Đức đặt cược hàng tỷ đô la vào tương lai năng lượng nhiệt hạch

Đức tiêu thụ một lượng năng lượng khổng lồ để duy trì ngành chế tạo và các lĩnh vực tiêu thụ nhiều năng lượng như ô tô và hóa chất. Dù tỷ trọng năng lượng tái tạo như gió và mặt trời đã tăng đều trong hai thập kỷ qua, song nền kinh tế lớn nhất châu Âu này vẫn phụ thuộc nhiều vào nhiên liệu hóa thạch.

Chính phủ Đức đang thực hiện một kế hoạch chuyển đổi năng lượng đầy tham vọng để đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2045.

Họ đã ngừng hoàn toàn điện hạt nhân (dựa trên công nghệ phân hạch) vào năm 2023 và có kế hoạch từ bỏ than đá vào năm 2038. Để cân bằng giữa nhu cầu năng lượng và mục tiêu môi trường, Berlin cũng đang đặt cược vào các công nghệ mới như hydro xanh và năng lượng nhiệt hạch (hợp hạch).

Nội các của Thủ tướng Friedrich Merz vừa công bố một kế hoạch hành động nhằm đẩy nhanh sự phát triển của công nghệ nhiệt hạch. Đức muốn xây dựng lò phản ứng nhiệt hạch đầu tiên trên thế giới, với khoản ngân sách 1,7 tỷ euro (khoảng 1,98 tỷ USD).

Bà Sarah Klein, ủy viên nghiên cứu nhiệt hạch tại Viện Công nghệ Laser Fraunhofer ở Aachen, Đức, nhận định đầu tư vào công nghệ nhiệt hạch là "một sự đặt cược chiến lược thông minh trong dài hạn".

Bà nói: "Nó giúp Đức duy trì vị trí tiên phong trong cuộc đua công nghệ toàn cầu và cùng với năng lượng tái tạo, là yếu tố quan trọng để đảm bảo chủ quyền năng lượng sau khi loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch".

Bà Sibylle Günter, Giám đốc khoa học của Viện Vật lý Plasma Max Planck, đồng tình và cho biết nhu cầu năng lượng của Đức đang "tăng đều". Bà cho biết: "Nhiệt hạch là một công nghệ có thể giúp chúng tôi đảm bảo nguồn cung năng lượng lâu dài mà không có khí thải CO2 và duy trì khả năng cạnh tranh với tư cách là một quốc gia công nghiệp".

Các nhà khoa học trong nhiều thập kỷ qua đã tìm cách khai thác phản ứng nhiệt hạch để tạo ra năng lượng. Đây là phản ứng hợp nhất hai hạt nhân nguyên tử nhẹ ở nhiệt độ và áp suất cực cao để giải phóng năng lượng, cơ chế tương tự giúp Mặt Trời tỏa sáng.

Khác với phân hạch hạt nhân (công nghệ điện hạt nhân hiện tại), hợp hạch không để lại chất thải phóng xạ, hứa hẹn mang lại nguồn năng lượng dồi dào, không gây ô nhiễm và gần như vô tận.

Đức không đơn độc trong cuộc đua này. Các nước như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản và Anh cũng đang đầu tư hàng tỷ USD để phát triển công nghệ này, cùng với sự tham gia của hàng chục công ty khởi nghiệp tư nhân.

Vào cuối năm 2022, các nhà khoa học lần đầu tiên đạt được mức năng lượng thu về cao hơn năng lượng đầu vào trong một thí nghiệm nhiệt hạch, một bước đột phá lớn làm dấy lên hy vọng.

Tuy nhiên, một số nhà phê bình coi việc chi số tiền khổng lồ để theo đuổi nhiệt hạch là sai lầm và lãng phí. Họ lập luận rằng số tiền này có thể được sử dụng tốt hơn để mở rộng quy mô các dự án năng lượng tái tạo khác.