Độc đáo Lễ cúng tổ tiên của người Lô Lô đen

Chiều ngày 13/9, Lễ cúng tổ tiên - sự kiện văn hóa lớn của đồng bào Lô Lô đen đã được UBND xã Lũng Cú, tỉnh Tuyên Quang tổ chức trọng thể.

Lễ cúng tổ tiên là nghi lễ cổ truyền từ lâu đời của dân tộc Lô Lô xã Lũng Cú. Theo truyền thống, mỗi gia đình người Lô Lô đều có bàn thờ tổ tiên, nhưng lễ cúng tổ chung của dòng họ chỉ được tổ chức tại gia đình trưởng họ, các gia đình trong dòng họ đóng góp theo khả năng.

Những năm gần đây, chính quyền và người dân bản Lô Lô Chải tổ chức Lễ cúng tổ tiên chung trong cộng đồng để người dân cả bản cùng hướng về tổ tiên và vui chung ngày lễ.

Lễ cúng tổ tiên của người Lô Lô đen có ba nghi lễ chính là lễ hiến tế, lễ tưởng nhớ và lễ đưa tiễn. Trước ngày lễ, người trưởng họ chuẩn bị món lễ gồm 1 con gà, 3 chén rượu, xôi, hoa tươi, trái cây, tiền vàng.

Người Lô Lô quan niệm rằng, tổ tiên là những người thuộc các thế hệ trước, đã sinh ra mình và chia thành hai hệ: tổ tiên gần (dùy khế) gồm các ông tổ 3 đến 4 đời, và tổ tiên xa (pờ xi) là những ông tổ từ đời thứ 5 hoặc thứ 6 trở đi.

Năm nay, Lễ cúng tổ tiên của người Lô Lô xã Lũng Cú có chủ đề “Di sản - nơi tìm về nguồn cội”. Nghi lễ gồm phần lễ và hội. Phần lễ với những thực hành mang ý nghĩa tâm linh độc đáo của người Lô Lô như “ma cỏ”, “nhảy lễ”, đánh trống đồng…

Nét độc đáo nhất trong lễ cúng tổ tiên của người Lô Lô là đoàn người nhảy múa trong hình dạng “ma cỏ”, với những bộ trang phục được làm từ cỏ “su choeo”, một loại thực vật ở vùng núi.

Phần hội được tổ chức với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao và các trò chơi dân gian độc đáo của đồng bào các dân tộc xã Lũng Cú.

Trong đời sống của đồng bào dân tộc Lô Lô ở xã Lũng Cú - nơi địa đầu cực Bắc Tổ quốc - hiện vẫn còn lưu giữ được những nét văn hóa đậm đà bản sắc: Những điệu múa uyển chuyển linh hoạt trên nền tiếng trống, tiếng sáo Mông rộn ràng đắm say lòng người…

Đến với lễ hội, người dân và du khách được tham gia trải nghiệm hoạt động trình diễn các công đoạn về tri thức dân gian nghề thủ công truyền thống “Nghệ thuật trang trí trên trang phụ của người Lô Lô đen” đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; các nghi lễ truyền thống theo đúng nguyên mẫu cho thế hệ con em người dân tộc Lô Lô đen.

Cùng với đó, du khách cũng có dịp tìm hiểu, trải nghiệm các làn điệu dân ca, dân vũ và những trò chơi dân gian như: Đẩy gậy, kéo co, đá lợn, kéo tay… trong không khí sôi động, phấn khích...