Dự án Khu dân cư mới xã Phúc Thành: Doanh nghiệp “kêu cứu” vì lỗi chính quyền chậm xác định giá đất

Lỗi của chính quyền nhưng doanh nghiệp phải gánh chịu?

Theo tìm hiểu của phóng viên được biết, năm 2018, Liên danh Công ty cổ phần Đông Hải 27/7 và Công ty cổ phần đầu tư xây dựng hạ tầng và khai thác mỏ Tân Việt Bắc được giao thực hiện dự án Khu dân cư mới xã Phúc Thành huyện Kinh Môn (sau là xã Quang Thành, thị xã Kinh Môn, tỉnh Hải Dương cũ).

Ngày 28/10/2019, Liên danh được UBND tỉnh Hải Dương chuyển mục đích sử dụng đất và giao đất đợt 1 tại Quyết định số 3791/QĐ-UBND và đợt 2 tại Quyết định số 2148/QĐ-UBND ngày 2/8/2021.

Theo ông Nguyễn Thanh Tùng – Giám đốc Công ty Cổ phần Đông Hải 27/7, ngay sau khi được giao đất đợt 1, đợt 2, doanh nghiệp đã tập trung nguồn lực triển khai thi công xây dựng đúng theo tiến độ dự án, hồ sơ thiết kế...

Tuy nhiên, sau thời gian dài gần 6 năm chờ đợi định giá đất, ngày 9/4/2025, Liên danh mới nhận được Quyết định số 985/QĐ-UBND tỉnh Hải Dương về việc phê duyệt giá đất cụ thể khi Nhà nước giao đất đợt 1, đợt 2 thu bổ sung tiền sử dụng đất khi điều chỉnh quyết định giao đất là 183.379.128.825 đồng. Một ngày sau ngày 10/4/2025, Liên danh công ty lại nhận được Văn bản số 999/SNNMT-QLĐĐ về việc khoản nộp bổ sung đối với thời gian chưa xác định giá đất dự án với số tiền 49.210.551.000 đồng (sau đó điều chỉnh xuống còn hơn 39 tỷ đồng).

Bày tỏ sự bất bình với phóng viên Báo NB&CL, ông Nguyễn Thanh Tùng, khẳng định: “Việc chậm trễ định giá đất hoàn toàn là do các cơ quan chức năng của tỉnh, chúng tôi không hề có lỗi hay cố tình chây ỳ. Chúng tôi đã liên tục có đơn đề nghị được nộp tiền sử dụng đất nhưng không được giải quyết. Vậy tại sao doanh nghiệp lại phải gánh chịu khoản bổ sung do lỗi của chính quyền?”.

Nói về khoản tiền nộp bổ sung này, ông Nguyễn Thanh Tùng cho rằng, đây không khác gì một khoản phạt chồng phạt, hoặc một khoản lãi vay ngân hàng không đáng có. Bởi lẽ, trong suốt thời gian dài chờ đợi định giá đất, doanh nghiệp đã không thể triển khai dự án, không có sản phẩm để bán, đồng thời vẫn phải chịu chi phí lãi vay ngân hàng cho nguồn vốn bị “đóng băng”. Việc phải nộp bổ sung thêm gần 40 tỷ đồng “tiền chậm” này trong khi bản thân không gây ra sự chậm trễ là điều vô cùng bất công.

Doanh nghiệp đứng trước nguy cơ phải khởi kiện chính quyền ra tòa án

Ông Phạm Văn Đoàn – đại diện Công ty Cổ phần Đông Hải 27/7 cho biết, nguyên nhân không xác định giá đất từ khi giao đất năm 2019 là do Hội đồng thẩm định giá của tỉnh Hải Dương năm 2020 làm nửa vời, để kéo dài suốt 6 năm liền từ năm 2019 đến năm 2025.

Năm 2020, Sở Tài nguyên và Môi trường (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) đã nỗ lực lập tờ trình, Hội đồng định giá đất của tỉnh Hải Dương đã thẩm định và phê duyệt giá đất cụ thể, với giá trị tính toán gần 10 tỷ đồng (định giá vào năm 2021) đã trình UBND tỉnh và báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Hải Dương. Thế nhưng không hiểu vì “lý do” gì mà dự án không được phê duyệt giá đất. Từ đây, tiến trình định giá đất bị đình trệ không rõ nguyên nhân. Mặc dù có chỉ đạo từ cấp trên, yêu cầu “khẩn trương hoàn thành trước cuối năm 2022”, nhưng mọi việc vẫn giậm chân tại chỗ.

Trong suốt giai đoạn từ năm 2022 - 2024, doanh nghiệp đã nhiều lần gửi đơn kêu cứu, văn bản kiến nghị đến các cấp chính quyền, đề nghị đẩy nhanh tiến độ định giá đất. Mục đích là để có thể hoàn thành nghĩa vụ tài chính, triển khai dự án và đưa sản phẩm ra thị trường, tận dụng thời điểm thị trường bất động sản đang có dấu hiệu sôi động. Nhưng các kiến nghị này đều không mang lại kết quả như mong đợi. Các công văn trả lời của tỉnh Hải Dương thường mang tính chung chung, yêu cầu các sở, ngành liên quan “làm đúng quy định pháp luật” nhưng không đưa ra giải pháp cụ thể cho vấn đề đang tồn đọng.

Là doanh nghiệp tư nhân luôn chấp hành tốt các quy định của pháp luật đóng thuế đầy đủ, ông Đoàn cho biết, doanh nghiệp đang đứng trước nguy cơ phải khởi kiện chính quyền ra tòa án như một phương án bất đắc dĩ để bảo vệ quyền lợi của mình. Bởi trong khoảng thời gian 6 năm chờ đợi UBND tỉnh ra quyết định giá thu tiền sử dụng đất thì đơn vị đã phải chi trả lãi vay cho ngân hàng (trung bình 11%/năm) với số tiền lên tới hàng trăm tỷ đồng.

Đúng ra đã có phương án tính giá đất, đã được Hội đồng thẩm định thông qua (năm 2020) và đã có số liệu cụ thể thì tại sao UBND tỉnh thời kỳ đó không thực hiện? Để kéo dài đến ngày 9/4/2025, UBND tỉnh mới ra quyết định với số tiền đơn vị phải nộp cao gấp 15 lần, cực chẳng đã doanh nghiệp đã phải chấp nhận nộp hơn 183 tỷ đồng theo định giá đất mới. Nhưng lại tiếp tục bị áp đặt yêu cầu nộp bổ sung trong thời gian chưa xác định giá đất với số tiền rất lớn là gần 40 tỷ đồng: thật là quá vô lý, bất công, thiệt hại với doanh nghiệp là quá lớn – ông Đoàn bức xúc chia sẻ.

“

Đại biểu Quốc hội, TS. Nguyễn Văn Thân – Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam

Với khoản thu bổ sung 5,4%/năm trong Nghị định 103/2024/NĐ-CP của quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của Chính phủ - đây được coi là “phạt chậm nộp tiền sử dụng đất” đối với những dự án chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính. Điều này vô lý.

Nhiều doanh nghiệp chưa hoàn tất nghĩa vụ tài chính không phải do họ chậm trễ, mà vì cơ quan Nhà nước chưa định giá đất xong. Vậy mà vẫn bị tính lãi là không công bằng.

Không chỉ thiệt hại về tài chính, các doanh nghiệp còn bị “kẹt” do Luật Đất đai 2024 quy định rằng dự án chưa nộp đủ tiền sử dụng đất thì không được triển khai tiếp, không được mở bán sản phẩm. Họ không thể huy động vốn, không thể quay vòng, dẫn đến tắc nghẽn cả chuỗi dự án.

Đại biểu Quốc hội đề nghị Chính phủ rà soát, sửa đổi những quy định bất hợp lý, đặc biệt là với doanh nghiệp nhỏ và vừa – những đối tượng dễ bị tổn thương và đang cần khơi thông nguồn lực để phát triển.