt nhờ hoa văn chuyên biệt.

Ở khu vực mưa nhiều như Việt Nam, ưu tiên tính năng này khi tham khảo tại các đại lý uy tín. Lốp đa địa hình thay vì địa hình hỗn hợp sẽ cân bằng tốt hơn cho sử dụng hàng ngày.

Kiểm tra lốp định kỳ giúp chủ xe tránh tai nạn, đặc biệt trên đường cao tốc ẩm ướt phổ biến tại Việt Nam. Hãy mang xe đến trung tâm bảo dưỡng để đo chính xác và thay thế kịp thời, đảm bảo mọi hành trình luôn an toàn.