Giá dịch vụ công còn 'độ trễ': Bộ Tài chính cam kết rà soát, điều chỉnh theo thị trường

Chiều 12/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khoá XV, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và sự điều hành nội dung của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, các đại biểu Quốc hội thảo luận ở hội trường cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá.

Cần cụ thể hóa căn cứ định giá

Tham gia thảo luận, đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng) chỉ rõ, Luật hiện hành quy định căn cứ định giá bao gồm “Yếu tố hình thành giá” và “Quan hệ cung cầu của hàng hóa, dịch vụ, nhu cầu của thị trường và sức mua của đồng tiền”.

Đại biểu đoàn Lâm Đồng cho rằng những căn cứ này mới chỉ "định tính" nhiều hơn và chưa mang tính "định lượng" dẫn đến khó khăn và thiếu tính khả thi trong quá trình triển khai thực tiễn.

Đại biểu Nguyễn Trường Giang dẫn chứng việc điều chỉnh giá dịch vụ công thiết yếu thường có "độ trễ" lớn, không theo kịp biến động của thị trường. Ví dụ, mức tăng giá dịch vụ đăng kiểm kỹ thuật xe cơ giới từ năm 2016 đến 2022 chỉ khoảng 3-10%, trong khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cùng kỳ tăng khoảng 22%.

"Điều này đặt ra câu hỏi khi nào thì 'điều chỉnh' và mức độ 'điều chỉnh' ra sao khi chỉ dựa vào các yếu tố định tính như 'sức mua của đồng tiền' (phụ thuộc vào CPI và lạm phát)", ông Giang nói.

Do vậy, đại biểu Nguyễn Trường Giang đề nghị sửa đổi khoản 2, Điều 22 để cụ thể hóa căn cứ định giá, làm cơ sở cho các cơ quan quản lý ban hành định giá tối đa hoặc khung giá đối với các mặt hàng thuộc quy định trong Phụ lục 2 của dự thảo luật.

Cần xem xét sửa đổi thẩm quyền định giá

Tham gia thảo luận, liên quan đến bài toán về giá dịch vụ khám, chữa bệnh được đại biểu Trần Khánh Thu (Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên) chỉ ra sự bất cập, chồng chéo giữa Luật Giá hiện hành và Luật Khám bệnh, chữa bệnh, nhất là với dịch vụ y tế công lập không phải dịch vụ theo yêu cầu.

Vấn đề định mức Kỹ thuật, theo đại biểu Trần Khánh Thu, quy định hiện hành dẫn đến một dịch vụ có thể phải trình phê duyệt định mức kinh tế kỹ thuật và phê duyệt giá hai lần, gây mất thời gian và khó khăn cho địa phương, nhất là khi các Bộ, cơ quan ngang Bộ chưa kịp ban hành định mức cho hơn 19.000 dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh.

Ngoài ra, đại biểu Trần Khánh Thu nêu thực tế, theo Luật Khám bệnh, chữa bệnh, Hội đồng nhân dân (HĐND) cấp tỉnh quy định giá cụ thể, nhưng Luật Giá hiện hành lại quy định văn bản định giá do cơ quan nhà nước ban hành là văn bản hành chính, trong khi văn bản do HĐND cấp tỉnh ban hành là văn bản quy phạm pháp luật.

Theo đại biểu đoàn Hưng Yên, điều này khiến các địa phương phải trình HĐND ban hành văn bản hành chính cá biệt cho từng đơn vị, với hàng nghìn dịch vụ, dẫn đến mất nhiều thời gian và thậm chí có nguy cơ không kịp thời gian. "Nếu các trạm y tế trở thành đơn vị sự nghiệp, họ sẽ phải lập hồ sơ phương án giá và trình các cấp có thẩm quyền theo quy định đầy đủ các bước", bà Thu nói.

Từ thực tế này, đại biểu Trần Khánh Thu đề nghị ban soạn thảo xem xét sửa đổi thẩm quyền định giá để thống nhất với giá dịch vụ y tế nói chung, bổ sung dịch vụ khám bệnh chữa bệnh tại cơ sở y tế công lập vào phụ lục điều chỉnh.

Ngoài ra, đại biểu cho rằng thẩm quyền nên giao cho Bộ Y tế định giá tối đa, còn các Bộ, cơ quan ngang bộ, UBND cấp tỉnh định giá cụ thể theo từng cấp chuyên môn; đồng thời bổ sung quy định định giá đối với dịch vụ vận chuyển cấp cứu nhằm thống nhất quản lý giá trên toàn quốc, do đây là dịch vụ đặc thù nhưng hiện không có hướng dẫn định giá.

Sẽ tiếp tục tăng cường đẩy mạnh phân cấp phân quyền trong định giá

Giải trình làm rõ thêm ý kiến đại biểu Quốc hội nêu về tính định lượng của nguyên tắc và căn cứ định giá, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cam kết sẽ tiếp thu, rà soát lại nguyên tắc và căn cứ định giá để đảm bảo tính khả thi.

"Bộ Tài chính sẽ nghiên cứu để cụ thể hóa tối đa các nội dung có thể đưa vào dự thảo Luật, còn những vấn đề phát sinh, thay đổi sẽ được nghiên cứu cụ thể hóa trong nghị định hướng dẫn", ông Thắng phát biểu.

Về ý kiến của đại biểu liên quan đến "Danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá", Bộ trưởng cho biết, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục tăng cường đẩy mạnh phân cấp phân quyền trong định giá.

Theo đó, các Bộ ngành chỉ định giá mặt hàng do Trung ương quản lý, còn lại sẽ phân cấp cho UBND cấp tỉnh thực hiện. Đồng thời, Bộ trưởng Bộ Tài chính cam kết sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan liên quan để hoàn thiện danh mục và đảm bảo tính đồng bộ với các dự luật chuyên ngành khác (Luật Hàng không dân dụng sửa đổi, Luật Dự trữ quốc gia…).

Về các ý kiến liên quan đến "Dịch vụ khám, chữa bệnh", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng thừa nhận đây là lĩnh vực phức tạp, đa dạng và nhiều dịch vụ mới phát sinh. Thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Y tế để tiếp thu, chỉnh lý nhằm bao quát hết các tình huống phát sinh liên quan đến dịch vụ khám, chữa bệnh trong lĩnh vực y tế.