Theo khảo sát của 29 nhà kinh tế do Nikkei và Nikkei Quick News thực hiện, tăng trưởng kinh tế hàng năm của Trung Quốc dự kiến sẽ chậm lại 5% trong giai đoạn từ tháng 7 đến tháng 9.

Các biện pháp nghiêm ngặt về COVID-19 và tình trạng thiếu điện được coi là những nguyên nhân cản trở sự phát triển của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Đặc biệt, các nhà kinh tế cho rằng những rắc rối trong lĩnh vực bất động sản của Trung Quốc là rủi ro chính trong thời gian còn lại của năm, tác động của cuộc khủng hoảng nợ của Evergrande đối với ngành và sự ảnh hưởng của nó đối với lĩnh vực ngân hàng và bảo hiểm đang rất lớn.

Ước tính tăng trưởng hàng năm của Trung Quốc cho quý III dao động từ 2,5% đến 6%, thấp hơn mức tăng trưởng 7,9% trong quý từ tháng 4 đến tháng 6.

Hơn một phần ba các nhà kinh tế cung cấp ước tính tăng trưởng kinh tế hàng quý được của họ dự báo sẽ giảm trong giai đoạn tháng 7 - tháng 9.

Shen Jianguang, nhà kinh tế trưởng của công ty bán lẻ trực tuyến JD.com nói rằng sự phục hồi kinh tế của Trung Quốc là một điều không chắc chắn và có nhiều dấu hiệu cho thấy sự suy thoái đã tăng tốc vào tháng 8.

Ông nói: “Có tính đến sự không chắc chắn của dịch bệnh, tác động tiêu cực của tình trạng thiếu điện và hạn chế sản xuất theo "mục tiêu carbon kép", cũng như việc thắt chặt quy định đối với bất động sản, áp lực đi xuống đối với nền kinh tế Trung Quốc ngày càng tăng”. Shen dự kiến tăng trưởng kinh tế của đất nước so với cùng kỳ năm trước trong quý IV sẽ giảm xuống dưới 5%.

Ước tính GDP cả năm đạt trung bình 8,3%, thấp hơn 0,3 điểm phần trăm so với cuộc khảo sát trước đó của Nikkei vào tháng 6. Gần đây, một số nhà kinh tế đã cắt giảm dự báo tăng trưởng kinh tế cả năm của Trung Quốc, bao gồm Arjen van Dijkhuizen, nhà kinh tế cấp cao tại ABN AMRO Bank, người đã hạ dự báo từ mức 9% xuống còn 8,3%.

Ông cho biết việc Bắc Kinh “không khoan nhượng” đối với các đợt bùng phát của biến thể Delta mới trong mùa hè là một luồng gió rõ ràng cho hoạt động kinh tế, đặc biệt là trong lĩnh vực dịch vụ. Ông nói: “Việc thắt chặt các hạn chế di chuyển và việc đặt lại các chốt chặn khu vực ngay giữa mùa du lịch điển hình rõ ràng đã khiến các lĩnh vực kinh tế trong nước, đặc biệt là dịch vụ, bị chậm lại”.

Nhà kinh tế trưởng Jian Chang của Barclays cũng hạ dự báo cả năm từ 8,5% xuống 8,2% để phản ánh cú sốc của đợt bùng phát biến thể Delta. Nhưng cô kỳ vọng nền kinh tế Trung Quốc sẽ có sự phục hồi trong quý 4, nếu dịch bệnh được kiềm chế.

Tình trạng thiếu điện trên diện rộng trong những tuần gần đây cũng ảnh hưởng đến triển vọng kinh tế cả năm của đất nước. Wei Yao, trưởng nhóm kinh tế châu Á và Trung Quốc tại Societe Generale, cho biết Bắc Kinh đã ra lệnh cắt giảm sản lượng thép và nhôm, đồng thời ngừng cung cấp điện cho một số nhà sản xuất để kiểm soát lượng khí thải carbon - những biện pháp đã ngăn cản hoạt động công nghiệp.

Tetsuji Sano, nhà kinh tế trưởng khu vực châu Á của Sumitomo Mitsui DS Asset Management, cho biết khi các chính quyền địa phương phải đối mặt với áp lực gia tăng để đáp ứng các mục tiêu khử cacbon, nguồn cung năng lượng sẽ tiếp tục bị cắt giảm trong thời gian tới. Ông dự đoán mức tăng của giá sản xuất sẽ vượt quá 10% trong giai đoạn tháng 10-12.

Bất chấp những yếu tố bất lợi, tăng trưởng GDP năm 2021 của Bắc Kinh vẫn được dự đoán sẽ mạnh mẽ hơn mức tăng trưởng thấp 2,3% vào năm 2020. Nhưng đối với năm 2022 và 2023, dự báo trung bình cả năm của các nhà kinh tế lần lượt là 5,4% và 5,3% - giảm so với mức tăng trưởng trước COVID của năm 2019 là 6%.

Francoise Huang, chuyên gia kinh tế cấp cao về Châu Á - Thái Bình Dương tại Euler Hermes, cho biết: “Quá trình bình thường hóa nền kinh tế Trung Quốc đang cho thấy những dấu hiệu khó khăn hơn so với dự kiến, do động lực điều tiết mạnh mẽ và hiện tượng hóa các rủi ro đi xuống kể từ cuối nửa đầu năm 2021”.

Khi được hỏi về những rủi ro chính đối với nền kinh tế Trung Quốc trong năm nay, hầu hết các nhà kinh tế đều cho rằng “những rắc rối của thị trường bất động sản” nằm trong số 3 rủi ro hàng đầu, tiếp theo là “sự bùng phát và biến thể COVID mới” và “nợ nần chồng chất cùng các khoản cho vay tồi tệ của các ngân hàng”.

Celia Lam, chuyên gia kinh tế tại Ngân hàng Đông Á, xếp những rắc rối của thị trường bất động sản là rủi ro chính đối với nền kinh tế Trung Quốc trong năm nay, và lưu ý rằng Evergrande gây lo ngại về tình trạng mắc nợ của các nhà phát triển bất động sản khác.

Kenny Wen, chiến lược gia quản lý tài sản tại Everbright Sun Hung Kai, cũng trích dẫn vấn đề bất động sản của Trung Quốc là rủi ro lớn nhất trong năm nay. Ông cho biết một số công ty bất động sản nợ cao khác đang gặp khó khăn theo \'chính sách ba ranh giới đỏ\' của Trung Quốc. Nếu họ sụp đổ, các lĩnh vực khác như ngân hàng và bảo hiểm cũng sẽ cảm thấy ớn lạnh.

Arjen van Dijkhuizen, nhà kinh tế cấp cao của ABN AMRO Bank cho biết: “Rủi ro nghiêm trọng nhất hiện nay bắt nguồn từ cuộc khủng hoảng nợ Evergrande. Nếu không được quản lý tốt, tác động lây lan đến lĩnh vực bất động sản có thể trở nên tồi tệ hơn, có khả năng tác động mạnh đến nền kinh tế rộng hơn, do tầm quan trọng của lĩnh vực bất động sản.”

Ngoài lĩnh vực bất động sản, các cơ quan quản lý cũng đã áp dụng các biện pháp hạn chế đối với lĩnh vực công nghệ và giáo dục trong những tháng gần đây.

Ting Lu, nhà kinh tế trưởng Trung Quốc tại Nomura, cũng cho biết việc cải tổ các quy định kinh doanh có thể ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư, đặc biệt là trong khu vực tư nhân.

Tuy nhiên, Fan Xiaochen, Giám đốc Văn phòng Nghiên cứu Kinh tế tại ngân hàng MUFG, tin rằng việc đàn áp các nền tảng internet, cũng như các lĩnh vực giáo dục và giải trí, có thể chuyển hướng doanh thu khỏi các hoạt động độc quyền, mang lại lợi ích cho mục tiêu “thịnh vượng chung” mà Trung Quốc đang hướng tới.

Nhưng lời kêu gọi “thịnh vượng chung” từ Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng có thể làm giảm đà phục hồi kinh tế.

Tommy Wu, nhà kinh tế hàng đầu của Oxford Economics, cho biết: “Thuế cao hơn và chi phí kinh doanh tăng, cũng như nguy cơ chính phủ can thiệp mạnh tay hơn nữa vào các lĩnh vực, có khả năng ảnh hưởng đến đầu tư tư nhân. Có một nguy cơ rõ ràng rằng động lực thịnh vượng chung cuối cùng sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế.”

Huy Hoàng (Theo Asia Nikkei)