Gia Lai lên phương án khai quật khảo cổ cụm tháp Dương Long
(CLO) Sở VHTT&DL tỉnh Gia Lai đang xây dựng phương án khai quật khảo cổ cụm tháp Dương Long để trình cấp thẩm quyền quyết định.
Ngày 9/8, tin từ Sở VHTT&DL tỉnh Gia Lai cho biết, cơ quan này vừa tổ chức đoàn kiểm tra hiện trường tại cụm tháp Dương Long để nghiên cứu phương án khai quật khảo cổ xung quanh cụm tháp Chăm này.
Tháp Dương Long (còn gọi là tháp An Chánh, tháp Bình An) là cụm tháp Chăm tiêu biểu, được xây dựng trong giai đoạn từ cuối thế kỷ XII, đầu thế kỷ XIII và là một trong những công trình kiến trúc đặc sắc của văn hóa Champa.
Cụm tháp Dương Long gồm 3 ngọn: tháp Giữa, tháp Nam và tháp Bắc nằm trên diện tích khoảng 370 m². Trong đó, tháp Giữa cao 39m được xem là ngọn tháp gạch cao nhất Đông Nam Á.
Tháp vẫn giữ được nền móng kiên cố với chân đế hình vuông, mỗi cạnh dài 16,5 m. Các mặt tường có bố trí các trụ ốp không trang trí hoa văn. Các đai ốp chân đế làm bằng đá sa thạch vẫn còn dấu tích ở nhiều mặt, đặc biệt mặt phía nam được bảo tồn khá tốt.
Theo Sở VHTT&DL tỉnh Gia Lai, dù đã được tu bổ, tôn tạo nhưng các thành phần kiến trúc gồm phần đế và chân tháp vẫn chưa được tu bổ, hiện nay đang trong tình trạng tiếp tục xuống cấp có nguy cơ đổ vỡ, mất mát cao, cần được tu bổ, phục hồi các thành phần kiến trúc gốc.
Ngoài ra, phần lớn khu di tích vẫn chưa được khảo cổ đầy đủ nên chưa đủ cơ sở thực hiện trùng tu toàn diện. Do đó, Sở VHTT&DL tỉnh Gia Lai đang xây dựng phương án khai quật khảo cổ, tính toán diện tích cần khảo sát để trình cấp thẩm quyền quyết định.
Trước đó, hồi đầu tháng 7/2025, Bộ VHTT&DL đã có văn bản trả lời UBND tỉnh Gia Lai về thỏa thuận dự án thăm dò, khai quật khảo cổ khi tu bổ, tôn tạo di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt tháp Dương Long.
Tại văn bản này, Bộ VHTT&DL thống nhất với đề nghị của UBND tỉnh Gia Lai về nội dung thực hiện thăm dò, khai quật khảo cổ xung quanh cụm 3 tháp (tại 4 phía Đông, Tây, Nam, Bắc).
Tuy nhiên, Bộ VHTT&DL lưu ý, tháp Dương Long đã được xếp hạng là di tích quốc gia đặc biệt, nên việc thực hiện thăm dò, khai quật khảo cổ cần cân nhắc kỹ.
Cụ thể, dựa trên các tư liệu cũ, các kết quả của nhiều lần khai quật khảo cổ trước đây để đề xuất khu vực, diện tích thăm dò, khai quật khảo cổ phù hợp, bảo đảm khả năng phát lộ được thêm các dấu tích kiến trúc, không chồng lấn lên những lần khai quật trước và tránh gây xáo trộn đến tổng thể khu vực tháp.
Dự án cần nghiên cứu tư liệu lịch sử và khảo sát, kết hợp biện pháp thăm dò khảo cổ thực tế di tích để giảm tối đa diện tích khai quật, tránh gây xáo trộn mặt bằng di tích.
Ngoài ra, bổ sung bản vẽ mặt bằng sơ đồ các hố khai quật; nội dung phối hợp nghiên cứu liên ngành, đa ngành trong quá trình thực hiện thăm dò, khai quật khảo cổ; có phương án bảo vệ hố khảo cổ; bao che, bảo vệ hiện trường và di tích, di vật phát hiện được trong quá trình thăm dò, khai quật…