Hôm 14/2, Nghị viện châu Âu đã bỏ phiếu thông qua lệnh cấm bán xe chạy xăng và dầu diesel vào năm 2035, tiến tới chính thức ban hành thành luật.

Động thái này sẽ là “bước nhảy vọt” của ngành xe điện và buộc các nhà sản xuất xe chạy bằng xăng, dầu phải “chuyển mình” để phù hợp với xu hướng thời đại.

Vào năm 2030, các loại phương tiện như ô tô và xe tải phải có lượng khí thải carbon thấp hơn đáng kể và không phát thải vào năm 2035, đây là yêu cầu sẽ dẫn đến việc chấm dứt việc bán các phương tiện mới sử dụng động cơ đốt trong truyền thống và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang xe điện.

Theo các điều khoản của thỏa thuận chính trị đạt được vào năm ngoái, lượng khí thải từ ô tô mới bán ra vào năm 2030 sẽ phải thấp hơn 55% so với mức của năm 2021 và xe tải mới sẽ phải thấp hơn 50% so với mức của năm 2021. Mục tiêu không phát thải vào năm 2035 áp dụng cho cả ô tô mới và xe tải mới.

Jan Huitema, một thành viên của Nghị viện châu Âu đến từ Hà Lan, nhận định: “Những bước tiến này sẽ ra mục tiêu rõ ràng cho ngành công nghiệp ô tô, đồng thời kích thích sự đổi mới và đầu tư cho các nhà sản xuất ô tô. Ông cho biết các quy tắc sẽ giúp giảm chi phí mua và lái những chiếc xe không phát thải”.

Một số khu vực pháp lý khác đã thông qua luật tương tự hoặc công bố ngày mục tiêu cấm động cơ đốt trong, bao gồm Canada, Vương quốc Anh và Na Uy.

Các giám đốc điều hành ngành công nghiệp ô tô kỳ vọng nỗ lực toàn cầu cấm bán các loại xe chạy bằng xăng và dầu diesel sẽ tăng tốc vào năm 2030.

Chính phủ Hoa Kỳ vẫn chưa ấn định ngày cấm ô tô chạy bằng khí đốt, nhưng bang California, nơi có truyền thống dẫn đầu xu hướng sử dụng ô tô “sạch” đã thông qua quy định vào năm ngoái cấm bán ô tô chạy bằng khí đốt mới sau năm 2035. Các nhà phân tích cho biết động thái này có khả năng khuyến khích các tiểu bang khác thực hiện điều tương tự.

Xe điện đã thu hút được người tiêu dùng trên toàn cầu. Trong khi doanh số bán ô tô trên toàn thế giới giảm nhẹ xuống còn khoảng 81 triệu xe vào năm ngoái, doanh số bán xe plug-in hybrid chạy hoàn toàn bằng điện đã tăng khoảng 55% lên hơn 10 triệu xe được bán ra, chiếm khoảng 13% tổng doanh số bán xe mới, theo dữ liệu nhà cung cấp ev-volume.com.

Châu Âu hiện là thị trường xe điện lớn thứ hai sau Trung Quốc, với xe điện chiếm hơn 20% tổng số xe mới bán ra vào năm ngoái.

Trong khi các nhà sản xuất ô tô thường kêu gọi EU giảm tốc độ chuyển đổi sang xe điện, thì các nhà sản xuất và nhà cung cấp của họ đã bắt đầu chuyển hướng sang xe điện trong những năm gần đây trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm và các quy định chặt chẽ hơn đối với xe động cơ đốt trong.

Chẳng hạn, các nhà sản xuất ô tô châu Âu bao gồm Volkswagen AG, Mercedes-Benz Group AG, Bayerische Motoren Werke AG (BMW) và Renault SA đã chuyển hướng đầu tư sang phát triển xe điện, một phần để đáp ứng các quy định về khí thải của châu Âu, vốn liên tục thắt chặt trong thập kỷ qua.

Do đó, đối với nhiều nhà sản xuất ô tô ở châu Âu, cuộc bỏ phiếu hôm (14/2) tạo thêm động lực phát triển xe EV hơn là tạo ra áp lực. Một số công ty đã cam kết loại bỏ dần việc bán ô tô chạy bằng xăng trong khu vực trong thập kỷ tới.

Hôm 14/2, Ford Motor Co. tuyên bố sẽ cắt giảm 3.800 việc làm ở châu Âu trong ba năm tới từ lực lượng lao động châu Âu khoảng 34.000 người.

Martin Sander, cựu giám đốc điều hành của Volkswagen, hiện đang chịu trách nhiệm thúc đẩy mảng xe điện ở châu Âu của Ford, nói với các phóng viên rằng xe điện ít phức tạp hơn nhiều so với ô tô thông thường nên công ty không đủ khả năng để giữ tất cả nhân viên ở lại.

Các nhà cung cấp ô tô lớn cũng đã chấp nhận quá trình chuyển đổi, với Continental AG, Robert Bosch GmbH và ZF Friedrichshafen AG đã tách ra hoặc cắt giảm đáng kể hoạt động kinh doanh sản xuất linh kiện cho xe thông thường, chuyển trọng tâm sang thị trường mới để cung cấp phần mềm, phụ tùng và hệ thống cho ô tô điện.

Một số nhà lập pháp EU cho biết các quy định mới sẽ gây thiệt hại cho ngành công nghiệp ô tô của khối.

Jens Gieseke, một thành viên Đức của Nghị viện châu Âu, người phản đối kế hoạch loại bỏ khí thải đối với ô tô và xe tải, cho biết: “Châu Âu đang đẩy ngành công nghiệp ô tô truyền thống vào ngõ cụt. Ông nói, việc cấm động cơ đốt trong “sẽ khiến những chiếc ô tô mới trở nên đắt đỏ hơn, làm mất hàng nghìn việc làm và dẫn đến sự suy giảm của ngành công nghiệp cốt lõi của châu Âu”.

Một cách riêng biệt, Ủy ban châu Âu hôm thứ Ba (14/2) đã đề xuất các mục tiêu mới, ít nghiêm ngặt hơn để giảm lượng khí thải từ các phương tiện hạng nặng như xe tải.

Đề xuất cho biết lượng khí thải từ hầu hết các xe tải mới và xe buýt đường dài sẽ giảm trong những năm tới và đạt mức giảm 90% so với mức của năm 2019 vào năm 2040. Đề xuất xử lý khí thải của phương tiện hạng nặng sẽ cần được 27 quốc gia thành viên của EU thông qua mới trở thành luật.

Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu nhận định, ngành công nghiệp đang đối mặt với thách thức cung cấp các phương tiện không phát thải, nhưng các mục tiêu đề xuất cho xe tải và xe buýt sẽ khó đáp ứng.

Do các trạm sạc phù hợp với nhu cầu cụ thể của xe tải ngày nay gần như hoàn toàn không có, nên thách thức phía trước là rất lớn.

Điệp Nguyễn (Theo WSJ)