Tuy nhiên theo dự thảo mới, việc cho vay này được chi tiết hóa theo thời gian vay vốn và mục đích sử dụng vốn (Ảnh TL) 

Không ảnh hưởng đến chủ trương hạn chế đô la hóa

NHNN đang lấy ý kiến sửa đổi Thôngtư 24/2015/TT-NHNN. Thông tư 24 quy định cho vay bằng ngoại tệ của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với hách hàng vay là người cư trú. Việc sửa đổi theo hướng thu hẹp dần các nhu cầu vay vốn ngoại tệ và từng bước thực hiện lộ trình chuyển dần từ quan hệ huy động – cho vay sang quan hệ mua – bán ngoại tệ, nhằm khắc phục tình trạng đô la hóa nền kinh tế.

Tuy nhiên theo dự thảo mới, việc cho vay này được chi tiết hóa theo thời gian vay vốn và mục đích sử dụng vốn.

Cụ thể, cho vay ngắn hạn để thanh toán tiền nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ nhằm thực hiện phương án sản xuất, kinh doanh hàng hóa để phục vụ nhu cầu trong nước khi khách hàng có đủ ngoại tệ từ nguồn thu sản xuất, kinh doanh để trả nợ vay được thực hiện đến hết ngày 31/3/2019.

 Hay cho vay trung, dài hạn để thanh toán ra nước ngoài tiền nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ khi khách hàng vay có đủ ngoại tệ từ nguồn thu sản xuất, kinh doanh để trả nợ vay được thực hiện đến hết ngày 30/9/2019.

 Cùng với đó, cho vay ngắn hạn để thanh toán ra nước ngoài tiền nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ thực hiện phương án sản xuất, kinh doanh hàng hóa xuất khẩu khi khách hàng vay có đủ ngoại tệ từ nguồn thu sản xuất kinh doanh để trả nợ vay thì được thực hiện không giới hạn về thời gian.

 Theo NHNN, qua theo dõi số liệu tín dụng ngoại tệ những tháng đầu năm 2018 cho thấy tín dụng ngắn hạn ngoại tệ liên tục tăng qua các tháng và cao hơn nhiều so với cùng kỳ các nắm trước do tỷ giá ổn định dẫn đến việc vay ngoại tệ ngắn hạn có lợi hơn so với vay VND. Vì vậy tín dụng ngắn hạn ngoại tệ cần phải được kiểm soát chặt chẽ theo hướng thu hẹp dần.

 Trước đó, năm 2017, NHNN đã gia hạn thêm 1 năm cho nhu cầu vay vốn ngoại tệ của các doanh nghiệp để thanh toán chi phí trong nước thực hiện phương án sản xuất kinh doanh hàng hóa xuất khẩu qua cửa khẩu biên giới đến hết ngày 31/12/2018 khi ban hành Thông tư số 18/2017 sửa đổi bổ sung Thông tư 24.

 Tuy nhiên theo dự thảo mới quy định này được dỡ bỏ về giới hạn thời gian. Điều này nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế trong việc giảm chi phí vay vốn, hỗ trợ tăng khả năng cạnh tranh trong thương mại quốc tế, trong bối cảnh bị tác động bất lợi từ xu hướng bảo hộ thương mại toàn cầu tăng cao.

 Theo NHNN thì những quy định trên cũng không ảnh hưởng đến chủ trương hạn chế đô la hóa của Chính phủ và NHNN do doanh nghiệp phải trả nợ vay bằng ngoại tệ (ngoại tệ không được đưa vào lưu thông mà quay trở lại hệ thống ngân hàng).

Doanh nghiệp xuất khẩu được dỡ bỏ giới hạn thời gian cho vay ngoại tệ (Ảnh TL) 

Doanh nghiệp đi vay ngoại tệ được tạo điều kiện

Tại Dự thảo sửa đổi Thông tu 24, NHNN cũng sửa đổi Khoản 1 Điều 5 nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho giao dịch mua bán ngoại tệ giữa TCTD với khách hàng, đồng thời thực hiện đúng cam kết về các nội dung truyền thông của NHNN liên quan đến Đề án hạn chế đô la hóa; đó là: chuyển dần quan hệ vay - gửi ngoại tệ sang quan hệ mua - bán ngoại tệ.

Theo đó, khách hàng vay có nhu cầu mua ngoại tệ để trả nợ vay có thể thỏa thuận mua ngoại tệ tại chính TCTD cho vay hoặc TCTD khác không phải là TCTD cho vay. Đối với TCTD cho vay phải có trách nhiệm bán ngoại tệ cho khách hàng để khách hàng trả nợ khoản vay tại chính TCTD đó. Đây là điểm mới, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp đi vay (vì theo quy định hiện hành tại Thông tư số 24/2015/TT-NHNN, doanh nghiệp đi vay chỉ được mua ngoại tệ tại chính TCTD cho vay).

Quy định này tạo thêm “quyền” cho khách hàng khi được lựa chọn TCTD để mua ngoại tệ, qua đó tạo sự thông thoáng, đa dạng cho thị trường mua/bán ngoại tệ. Tuy nhiên quy định này vẫn tiếp tục quy định trách nhiệm của TCTD đã cho vay vì khi khách hàng đề nghị mua ngoại tệ từ TCTD cho vay thì TCTD cho vay phải có trách nhiệm bán ngoại tệ cho khách hàng.

Nói cách khác, khi thẩm định, quyết định cho vay ngoại tệ đối với khách hàng, TCTD cho vay vẫn phải tiếp tục thẩm định kỹ về nguồn ngoại tệ của khách hàng để trả nợ và đây cũng được xem xét là một điều kiện cấp tín dụng đối với khách hàng mà TCTD khi cho vay không được bỏ qua. Vì theo quy định này, trách nhiệm cuối cùng bán ngoại tệ cho khách hàng để trả nợ vay vẫn chính là TCTD cho vay.

 Nguyễn Mạnh