Các quan chức EU coi cách tiếp cận vừa “có củ cà rốt” vừa có “cây gậy” là phản ứng tốt nhất đối với lời cam kết áp dụng mức thuế nhập khẩu tối thiểu 10% của ông Trump, mà họ ước tính có thể làm giảm xuất khẩu của khối tới khoảng 150 tỷ euro mỗi năm.

Nếu các cuộc đàm phán về việc cải thiện thương mại thất bại và Trump áp dụng mức thuế cao hơn, bộ phận thương mại của Ủy ban châu Âu sẽ lập danh sách các mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ mà họ có thể áp dụng mức thuế 50% trở lên.

Nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump từ năm 2017 đến năm 2021 được cho là khoảng thời gian “đau đớn" đối với EU, nơi có thặng dư thương mại hàng hóa đáng kể với xứ cờ hoa.

Sau khi ông Trump áp thuế đối với 6,4 tỷ euro thép và nhôm nhập khẩu từ EU và các nơi khác vào năm 2018 vì lý do an ninh quốc gia, EU đã đáp trả bằng cách cân bằng lại thuế quan trị giá 2,8 tỷ euro.

Khi thiết kế các biện pháp, Bỉ đã chọn nhắm vào các cử tri cốt lõi của ông Trump bằng cách áp thuế mạnh đối với rượu whisky bourbon, xe máy Harley-Davidson và thuyền máy. Các mức thuế đó bị đình chỉ cho đến tháng 3, một phần của thỏa thuận tạm thời với chính quyền ông Biden nhằm tạm dừng thuế quan đối với kim loại.

Valdis Dombrovskis, ủy viên thương mại EU, nói với tờ Financial Times rằng ông hy vọng hai bên có thể tránh được việc lặp lại "cuộc đối đầu" trong quá khứ.

"Chúng tôi tin rằng Mỹ và EU là đồng minh chiến lược và đặc biệt là trong bối cảnh địa chính trị hiện tại, điều quan trọng là chúng ta phải hợp tác với nhau về thương mại", ông nói.

Tuy nhiên, ông nói thêm: "Chúng tôi đã bảo vệ lợi ích của mình bằng thuế quan và chúng tôi sẵn sàng bảo vệ lợi ích một lần nữa nếu cần thiết".

EU từng giảm thuế nhập khẩu các sản phẩm tôm hùm sống và đông lạnh của Mỹ cũng như đối với tất cả các quốc gia khác không có thỏa thuận thương mại, theo các quy tắc thương mại toàn cầu. Đổi lại, Mỹ đã giảm một nửa thuế đối với một loạt hàng hóa bao gồm đồ thủy tinh pha lê và bật lửa.

Hơn nữa, khối cũng giảm thuế đối với thịt bò và đậu nành nhằm xoa dịu những người bỏ phiếu cho ông Trump ở Trung Tây vào năm đầu vận động bầu cử.

Tuy nhiên, thâm hụt thương mại hàng năm của Mỹ đã tăng lên 152 tỷ euro vào năm 2020 từ 114 tỷ euro vào năm 2016 khi ông Trump thắng cử.

Kể từ khi Nga tấn công toàn diện Ukraine vào năm 2022, EU đã nhập khẩu một lượng lớn khí đốt tự nhiên hóa lỏng để thay thế nguồn cung từ Moscow. Thâm hụt của Mỹ vẫn ổn định dưới thời Tổng thống Joe Biden, đạt 156 tỷ euro vào năm 2023.

Tuy nhiên, các quan chức EU cảnh báo rằng rất khó để tăng đáng kể xuất khẩu của Mỹ vì chúng có xu hướng ít giá trị hơn so với xuất khẩu của EU.

Nền kinh tế EU cũng đang tăng trưởng với tốc độ chậm hơn một nửa so với Mỹ, làm giảm nhu cầu tiêu thụ trong khối.

Jan Hatzius, nhà kinh tế trưởng của Goldman Sachs, gần đây đã dự báo rằng một cuộc chiến thuế quan sẽ gây thiệt hại cho EU nhiều hơn Mỹ. Thậm chí, điều này sẽ khiến EU mất 1 phần trăm GDP, so với 0,5 phần trăm của Mỹ.

Ở chiều ngược lại, tỷ lệ lạm phát của xứ cờ hoa cũng có thể tăng thêm 1,1 phần trăm, so với 0,1 phần trăm ở EU.

Lê Na (Theo FT)