Nằm sâu trong ngõ 61 Giang Văn Minh (Ba Đình, Hà Nội), dự án cống hóa mương kẻ khế, chạy dài theo con đường nằm sát sườn mương Kẻ Khế. Bất cứ ai đến đây cũng sẽ cảm nhận được mùi rác ứ đọng lâu ngày xộc thẳng vào mũi. Thế nhưng, những người dân xung quanh dự án này đã phải sống chung với cảnh ô nhiễm suốt 16 năm qua. Từ một dự án tiền tỷ nay được gọi với cái tên “bể phốt lộ thiên” giữa lòng Hà Nội.

Dự án đắp chiếu 16 năm

Mương Kẻ Khế là một con mương có chiều dài 1,7 km, chảy qua hai phường Đội Cấn và Kim Mã thuộc quận Ba Đình, Hà Nội. Đây không chỉ là một hệ thống thoát nước quan trọng mà còn là tâm điểm của một dự án lớn mang tên "Cống hóa mương Kẻ Khế", nằm trong tổng thể công trình làm đường Núi Trúc - Tây Sơn.

Dự án này đã được UBND TP Hà Nội phê duyệt từ năm 2008 với tổng mức đầu tư lên tới 205 tỷ đồng.

Theo kế hoạch, dự án sẽ cống hóa 1,04km mương Kẻ Khế, kết hợp với việc xây dựng một tuyến đường giao thông có mặt cắt rộng 25m. Tuy nhiên, kể từ khi khởi công đến nay, dự án vẫn rơi vào tình trạng dang dở, không thể hoàn thiện do gặp phải nhiều khó khăn trong việc đền bù và giải phóng mặt bằng.

Điều này đã gây ra không ít bức xúc và thất vọng cho người dân, khi mà một dự án quan trọng giữa lòng Hà Nội lại bị trì hoãn trong thời gian dài như vậy.

"Bể phốt lộ thiên"

Dọc theo chiều dài con mương, hàng loạt các loại rác thải đủ mọi hình dạng và kích cỡ chất đống một cách bừa bãi. Từ những túi nylon vô chủ, rác thải rắn, đến các loại rác thải sinh hoạt đổ trộm, được xả thẳng xuống lòng mương, tạo nên một cảnh tượng vô cùng nhếch nhác khiến cho không khí nơi đây trở nên ngột ngạt, hôi thối. Sự ô nhiễm này không chỉ ảnh hưởng đến môi trường mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống và sức khỏe của những người dân sống xung quanh suốt 16 năm nay.

Bà N.T.M, 75 tuổi, một cư dân đã sống cạnh con mương Kẻ Khế suốt nhiều năm, chia sẻ về thực trạng đáng buồn tại khu vực này. Theo bà, từ khi dự án cống hóa bị bỏ dở, khu vực kênh mương đã dần biến thành một bãi tập kết rác thải sinh hoạt không chính thức.

Bà kể lại những ngày nắng nóng, mùi hôi thối bốc lên nồng nặc đến mức không thể chịu nổi. Mỗi lần phải đi ngang qua con mương, gia đình bà đều phải bịt kín mũi hoặc cố gắng nín thở để tránh bị mùi hôi xộc vào phổi. Đối với bà, con mương này không chỉ là nguồn ô nhiễm, mà còn là một nỗi ám ảnh hằng ngày, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống của những người dân trong khu vực.

“Chưa kể những hôm trời mưa, rác từ lòng mương dâng lên chảy tràn vào các con ngõ, thật không biết sống với cảnh này đến bao giờ”, bà M nói.

Cùng chia sẻ về tình trạng này, bà N.T.Q (60 tuổi, Ba Đình, Hà Nội) cho biết thêm rằng, nguồn nước trong con mương đã từ lâu chuyển sang màu đen ngòm, chủ yếu do ảnh hưởng từ rác thải sinh hoạt đổ xuống. Bà Q kể rằng, do sống quá gần dự án, nên gia đình bà phải đóng kín cửa cả ngày lẫn đêm để tránh mùi hôi xộc vào nhà.

Tuy nhiên, điều đó cũng không giúp được bao nhiêu, đặc biệt là khi Hà Nội có những đợt mưa lớn kéo dài. Mỗi lần như vậy, nước mưa kết hợp với rác thải từ lòng sông tràn vào nhà bà, biến mọi sinh hoạt trở nên vô cùng khó khăn. “Đến cơm cũng không ăn nổi”, bà Đ chia sẻ.

Bài toán chưa có lời giải

Theo thông tin mà phóng viên thu thập được, dự án cống hóa mương Kẻ Khế và xây dựng tuyến đường từ nút rẽ ra phố Núi Trúc đến phố Sơn Tây hiện vẫn đang gặp nhiều khó khăn. Mặc dù dự án đã được khởi động từ nhiều năm trước, nhưng đến nay, tuyến đường vẫn chưa thể hoàn thành và chưa thể kết nối liền mạch giữa các điểm.

Nguyên nhân chính dẫn đến sự trì trệ này là do vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng. Việc giải quyết các vấn đề liên quan đến đền bù, di dời và thỏa thuận với người dân trong khu vực đã khiến tiến độ thi công bị kéo dài, khiến tuyến đường chưa thể hình thành và không có lối vào, làm gián đoạn kế hoạch phát triển hạ tầng của khu vực.

Liên quan đến vấn đề này, vào cuối năm 2023, UBND TP Hà Nội đã có văn bản chính thức trả lời kiến nghị của cử tri về tình hình dự án cống hóa mương Kẻ Khế và xây dựng tuyến đường từ nút rẽ ra phố Núi Trúc đến phố Sơn Tây. Trong văn bản này, UBND TP xác nhận rằng dự án hiện vẫn chưa hoàn thành và chưa có sự kết nối liền mạch giữa các đoạn tuyến.

Ngoài ra, việc triển khai thi công vẫn gặp nhiều khó khăn do chưa có đường vào công trường. Tình trạng này là hệ quả trực tiếp của các vướng mắc chưa được giải quyết trong quá trình giải phóng mặt bằng, khiến cho việc tiến hành các công đoạn tiếp theo của dự án bị đình trệ.

Hầu hết cư dân sống quanh kênh mương Kẻ Khế khi gặp phóng viên đều không giấu được sự bức xúc khi phản ánh tình trạng ô nhiễm kéo dài tại đây. Theo chia sẻ, người dân đã nhiều lần đề xuất và kiến nghị với chính quyền địa phương trong các cuộc họp tổ dân phố về việc cần có những giải pháp khẩn cấp để xử lý triệt để vấn đề này. Họ mong muốn các cấp chính quyền nhanh chóng hành động nhằm hạn chế tình trạng ô nhiễm, giúp ổn định cuộc sống hàng ngày.

Đặc biệt, người dân nhấn mạnh sự cần thiết của việc triển khai các dự án cứng hóa, cống hóa kênh mương để cải thiện môi trường sống, đảm bảo sức khỏe cộng đồng và tạo điều kiện cho khu vực phát triển một cách bền vững.

Bài và ảnh: Hoàng Diệp