Đừng để trạm y tế xã rơi vào tình cảnh 'trống đánh xuôi, kèn thổi ngược'

Giữa ngã rẽ của chính sách, bài toán làm thế nào để đảm bảo sức khỏe cho người dân ngay tại cơ sở đang nóng hơn bao giờ hết, đặc biệt với đề án mang 1.000 bác sĩ về tuyến xã.

Theo văn bản số 5851/BYT-TCCB ngày 29/8/2025 do Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan ký, việc xây dựng Thông tư nhằm thực hiện Kết luận 137-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về sắp xếp đơn vị hành chính và mô hình tổ chức chính quyền 2 cấp.

Theo đó, các trạm y tế sẽ được giao cho chính quyền cấp xã quản lý để bảo đảm chăm sóc sức khỏe tại chỗ cho người dân, trong khi trung tâm y tế huyện chuyển về Sở Y tế quản lý, cung ứng dịch vụ theo khu vực liên xã, phường.

Tuy nhiên, trong khi chính sách còn đang được dự thảo, nhiều địa phương đã bắt tay vào sáp nhập, tạo ra một khoảng trống pháp lý khiến công tác tham mưu cho UBND cấp xã mới trong lĩnh vực y tế gặp vô vàn khó khăn.

Đại diện Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Y tế thừa nhận rằng việc lựa chọn mô hình hoạt động cho trạm y tế tuyến xã là một bài toán hóc búa, với nhiều ý kiến còn đang trái chiều, cho thấy sự mới mẻ và phức tạp của vấn đề.

Sự thiếu vắng một thông tư hướng dẫn cụ thể không chỉ gây lúng túng trong việc xác định chức năng, nhiệm vụ của trạm y tế mới mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự ổn định của đội ngũ cán bộ y tế tại cơ sở, những người đang ngày đêm gồng gánh trách nhiệm chăm sóc sức khỏe cho người dân.

Để khắc phục tình trạng gián đoạn dịch vụ y tế, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo khẩn trương triển khai Đề án đưa 1.000 bác sĩ về tuyến cơ sở.

Đây là một động thái quyết liệt, nhằm đảm bảo mọi người dân được tiếp cận các dịch vụ y tế chất lượng, thuận tiện và hiệu quả, đặc biệt trong bối cảnh sáp nhập đơn vị hành chính đang tạo ra những thay đổi lớn.

Tuy nhiên, việc điều động một lượng lớn bác sĩ từ tuyến trên về cơ sở không phải là điều dễ dàng. Câu hỏi đặt ra là làm thế nào để thu hút và giữ chân các bác sĩ có trình độ cao gắn bó với y tế cơ sở, nơi mà điều kiện làm việc và đãi ngộ còn nhiều hạn chế?

Đây là bài toán tổng thể đòi hỏi không chỉ nguồn lực tài chính mà còn cả những chính sách dài hạn và hấp dẫn.

Trước mắt, Bộ Y tế đã đề nghị UBND các tỉnh và Sở Y tế lập kế hoạch luân phiên, điều động nhân lực. Mỗi xã, phường mới phải có tối thiểu một bác sĩ và một cán bộ y tế chuyên môn để đảm bảo hoạt động không bị gián đoạn. Đây là giải pháp tình thế, nhưng cũng là một bước đi quan trọng để giữ vững "trận địa" y tế cơ sở trong giai đoạn chuyển tiếp đầy thử thách này.

Việc Bộ Y tế đang khẩn trương lấy ý kiến cho dự thảo Thông tư mới cho thấy nỗ lực to lớn trong việc tháo gỡ vướng mắc cho các địa phương.

Tuy nhiên, bài học từ thực tiễn cho thấy, các văn bản hướng dẫn cần phải đi trước một bước, đồng bộ với quá trình sáp nhập để tránh tình trạng "trống đánh xuôi, kèn thổi ngược" như hiện tại.

Để xây dựng một mô hình trạm y tế xã, phường hiệu quả, không chỉ cần những hướng dẫn chi tiết, mà còn cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan y tế và chính quyền địa phương. Mỗi trạm y tế cần được coi là một "lô cốt" vững chắc trong hệ thống y tế, với đầy đủ chức năng khám chữa bệnh ban đầu, phòng chống dịch bệnh và chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Với quyết tâm chính trị mạnh mẽ và sự vào cuộc của các cấp, ngành, hy vọng rằng những thách thức về cơ cấu tổ chức và nguồn nhân lực sẽ sớm được giải quyết. Khi đó, trạm y tế xã sẽ thực sự trở thành "cánh tay nối dài" của y tế tuyến trên, mang lại cho người dân những dịch vụ chăm sóc sức khỏe tốt nhất ngay tại địa phương, góp phần đảm bảo an sinh xã hội và phát triển bền vững.