Ghé thăm ‘vườn địa đàng’ Lao Chải 1

Thiên đường hoa lan

Tọa lạc nơi rẻo cao Tây Bắc, bản du lịch cộng đồng Lao Chải 1 (xã Khun Há, tỉnh Lai Châu) gần đây thu hút nhiều du khách đến tham quan, check-in, trải nghiệm.

Từ Tam Đường vượt qua quãng đường gần 20 km quanh co trong trập trùng mây núi, qua những thửa ruộng bậc thang lúa đang kỳ trĩu bông, du khách sẽ đến với Lao Chải 1. Nhìn từ xa, giữa làn sương bảng lảng, những mái nhà gỗ nằm nép mình giữa ngút ngàn rừng xanh hiện lên vẻ đẹp bình dị, thơ mộng.

Xe dừng lại trên một bãi đất rộng ngay đầu bản, Lao Chải 1 đón du khách phương xa bằng nụ cười thân thiện, tươi tắn của những thiếu nữ người Mông trong bộ váy áo sắc màu rực rỡ.

Ấn tượng đầu tiên là nơi đây trồng rất nhiều lan, từ địa lan đến các loại phong lan khác nhau. Hàng nghìn chậu địa lan dọc theo mọi ngả đường trong bản; hoa ở hai bên đường, hoa phía sau các hàng rào đá. Lan ngập tràn lối đi và những vườn nhà. Vô số giỏ phong lan treo dưới mái hiên nhà, trên cổng vào mỗi gia đình, trên những nhánh cây trong vườn... Quả là một “thiên đường” hoa lan với đủ mọi màu sắc, đúng như tên gọi “vườn địa đàng” mà du khách yêu mến đặt tên cho Lao Chải 1.

Ông Cứ A Chu - Bí thư chi bộ bản Lao Chải 1 cho biết, người dân trong bản trồng hoa lan từ năm 2015 - 2016. Khí hậu phù hợp, cây hoa lan phát triển rất tốt. Do đem lại nhiều lợi ích, huyện Tam Đường (cũ) đã khuyến khích người dân sưu tầm thêm các giống hoa lan mới về nhân rộng.

“Trồng hoa lan đang cho lợi ích kép, từ việc bán hoa lan và phát triển du lịch cộng đồng. Hiện Lao Chải 1 đã có khoảng 20.000 chậu địa lan và hơn 8.000 giỏ phong lan. Việc trồng và trưng bày hoa lan còn mang lại không khí, cảnh quan, tạo không gian văn hóa đặc sắc cho thôn bản, tạo điểm nhấn hấp dẫn du khách”, ông Cứ A Chu chia sẻ.

Không chỉ có hoa lan, đến Lao Chải 1, du khách có thêm nhiều trải nghiệm thú vị. Trước hết là con đường được ghép từ những viên đá cuội. Bên đường là cổng nhà của các hộ dân, sử dụng vật liệu gỗ, đá từ địa phương, không chiếc cổng nào giống cổng nào. Trên cổng đều có gắn biển số nhà, ghi tên của chủ nhà, số điện thoại.

Đặc biệt hơn, dưới hiên của mỗi gia đình đều kê sẵn bàn ghế, có phích nước nóng, trà, bộ đồ trà để du khách có thể tự pha trà, thưởng thức đặc sản trà Tam Đường, ngắm hoa lan khi chủ nhà đi vắng.

Nếu có nhu cầu mua hoa lan, đặt dịch vụ ăn uống hoặc lưu trú, du khách chỉ cần liên lạc theo số điện thoại đã được ghi trước ngõ, sẽ được phục vụ rất thân thiện và thuận tiện.

Vào dịp nghỉ lễ hay cuối tuần, Lao Chải 1 thu hút nhiều du khách đến tham quan, trải nghiệm. Các cơ sở lưu trú homestay trong bản được du khách đặt kín chỗ. Tại đây, du khách được tận hưởng bầu không khí trong lành, không gian thoáng mát, sạch, đẹp, khang trang.

Xây dựng mô hình du lịch bền vững

Lao Chải 1 không chỉ hút hồn du khách bởi cảnh sắc đẹp mà còn là nơi in đậm bản sắc văn hóa độc đáo của dân tộc Mông, từ tiếng khèn gọi bạn đến sắc váy thổ cẩm rực rỡ.

Cả bản có 47 hộ, gần 250 nhân khẩu, 100% đều là người Mông. Nếu đến đây vào mùa xuân, du khách sẽ được hòa mình các lễ hội, múa khèn Mông, thưởng thức hát những điệu dân ca... Đến Lao Chải 1 vào mùa hạ, mùa thu, nơi đây có “đặc sản” là không khí mát mẻ; còn mùa đông, du khách được trải nghiệm "biển mây" rất thú vị.

Ngoài ra, những hoạt động như trekking tham quan rừng nguyên sinh, ngắm hoa thì mùa nào cũng có. Du khách cũng có thể tham gia vào những hoạt động hàng ngày cùng người dân như gặt lúa, đánh cá, nấu ăn hoặc lên núi hái thảo dược. Những trải nghiệm này mang lại cảm giác con người được gắn kết với thiên nhiên.

Theo ông Cứ A Chu, từ thế mạnh của địa phương, phát triển du lịch cộng đồng là hướng đi đúng được chính quyền và nhân dân trong bản đồng thuận, cùng làm.

Để phát triển du lịch, xã Khun Há có cách làm khá bài bản, đó là tổ chức cho nhân dân đi tham quan, học tập làm du lịch ở Sa Pa. Chính quyền và bà con làm đường bê tông xi măng, điện chiếu sáng; đặt thùng rác, làm thêm nhà vệ sinh; chỉnh trang, cải tạo nhà cửa, trồng hoa, cây cảnh, tạo cảnh quan đẹp, khang trang hơn.

Đặc biệt, các hộ trong bản Lao Chải 1 được cập nhật các kiến thức mới về làm du lịch cộng đồng. Bản có tổ điều hành để đảm bảo hài hòa lợi ích cho các hộ dân. Gia súc, gia cầm có bãi chăn thả riêng, cách xa khu dân cư, để giữ gìn cảnh quan môi trường. Năm 2024, bản Lao Chải 1 được công nhận bản du lịch cộng đồng đạt chuẩn OCOP 3 sao - dấu mốc khẳng định hướng đi đúng đắn trong bảo tồn, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa gắn với phát triển du lịch.

Anh Cứ A Lồng là một trong những người đầu tiên ở Lao Chải 1 làm du lịch cộng đồng. Gia đình anh làm du lịch từ năm 2021, khi đó được nhà nước hỗ trợ 47 triệu đồng làm nhà, mua chăn, ga...

Homestay của gia đình gồm 5 phòng, được xây dựng kiểu nhà gỗ theo phong cách của dân tộc Mông. Nhiều mảng không gian trong nhà được trang trí bằng các họa tiết trám thêu tay của người phụ nữ Mông.

Các đồ đạc, dụng cụ trong nhà cũng được bài trí lạ mắt, tạo phong cách riêng. Đồ dùng trong nhà phần nhiều được làm từ vật liệu tự nhiên. Những chiếc chậu rửa tay xinh xắn làm từ gỗ, rất ấn tượng; thùng rác gỗ, tạc hình con vật sinh động, đáng yêu. Một số nhạc cụ, trang phục truyền thống treo trong nhà không chỉ để trưng bày, giới thiệu mà còn là hàng lưu niệm bán cho du khách. Dịch vụ của gia đình gồm ăn nghỉ, chăm sóc sức khỏe ngâm chân bằng lá thuốc và bán một số loại thảo dược, sản vật địa phương.

Hình thức lưu trú homestay tại bản Lao Chải 1 mấy năm gần đây phát triển nhanh chóng, đặc biệt đối với khách quốc tế. Riêng từ làm dịch vụ homestay, gia đình anh Cứ A Lồng có thu nhập hơn 100 triệu đồng mỗi năm.

Anh Nguyễn Mạnh Thảo - một du khách đến từ tỉnh Ninh Bình - đến tham quan bản du lịch cộng đồng Lao Chải 1, bày tỏ ấn tượng tượng bởi sự thân thiện, nhiệt tình, mến khách của bà con dân tộc Mông nơi đây. Ngoài ra cung đường đến bản cảnh quan tuyệt đẹp, tầm nhìn thoáng và môi trường trong bản sạch sẽ, những chiếc cổng, hàng rào được trang trí đẹp mắt, nơi các bạn trẻ trong gia đình anh thỏa sức check-in.

Bí thư chi bộ Cứ A Chu cho biết thêm, mỗi người dân ở Lao Chải 1 đều ý thức được việc xây dựng mô hình du lịch bền vững. Các hoạt động du lịch được tổ chức theo hướng hạn chế rác thải nhựa và khuyến khích sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường. Bên cạnh đó, người dân được đào tạo để tham gia vào các hoạt động du lịch một cách chuyên nghiệp và đảm bảo sự phát triển kinh tế không ảnh hưởng đến giá trị truyền thống.

Lao Chải 1 không ồn ào, náo nhiệt nhưng chính sự bình yên và thơ mộng cùng bản sắc văn hóa độc đáo, sự thân thiện, cởi mở của đồng bào dân tộc Mông đã và đang níu chân du khách. Để rồi, mỗi người khi rời đi, đều tự nhủ sẽ có một ngày quay trở lại…