Ủy ban châu Âu cho biết hôm thứ Ba (20/8), xe Tesla sản xuất tại Trung Quốc có thể phải chịu thêm mức thuế 9% ngoài mức thuế hiện hành là 10% áp dụng cho tất cả xe sản xuất ở nước ngoài.

Thông báo này được đưa ra sau khi Tesla yêu cầu một cuộc điều tra riêng về hoạt động của mình tại Trung Quốc với hy vọng tránh được mức thuế cao hơn mà Bỉ đã áp dụng cho các nhà sản xuất nước này lên tới 47%.

Một nhà ngoại giao EU cho biết công ty ô tô của tỷ phú Elon Musk cũng đã khiếu nại với các thủ đô châu Âu về cuộc điều tra.

Các quan chức EU tuyên bố rằng hoạt động của công ty Hoa Kỳ tại Trung Quốc đã được hưởng lợi từ mức thuế trợ cấp đất đai, giảm thuế thu nhập và các hỗ trợ khác từ Bắc Kinh, bao gồm cả mức thuế có lợi khi mua pin.

Kế hoạch áp thuế mới là một phần trong cách tiếp cận quyết liệt hơn của EU đối với hàng nhập khẩu được trợ cấp mạnh từ Trung Quốc, đặc biệt là các công nghệ quan trọng cho quá trình chuyển đổi sang năng lượng xanh, bao gồm tấm pin mặt trời và tua bin gió.

Đây là kết quả của cuộc điều tra do Chủ tịch ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen công bố về hoạt động nhập khẩu xe điện của Trung Quốc vào tháng 9/2023.

Bỉ cho biết cuộc điều tra dựa trên "mối quan ngại ngày càng tăng dựa trên bằng chứng về sự gia tăng nhanh chóng và gần đây của hoạt động xuất khẩu xe điện giá rẻ từ Trung Quốc sang EU".

Đáp trả, Bộ Thương mại Trung Quốc hôm thứ Ba cũng cho biết cuộc điều tra là hành vi "cạnh tranh không lành mạnh".

Người phát ngôn của cơ quan cho biết EU "đã lạm dụng phương pháp lấy mẫu để đối xử khác nhau với các công ty Trung Quốc và làm sai lệch kết quả điều tra. Trung Quốc kiên quyết phản đối và rất quan ngại về phán quyết cuối cùng”.

Bắc Kinh đã cung cấp "hàng chục nghìn" trang tài liệu để tự bảo vệ mình trong cuộc điều tra chống trợ cấp của EU và cả hai bên đã tổ chức hơn 10 vòng đàm phán kể từ cuối tháng 6, người phát ngôn cho biết thêm.

Phòng Thương mại Trung Quốc tại EU cho biết họ "kiên quyết phản đối" thuế quan và không có "bằng chứng đủ" để chứng minh rằng ngành công nghiệp xe điện châu Âu sẽ bị ảnh hưởng bởi hàng nhập khẩu của Trung Quốc.

"Sức cạnh tranh của xe điện sản xuất tại Trung Quốc không phải do trợ cấp mà do các yếu tố như quy mô công nghiệp, lợi thế chuỗi cung ứng toàn diện và cạnh tranh thị trường gay gắt", phòng Thương mại Trung Quốc tại châu Âu nói rõ.

Trung Quốc đã trả đũa cuộc điều tra của EU bằng cách nộp đơn khiếu nại lên Tổ chức Thương mại Thế giới và mở cuộc điều tra chống bán phá giá của riêng mình đối với rượu cognac của Pháp và thịt lợn nhập khẩu của EU.

Sau đánh giá ban đầu, vào tháng 6, Ủy ban đã thông báo rằng các nhà sản xuất xe hơi Trung Quốc bao gồm BYD và Geely có thể phải chịu mức thuế cao hơn dự kiến lên tới 48% đối với ô tô nhập khẩu vào khối.

Vào thứ Ba, cơ quan đã hạ nhẹ mức thuế này sau khi các công ty Trung Quốc cung cấp thêm thông tin. Mức thuế bổ sung tối đa đã giảm khoảng 1 phần trăm.

Hiện tại, các khoản thuế đang được thanh toán dưới hình thức bảo lãnh ngân hàng trước khi các quốc gia thành viên phê duyệt các biện pháp này trước thời hạn là ngày 30/10. Nếu các nước EU bỏ phiếu thuận, các khoản thuế sẽ được áp dụng trong 5 năm.

Một quan chức EU cho biết có "rủi ro" là các nhà sản xuất Trung Quốc sẽ tích trữ ô tô trước khi thuế có hiệu lực nhưng nói thêm rằng "cần có thời gian để vận chuyển chúng từ Trung Quốc".

Một quan chức khác cho biết đã có các cuộc thảo luận "chuyên sâu" với các đối tác Trung Quốc để tìm ra "một giải pháp thay thế".

"Chúng tôi sẵn sàng để Trung Quốc đưa ra các đề xuất giải quyết vấn đề theo cách tương tự như thuế, nhưng điều đó phụ thuộc rất nhiều vào họ", vị quan chức này cho biết.

Ngành công nghiệp xe điện của châu Âu đã gặp khó khăn trong những tháng gần đây khi tâm lý người tiêu dùng nguội lạnh. Ví dụ, việc rút trợ cấp cho việc mua xe điện ở Đức cũng dẫn đến "tổn thất đáng kể theo năm" cho các nhà sản xuất, theo Schmidt Automotive Research (SAR).

Trong một báo cáo riêng được công bố vào tuần trước, SAR phát hiện ra rằng các nhà sản xuất Trung Quốc đã tăng xuất khẩu sang EU trước khi thuế cuối cùng được áp dụng.

Điệp Nguyễn (Theo FT)