"Đuổi ma"- lễ hội lớn của người Phù Lá ở Bắc Hà

Thứ năm, 03/02/2022 07:27 AM - 0 Trả lời

(CLO) Lễ đuổi ma là một trong hai lễ hội cộng đồng lớn nhất trong năm của người Phù Lá ở huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai. Đây là một nghi thức dân gian, vừa có tính Lễ - cầu Giàng và thần núi; vừa mang tính Hội, với sự tham gia của mọi thành phần già trẻ, lớn bé trong bản.

Mỗi năm, người Phù Lá ở Bắc Hà (tỉnh Lào Cai) có hai lễ hội mà toàn bộ cộng đồng trong thôn/bản đều tham gia. Đó là Lễ cúng rừng diễn ra vào ngày 2/2 âm lịch và Lễ đuổi ma được thực hiện vào ngày 30/2 âm lịch hàng năm.

Đặc biệt, Lễ đuổi ma của người Phù Lá (huyện Bắc Hà) đến nay vẫn còn được duy trì, mang ý nghĩa gắn kết cộng đồng và là nét đẹp văn hóa và tín ngưỡng truyền thống bà con người dân tộc thiểu số nơi đây. 

"Nếu như Lễ cúng rừng là một nghi lễ linh thiêng thì Lễ đuổi ma vừa có tính Lễ là cầu Giàng (còn gọi là vua trời) và thần núi về đuổi con ma rừng lang thang trong bản làng về nơi rừng sâu, không được ở lại làm hại con người, vật nuôi trong bản nũa. Lễ hội này có tính Hội khi mọi thành phần già trẻ lớn bé đều được tham gia ở các vai trò khác nhau, rất vui vẻ", ông Giàng Củi Phà, trưởng thôn Tà Chải, xã Lùng Phình, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai cho biết.

duoi ma le hoi lon cua nguoi phu la o bac ha hinh 1

Ghi nhận của PV tại 1 lần trong năm, Lễ đuổi ma của người Phù Lá ở Bắc Hà (Lào Cai) được thực hiện. Để chuẩn bị cho lễ chém ma, các gia đình sẽ góp tiền để trưởng bản và thầy cúng chuẩn bị các món đồ lễ như rượu, tiền vàng, hương... Đặc biệt, không thể thiếu một con chó và đôi gà lông trắng - lông đỏ, là những con vật được người Phù Lá quan niệm có khả năng đuổi ma.

duoi ma le hoi lon cua nguoi phu la o bac ha hinh 2

Đồng thời với việc chuẩn bị đồ lễ chung, các nhà tham gia sẽ chuẩn bị kiếm cho nghi lễ. Kiếm được gọt từ một loại cây mà người Phù Lá ở Bắc Hà nhiều đời nay đều cho rằng nó có tác dụng đuổi tà ma. Kiếm đẽo xong sẽ lấy than củi để vẽ lên rồi nhúng vào máu của con chó mà trưởng bản và thầy cúng đã chuẩn bị.

duoi ma le hoi lon cua nguoi phu la o bac ha hinh 3

Trong khi những người đàn ông trong gia đình làm các vật dụng chuẩn bị, những người phụ nữ với các trang phục truyền thống sẽ địu con đứng bên cạnh hỗ trợ.

duoi ma le hoi lon cua nguoi phu la o bac ha hinh 4

Thầy cúng sẽ chuẩn bị một mâm cúng hình vuông, trên đó có 3 cốc rượu, 3 que hương và một số lá bùa màu vàng nhạt, một số lá cờ và 1 ô màu đỏ hồng bằng giấy. Sau đó, thầy cúng đốt một lá bùa, lấy tro hòa với rượu vào trong một cái bát con.

duoi ma le hoi lon cua nguoi phu la o bac ha hinh 5

Người được cầm kiếm chém ma phải là nam giới (không kể tuổi tác) trong nhà, gia đình nào cử người tham gia thì người đó phải bôi tro than lên mặt cho đen, hàm ý không cho ma nhận ra. Khi công việc chuẩn bị hoàn tất, là lúc nghi lễ bắt đầu.

duoi ma le hoi lon cua nguoi phu la o bac ha hinh 6

Những đứa trẻ thường được lựa chọn để bôi tro than và cầm kiếm đuổi ma.

duoi ma le hoi lon cua nguoi phu la o bac ha hinh 7
duoi ma le hoi lon cua nguoi phu la o bac ha hinh 8

Đoàn đuổi ma, dẫn đầu là ông trưởng bản và thầy cúng, theo sau là các "chiến binh" cầm kiếm tới từng nhà, tới nhà nào, các chiến binh cầm kiếm sẽ lao vào khua khoắng khắp các ngóc ngách trong ngôi nhà để lùa ma ra. Một người cầm dây có buộc 2 con gà kéo khắp ngôi nhà.

duoi ma le hoi lon cua nguoi phu la o bac ha hinh 9
duoi ma le hoi lon cua nguoi phu la o bac ha hinh 10

Các "chiến binh" cầm kiếm đi chém tất cả các ngóc ngách trong nhà để đuổi con ma ra.

duoi ma le hoi lon cua nguoi phu la o bac ha hinh 11

Chủ nhà sau khi thắp hương có thể gia nhập đoàn người lễ, còn thầy cúng sẽ lấy một bát nước trắng rồi tiến hành nghi lễ cúng. Lời khấn của ông hàm ý mời vua trời, thần núi về đuổi con ma đang lang thang trong bản, khấn xong ông cầm bát nước đổ ra trước cửa nhà rồi úp cái bát xuống luôn đó.

duoi ma le hoi lon cua nguoi phu la o bac ha hinh 12

Cùng lúc với ông thầy cúng khấn, một người trong đoàn lễ cầm ống tre có chứa máu chó và một cái chổi bện từ rơm để đánh dấu lên cửa. Khi đoàn chém ma hoàn tất lễ cúng, đoàn lễ ra khỏi nhà cũng là lúc cánh cửa nhà được đóng kín lại, không được phép mở ra cho đến lúc Lễ đuổi ma kết thúc tại gia đình đó.

duoi ma le hoi lon cua nguoi phu la o bac ha hinh 13

Những người phụ nữ trong bản háo hức mặc những bộ trang phục đẹp nhất tham dự lễ hội. Trang phục của người Phù Lá độc đáo trong lối tạo dáng và phong cách thẩm mỹ, trang trí nhiều hoa văn, cùng cách bố cục, sử dụng màu sắc giúp chiếc áo khó lẫn lộn với trang phục của các dân tộc khác.

duoi ma le hoi lon cua nguoi phu la o bac ha hinh 14

Đoàn người tham gia buổi lễ tiếp tục từ nhà này sang nhà khác. Ai mệt thì nghỉ và người khác thế vào.

duoi ma le hoi lon cua nguoi phu la o bac ha hinh 15
duoi ma le hoi lon cua nguoi phu la o bac ha hinh 16

Cứ thế cho tới nhà cuối cùng thì đoàn lễ tiến về phía rừng.

duoi ma le hoi lon cua nguoi phu la o bac ha hinh 17
duoi ma le hoi lon cua nguoi phu la o bac ha hinh 18

Tới rừng, đoàn người sẽ dồn ma vào rừng và cắm toàn bộ các thanh kiếm trước cửa rừng với ý nghĩa làm hàng rào ngăn con ma quay trở lại.

duoi ma le hoi lon cua nguoi phu la o bac ha hinh 19

Sau khi hoàn tất việc cúng lễ, con chó và đôi gà được sử dụng để làm cỗ. Cả bản cùng nấu và ăn ở ngoài cửa rừng. Bát đũa và dụng cụ nấu nướng sẽ được các phụ nữ của các gia đình trong bản chuẩn bị, của nhà nào nhà đó mang theo.

duoi ma le hoi lon cua nguoi phu la o bac ha hinh 20

Niềm vui khi nghi lễ kết thúc, xua đuổi những điều xui xẻo, không may mắn hiện lên trên nụ cười rạng rỡ của những người phụ nữ dân tộc Phù Lá.

duoi ma le hoi lon cua nguoi phu la o bac ha hinh 21

Được biết, sau khi việc ăn uống xong cũng là lúc trời về chiều, bát đũa được từng gia đình mang đi lại được mang về và đặt ngoài sân 3 ngày không rửa để tan hết tà khí. Sau đó, người Phù Lá mới rửa sạch bát đũa và đem vào nhà.

Quang Hùng

Tin mới

Trao đổi nghiệp vụ giữa Báo Hải Dương và Báo Quảng Ngãi

Trao đổi nghiệp vụ giữa Báo Hải Dương và Báo Quảng Ngãi

(CLO) Chiều 2/4, nhân kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng tỉnh Quảng Ngãi (1975 - 2025), đoàn công tác của Báo Hải Dương đã tới thăm và có buổi trao đổi nghiệp vụ với Báo Quảng Ngãi.

Nghề báo
Cuộc thi vẽ tranh “Ngôi nhà mơ ước” năm 2025: Tổng giải thưởng lên hơn 300 triệu đồng

Cuộc thi vẽ tranh “Ngôi nhà mơ ước” năm 2025: Tổng giải thưởng lên hơn 300 triệu đồng

(CLO) Ngày 2/4, Tạp chí Trẻ em Việt Nam chính thức phát động cuộc thi vẽ tranh “Ngôi nhà mơ ước” năm 2025 với chủ đề “Đô thị xanh hạnh phúc”. Tổng giá trị giải thưởng lên tới hơn 300 triệu đồng.

Nghề báo
Hà Nội lập Tổ công tác đánh giá dự án xây dựng 2 Khu NƠXH tại huyện Đông Anh

Hà Nội lập Tổ công tác đánh giá dự án xây dựng 2 Khu NƠXH tại huyện Đông Anh

(CLO) UBND TP Hà Nội quyết định thành lập Tổ công tác đánh giá Hồ sơ đăng ký thực hiện 02 Dự án đầu tư xây dựng Khu nhà ở xã hội (NƠXH) Tiên Dương 1 và xây dựng Khu nhà ở xã hội Tiên Dương 2, xã Tiên Dương, huyện Đông Anh.

Tin tức
Khu công nghiệp Dốc Đá Trắng ra đời phải thông minh, hiện đại và bền vững

Khu công nghiệp Dốc Đá Trắng ra đời phải thông minh, hiện đại và bền vững

(CLO) Phó Thủ tướng Mai Văn Chính mong muốn Khu công nghiệp Dốc Đá Trắng (tỉnh Khánh Hòa) ra đời phải là khu công nghiệp thông minh, hiện đại và bền vững, hình thành các hệ sinh thái công nghiệp - đổi mới sáng tạo - đô thị - dịch vụ - công nghệ cao; đảm bảo phát triển hài hòa với cộng đồng, hạ tầng cơ sở và phát triển kinh tế tri thức cho địa phương.

Tin tức
Quảng Ninh cần chủ động sắp xếp bộ máy theo tinh thần 'vừa chạy, vừa xếp hàng'

Quảng Ninh cần chủ động sắp xếp bộ máy theo tinh thần 'vừa chạy, vừa xếp hàng'

(CLO) Về thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đề nghị Quảng Ninh tiếp tục chủ động triển khai các nhiệm vụ theo chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương trên tinh thần "vừa chạy vừa xếp hàng" trong công tác tinh gọn, sắp xếp bộ máy.

Tin tức
Môn thi nào “mới” trong kỳ thi lớp 6 trường trọng điểm tại Hải Dương?

Môn thi nào “mới” trong kỳ thi lớp 6 trường trọng điểm tại Hải Dương?

(CLO) Ngày 2/4, theo thông tin từ UBND thành phố Hải Dương, bài đánh giá năng lực vào lớp 6 trường THCS trọng điểm năm học 2025 - 2026 sẽ có thêm môn tiếng Anh.

Giáo dục
Hải Dương công khai danh sách 47 khu đất đấu giá đợt 1/2025

Hải Dương công khai danh sách 47 khu đất đấu giá đợt 1/2025

(CLO) Ngày 2/4, thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Dương, Sở này vừa ban hành thông báo công khai kế hoạch, danh mục các khu đất thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất năm 2025 (đợt 1) trên địa bàn tỉnh.

Đời sống
Dự báo thời tiết ngày 3/4: Bắc Bộ ấm dần, Nam Bộ nắng nóng

Dự báo thời tiết ngày 3/4: Bắc Bộ ấm dần, Nam Bộ nắng nóng

(CLO) Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn, ngày 3/4, Bắc Bộ tăng nhiệt nhẹ, sáng sớm sương mù, trưa chiều giảm mây trời nắng. Khu vực Nam Bộ nắng nóng, có nơi trên 35 độ, chiều tối có mưa rào và dông vài nơi.

Môi trường và cuộc sống
Nghệ thuật độc đáo qua 75 bức tranh vải của Họa sĩ Trần Thanh Thục

Nghệ thuật độc đáo qua 75 bức tranh vải của Họa sĩ Trần Thanh Thục

(CLO) Ngày 2/4, triển lãm “Nghe vải kể chuyện” đã diễn ra tại Bảo Tàng Mỹ Thuật Việt Nam. Đây là triển lãm cá nhân lần thứ ba của họa sĩ Trần Thanh Thục, người đã dành 45 năm theo đuổi nghệ thuật hội họa trên vải cắt dán - một thể loại hiếm gặp.

Đời sống văn hóa
Trưng bày 'Hội ngộ gốm Nam Bộ xưa' tại Bảo tàng Tiền Giang

Trưng bày 'Hội ngộ gốm Nam Bộ xưa' tại Bảo tàng Tiền Giang

(CLO) Trưng bày “Hội ngộ gốm Nam Bộ xưa - Tiền Giang 2025” giới thiệu hơn 200 hiện vật, trải đều trên các dòng gốm.

Đời sống văn hóa
Áp dụng quy chuẩn kỹ thuật cho trụ sạc xe điện: Thời gian áp dụng ngắn, doanh nghiệp kêu khó

Áp dụng quy chuẩn kỹ thuật cho trụ sạc xe điện: Thời gian áp dụng ngắn, doanh nghiệp kêu khó

(CLO) Dù hiện nay Thông tư ban hành quy chuẩn kỹ thuật về trụ sạc xe điện mới chỉ đang là dự thảo, tuy nhiên dự kiến có hiệu lực từ 15/6, tức là khoảng hơn 2 tháng nữa. Nhiều ý kiến cho rằng thời gian áp dụng tương đối ngắn.

Kinh tế vĩ mô
Mũ bảo hiểm “rởm” tràn lan vỉa hè Hà Nội

Mũ bảo hiểm “rởm” tràn lan vỉa hè Hà Nội

(CLO) Chỉ từ 30.000 đồng, bạn đã có thể sở hữu một chiếc mũ bảo hiểm bắt mắt trên vỉa hè Hà Nội. Nhưng đằng sau mức giá “hạt dẻ” ấy là những chiếc mũ mỏng manh, sẵn sàng vỡ tan khi va chạm,

Tin tức
Trước năm 2030 sẽ đầu tư xây dựng 9 dự án đường sắt quốc gia

Trước năm 2030 sẽ đầu tư xây dựng 9 dự án đường sắt quốc gia

(CLO) Tin từ Cục Đường sắt (Bộ Xây dựng), dự kiến sẽ có 9 dự án đường sắt quốc gia trên toàn mạng lưới được khởi công xây dựng trong giai đoạn từ nay đến năm 2030.

Giao thông
Hệ thống KRX sẽ chính thức vận hành từ ngày 5/5/2025, HOSE điều chỉnh lịch áp dụng bộ chỉ số

Hệ thống KRX sẽ chính thức vận hành từ ngày 5/5/2025, HOSE điều chỉnh lịch áp dụng bộ chỉ số

(CLO) Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE) thông báo hệ thống công nghệ thông tin KRX dự kiến sẽ được đưa vào vận hành chính thức từ ngày 5/5/2025. Để đảm bảo quá trình chuyển đổi hệ thống diễn ra an toàn, một số bộ chỉ số chứng khoán sẽ được điều chỉnh thời điểm hiệu lực sang ngày 28/4.

Kinh doanh - Tài chính
Cao tốc Bắc - Nam: Bốn dự án thành phần sẽ thông xe đúng dịp 30/4/2025

Cao tốc Bắc - Nam: Bốn dự án thành phần sẽ thông xe đúng dịp 30/4/2025

(CLO) Bốn dự án thành phần thuộc tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021–2025 được lên kế hoạch đưa vào khai thác trong dịp lễ 30/4/2025. Tuy nhiên, khối lượng thi công còn nhiều, thời tiết bất lợi đang đặt ra thách thức lớn cho các ban quản lý dự án trong việc hoàn thành đúng tiến độ.

Dự án - Đầu tư
Ghi danh 'Hội chùa Tây Phương' vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Ghi danh 'Hội chùa Tây Phương' vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

(CLO) Sáng 02/04/2025 (ngày 5/3 âm lịch), tại Di tích quốc gia đặc biệt chùa Tây Phương, UBND huyện Thạch Thất đã long trọng tổ chức Lễ công bố Quyết định ghi danh “Hội chùa Tây Phương” vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; đồng thời kỷ niệm 10 năm 34 pho tượng được công nhận Bảo vật quốc gia và khai hội chùa Tây Phương năm 2025.

Đời sống văn hóa
Bình Luận

Tin khác

Hải Dương công khai danh sách 47 khu đất đấu giá đợt 1/2025

Hải Dương công khai danh sách 47 khu đất đấu giá đợt 1/2025

(CLO) Ngày 2/4, thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Dương, Sở này vừa ban hành thông báo công khai kế hoạch, danh mục các khu đất thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất năm 2025 (đợt 1) trên địa bàn tỉnh.

Đời sống
Phát động chương trình trồng 1 triệu cây xanh cho Trường Sa

Phát động chương trình trồng 1 triệu cây xanh cho Trường Sa

(CLO) Ngày 2/4, tại Hội sở chính, Quân chủng Hải quan đã phối hợp với Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) phát động chương trình “HiGreen Trường Sa” với mục tiêu trong một triệu cây xanh tại huyện đảo Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa, Việt Nam

Đời sống
Xót xa hình ảnh 2 Bệnh viện Trung ương trị giá hàng nghìn tỷ đồng bỏ hoang

Xót xa hình ảnh 2 Bệnh viện Trung ương trị giá hàng nghìn tỷ đồng bỏ hoang

(CLO) Khởi công xây dựng từ năm 2014 với kinh phí khoảng 10.000 tỷ đồng nhưng sau thời gian dài không được sử dụng, bỏ hoang lãng phí; nhiều hạng mục tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức và Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 đã có dấu hiệu xuống cấp.

Đời sống
Cảnh sát phát hiện, bắt giữ tàu khai thác cát trái phép trên sông Hồng

Cảnh sát phát hiện, bắt giữ tàu khai thác cát trái phép trên sông Hồng

(CLO) Công an thành phố Hà Nội cùng Cục Cảnh sát giao thông phát hiện, bắt giữ tàu hút cát trái phép trên sông Hồng đoan qua xã Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội.

Đời sống
Hiện trường vụ cháy nhà khiến 3 người tử vong lúc rạng sáng ở TP HCM

Hiện trường vụ cháy nhà khiến 3 người tử vong lúc rạng sáng ở TP HCM

(CLO) Ngày 2/4, cơ quan chức năng đang phong toả nghiêm ngặt hiện trường vụ cháy khiến 3 người tử vong trên đường Mạc Vân, phường Xóm Củi, quận 8, TP HCM. Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được cũng trực tiếp đến hiện trường kiểm tra, đồng thời thăm hỏi gia đình người bị nạn.

Đời sống
Tỉnh Kon Tum chỉ đạo khẩn trương làm rõ vụ việc mỏ đá hết hạn vẫn ngang nhiên hoạt động

Tỉnh Kon Tum chỉ đạo khẩn trương làm rõ vụ việc mỏ đá hết hạn vẫn ngang nhiên hoạt động

(CLO) UBND tỉnh Kon Tum vừa có văn bản chỉ đạo các đơn vị liên quan khẩn trương tổ chức kiểm tra, làm rõ nội dung mỏ đá ở huyện Kon Plông đã hết hạn nhưng vẫn ngang nhiên hoạt động.

Đời sống
Mực nước sông Hồng, sông Đà giảm khiến 2 cây cầu nghìn tỷ trơ móng

Mực nước sông Hồng, sông Đà giảm khiến 2 cây cầu nghìn tỷ trơ móng

(CLO) Mực nước sông Hồng và sông Đà đang xuống thấp, tại cầu Văn Lang và Trung Hà (nối Phú Thọ với Hà Nội) đã lộ rõ móng trụ cầu trên những bãi cát ở giữa dòng sông.

Đời sống
TP HCM: Cháy nhà ở Xóm Củi, 3 người tử vong

TP HCM: Cháy nhà ở Xóm Củi, 3 người tử vong

(CLO) Hoả hoạn bùng lên ở căn nhà trên đường Mạc Vân, phường Xóm Củi, quận 8, TP HCM vào rạng sáng khiến 3 người tử vong.

Đời sống
Thanh Hoá: Bắt đối tượng đi ô tô trộm cắp 2 con trâu

Thanh Hoá: Bắt đối tượng đi ô tô trộm cắp 2 con trâu

(CLO) Thông tin từ Công an tỉnh Thanh Hoá cho biết, Phòng Cảnh sát hình sự đã điều tra, làm rõ, bắt giữ Nguyễn Văn Hà, sinh năm 1983, trú tại thôn Thanh Trung, xã Thanh Kỳ, huyện Như Thanh là đối tượng đã trộm cắp 2 con trâu của người dân.

Đời sống
Nghệ An: Công an xã Diễn Hoa giúp người dân nhận lại 99 triệu đồng do chuyển khoản nhầm

Nghệ An: Công an xã Diễn Hoa giúp người dân nhận lại 99 triệu đồng do chuyển khoản nhầm

(CLO) Thông tin từ Công an tỉnh Nghệ An cho biết, Công an xã Diễn Hoa, huyện Diễn Châu vừa hỗ trợ chị Phạm Thị Chung nhận lại số tiền 99 triệu đồng do chuyển khoản nhầm cho người khác.

Đời sống