Giữ kỷ lục số lần bị…  ám sát

Thái độ cứng rắn của vị Tổng thống Nasser trong quan hệ với các quốc gia phương Tây, nhất là đối với Anh, quốc gia từng đô hộ Ai Cập trong suốt một thời gian dài, đã khiến ông lọt vào tầm ngắm của tình báo Anh. Cơ quan Tình báo hải ngoại Anh (MI-6) đã nhiều lần được chỉ đạo lên kế hoạch trừ khử Nasser. Lịch sử Ai Cập vẫn còn lưu lại vụ ám sát và thoát chết thần kỳ của Tổng thống Nasser tháng 10/1954, chỉ 2 tháng sau khi ông nhậm chức Tổng thống. Tháng 6/1954, Gordon Thomas, chỉ huy nhánh hành động của MI-6 từ thủ đô London đến thủ đô Cairo để gặp Nigel Weird, chỉ huy MI-6 tại Ai Cập, bàn việc tổ chức sát hại Nasser. Phương thức tiến hành là mua chuộc một số thành viên ly khai của tổ chức Hồi giáo quá khích “Những người anh em Hồi giáo”, lấy họ làm công cụ để hạ thủ Tổng thống.

Ngày 26/10/1954, một thành viên ly khai của tổ chức “Những người anh em Hồi giáo” tên Mohammed Latif đã trà trộn vào đám đông quần chúng đang lắng nghe Tổng thống Nasser diễn thuyết tại thành phố Alexandria. Và khi chỉ còn cách ông Nasser chừng 7m, Latif rút súng ngắn bắn 8 phát vào ông. Tuy nhiên, điều lạ lùng là tất cả 8 viên đạn đều… không trúng mục tiêu. Ông Abdel Gamal Nasser không hề hấn gì và Mohammed Latif lập tức bị cảnh sát bắt giữ.

“Thua keo này ta bày keo khác”. Sau thất bại này, MI-6 lại tiếp tục tìm cách trừ khử Nasser, nhất là sau khi Nasser quyết định quốc hữu hóa không chỉ Kênh đào Suez mà cả đối với những quyền lợi của Anh tại Ai Cập. Năm 1957, Frank Quinn, chỉ huy bộ phận kỹ thuật của MI-6 cùng với một nhóm nhân viên kỹ thuật đã soạn thảo một kế hoạch ám sát Nasser dày đến 88 trang. Theo điều tra của Quinn, Nasser rất thích ăn loại bánh dân gian Ai Cập có tên gọi Knopje. Một âm mưu đầu độc vị Nguyên thủ với những chiếc bánh ngọt ngào này đã được ê kíp của Quinn kỳ công thực hiện. Một điệp viên MI-6 đã mua hàng chục hộp bánh Knopje rồi gửi về Anh cho nhóm của Quinn nghiên cứu cùng với nhóm của Giáo sư Ledell để chế tạo một loại chất độc cực mạnh rồi tẩm vào bên trong lớp vỏ bánh. Tuy nhiên, những chiếc bánh này rốt cuộc đã không làm tròn nhiệm vụ của mình. Không hiểu bằng một cách nào đó, Nasser đã không hề chạm tay với những chiếc bánh Knopje được tẩm độc công phu.

Nhóm của Quinn sau đó còn mày mò tìm nhiều phương thức khác để hạ độc Knopje như phun khí độc vào hệ thống thông gió  trong phòng làm việc và phòng ngủ của Nasser, chế tạo một số mũi tên có tẩm thuốc độc được thiết kế bên trong các hộp đựng loại thuốc lá mà Nasser thường sử dụng… Tuy nhiên, điều rất lạ là các phương thức này đều thất bại. Nasser đã “né” được một cách đầy thần kỳ và may mắn.

Cái chết nhiều tranh cãi

Thoát chết một cách đầy kỳ diệu như vậy nhưng đến khi qua đời, ngày 29/5/1970, cái chết của Abdel Gamal Nasser lại gây nhiều tranh cãi. Có quá nhiều giả thuyết liên quan đến cái chết của ông Nasser, trong đó có giả thuyết vị Tổng thống này bị đầu độc…

Nhưng, 40 năm sau, một phụ tá tin cậy của ông Nasser là nhà báo Mohammad Hasanein Haikal đã ám chỉ rằng chính Anwar Sadat, cấp phó và là người kế nhiệm, đã đầu độc ông Nasser. Phát ngôn của Haikal đã làm chấn động thế giới A-rập, Ai Cập và nhận được phản ứng gay gắt từ gia đình Sadat. Gia đình Sadat đã kiện ông Haikal về tội phỉ báng danh tiếng. Trước đó, con gái ông Nasser cũng đã cáo buộc ông Sadat sát hại cha mình, nhưng lại bị tòa án Cairo phạt 150.000 bảng Ai Cập vì tội phỉ báng danh tiếng ông Sadat. Mọi sự ồn ĩ tới mức ông Abdul Hakim Nasser, con trai cố Tổng thống Nasser, từng lên tiếng đề nghị chính quyền Ai Cập tiến hành điều tra về những tuyên bố của nhà báo Haikal, đồng thời khẳng định thêm rằng, một trong những phụ tá của ông Nasser sau này phục vụ cho ông Sadat đã che giấu những mẫu móng tay và tóc của cố Tổng thống nhằm cản trở cuộc điều tra về nguyên nhân cái chết của cha ông.

Ngày 16/9/2010, trên chương trình phát thanh của đài Al-Jazeera tại Doha, nhà báo Haikal kể lại rằng trong buổi gặp gỡ tại khách sạn Hilton ở Cairo, ông Sadat đã nhận thấy Tổng thống Nasser có vẻ rất mệt mỏi và đề nghị làm cho Tổng thống một ly café. Ông Sadat đã đề nghị đầu bếp riêng của Tổng thống chuẩn bị café cho Tổng thống. Và 3 ngày sau đó, Tổng thống Nasser qua đời. 

Trong khi những giả thuyết còn gây nhiều tranh cãi thì có một sự thực là kể cả “thủ phạm bị nghi vấn”- Anwar Sadat- nhà lãnh đạo Ai Cập đầu tiên công nhận nhà nước Israel kể từ khi quốc gia này ra đời vào năm 1948- cũng bị ám sát.

Ngày 6/10/1981, một cuộc diễu binh chiến thắng đã được tổ chức ở Cairo để kỷ niệm năm thứ 8 sự kiện quân đội Ai Cập vượt qua kênh đào Suez. Khi đó ông Sadat được bảo vệ bởi 4 lớp an ninh và 8 vệ sĩ. Trong số các xe chở lính kéo pháo diễu binh qua, có một chiếc xe chở cả một đội ám sát do sát thủ Khalid Islambouli- một trung úy của quân đội Ai Cập- chỉ huy. Khi chiếc xe tải nói trên tiến qua lễ đài, Islambouli gí súng vào người lái xe và ép anh ta phải dừng xe lại. Các sát thủ nhảy xuống từ chiếc xe đó. Islambouli tiến đến gần Sadat với 3 trái lựu đạn giấu bên dưới mũ sắt. Sadat đứng yên để nhận nghi lễ chào từ người lính này. Islambouli ném toàn bộ số lựu đạn của mình về phía Sadat. Ngay sau đó các sát thủ còn lại đồng loạt nhả đạn AK vào vị Tổng thống Ai Cập. Sadat trúng đạn và gục ngã, và ngay sau đó được đưa bằng máy bay tới một bệnh viện quân sự. 11 bác sĩ tiến hành phẫu thuật cho Sadat. Tuy nhiên, gần 2 tiếng đồng hồ sau khi được đưa tới bệnh viện, ông qua đời. Giám định pháp y khẳng định cái chết của Sadat là do “sốc thần kinh và chảy máu trong ở khoang ngực, tại đó phổi trái và các mạch máu chính ở bên dưới đã bị xé nát”.

Tổng thống Ai Cập Abdel Gamal Nasser là một người được nhân dân tin yêu hơn ai hết và được gọi là "Sư tử của Ai Cập" hoặc "Bismarck của Arập". Ông là con của một nhân viên bưu điện và được coi là một người khiêm tốn và không thể mua chuộc. Dưới sự cầm quyền của ông, quá trình công nghiệp hóa được thúc đẩy, xuất khẩu tăng gấp bốn lần, thu nhập bình quân đầu người tăng rõ rệt.

Hà Anh