Quặng sắt, "con cưng" của sự phục hồi kinh tế sau đại dịch của Trung Quốc, đang phải đối mặt với sự đảo ngược của vận may, với giá giảm xuống chỉ dưới 100 USD /tấn vào cuối tuần trước sau khi tăng mức kỷ lục từ 233 USD lên 235USD/tấn vào tháng 5.

Các nhà đầu tư hiện đang bán tháo cổ phiếu ngành khai thác quặng sắt, các nhà kinh doanh quặng sắt thua lỗ và các công ty khai thác nhỏ hơn đang rút lại các lô hàng do giá quặng sắt giảm bởi nhu cầu của Trung Quốc giảm.

Tập đoàn tài chính đa quốc gia UBS đã đưa ra lời kêu gọi lặp đi lặp lại vào tuần trước rằng các nhà đầu tư nên bán cổ phiếu khai thác quặng trước khi bị thua lỗ.

Các nhà phân tích cổ phiếu UBS cho biết: “Giá quặng sắt đã giảm hơn 50% kể từ khi đạt đỉnh vào giữa tháng 5. Điều này phản ánh sự chậm lại rõ ràng hơn dự kiến trong hoạt động bất động sản ở Trung Quốc nhờ các biện pháp thắt chặt và nguy cơ vỡ nợ của Evergrande ảnh hưởng đến niềm tin của các nhà đầu tư.”

Sự thay đổi giá quặng sắt đã cho thấy sự thành công của Bắc Kinh trong nỗ lực rộng lớn hơn nhằm tác động đến cung và cầu thép, yếu tố quyết định giá quặng sắt, vì điều này thúc đẩy việc đảo ngược chi phí nguyên liệu thô cao đã gây tổn hại cho các doanh nghiệp, đặc biệt là đối với các nhà sản xuất thép vừa và nhỏ.

Lạm phát giá sản xuất của Trung Quốc, đạt mức cao nhất vào tháng 8 kể từ năm 2008 đến nay, chủ yếu do giá hàng hóa toàn cầu tăng khiến một số nhà máy cắt giảm sản lượng, do đó làm giảm sản lượng quốc gia.

Hồi đầu năm, Bắc Kinh đã đưa ra nhiều biện pháp hạn chế tăng giá sau khi các nhà đầu cơ tích trữ quặng sắt và các nhà đầu cơ tương lai nhằm giảm giá. Việc hạn chế sản xuất thép trong tháng 7 để đáp ứng mục tiêu phát thải đã khiến giá quặng sắt giảm thêm.

Chính quyền trung ương đã nâng lệnh cấm một lần nữa vào tuần trước, khi Bộ Sinh thái và Môi trường nhắm mục tiêu vào các nhà máy thép trong chiến dịch chống ô nhiễm không khí mùa đông hàng năm, yêu cầu các nhà máy ở 64 khu vực cắt giảm sản lượng thép từ tháng 10 đến tháng 3 năm sau.

Chiến dịch của Bắc Kinh đã tập trung vào các khu vực phía bắc có mức độ ô nhiễm không khí cao kể từ khi bắt đầu vào năm 2017, nhưng mùa đông năm nay, chiến dịch này đã đưa ra các biện pháp hạn chế cụ thể đối với sản xuất thép.

Việc chính phủ đàn áp lĩnh vực bất động sản và sự sụp đổ có thể xảy ra của một trong những nhà phát triển bất động sản lớn nhất Trung Quốc, China Evergrande, đã kéo nhu cầu thép giảm thêm.

Atilla Widnell, giám đốc điều hành của Navigate Commodities cho biết, những thay đổi đáng kể do nhu cầu này đã đẩy sản lượng thép xuống thấp đến mức nhu cầu thép cũng giảm theo.

Do giá quặng sắt giảm nhanh hơn dự kiến, Navigate dự báo giá sẽ giảm xuống mức 76 USD/tấn trong vài tháng tới.

UBS đang kỳ vọng quặng sắt sẽ “chuyển sang trạng thái dư cung và giá sẽ giảm xuống dưới 100 USD/tấn so với cùng kỳ. UBS ước tính giá trung bình của quặng sắt vào khoảng 89 USD/tấn trong năm tới, giảm so với dự báo trước đó là 101 USD/tấn.

Hôm thứ 3 vừa qua, giá quặng sắt lại tiếp tục giảm xuống ở mức dưới 100 USD/tấn.

Các nhà máy thép đã nói với nhà phân tích hàng hóa S&P Global Platts rằng việc cắt giảm sản lượng thép sẽ tăng tốc trong những tuần tới, đưa Trung Quốc đi đúng hướng để giảm sản lượng thép xuống dưới mức năm 2020. Platts tính toán rằng sản lượng thép hàng tháng của Trung Quốc trong tháng 9 có khả năng giảm thêm 3 triệu tấn khi các biện pháp kiểm soát tiêu thụ năng lượng do Bắc Kinh áp đặt.

Theo các nhà phân tích, tất cả các bên liên quan trong chuỗi cung ứng quặng sắt đều sẽ bị ảnh hưởng.

Chẳng hạn, ba công ty khai thác lớn của Úc là Rio Tinto, BHP và Fortescue Metals, cũng như công ty khai thác Brazil Vale, sẽ thấy lợi nhuận của họ giảm xuống.

Các nhà phân tích cho biết, các công ty khai thác sẽ không thua lỗ cho đến khi giá quặng sắt đạt khoảng 55 đến 60 USD/tấn, và ít người mong đợi điều đó xảy ra.

Tuy nhiên, các nhà phân tích hàng hóa của CRU Erik Hedborg và Richard Lu cho biết trong một ghi chú rằng: “Chúng ta có khả năng thấy giá quặng sắt giảm xuống thấp như vậy không? Chắc chắn là không. Bằng cách nhìn vào tổng cân bằng thị trường, chúng tôi thấy rằng không có khả năng giá sẽ giảm xuống dưới 100 USD/tấn trong những tháng tới. Chúng tôi thậm chí có thể thấy giá phục hồi trong ngắn hạn và có một vài rủi ro tăng giá cần xem xét trong vài tháng tới ”.

Giá cổ phiếu của nhà khai thác khoáng sản Úc đã giảm đều đặn so với mức giá cao nhất trong năm nay. Giá cổ phiếu của cả ba công ty khai thác BHP, Rio Tinto và Fortescue vào thứ 3 cũng đã giảm từ 30 đến 40% so với mức cao nhất của họ cách đây 2 tháng.

Các công ty khai thác mỏ nhỏ của Úc mặc dù đang trong giai đoạn bùng nổ quặng sắt cũng đang phải vật lộn để bám trụ.

Đầu tháng này, Công ty Khoáng sản Liên doanh Úc đã đình chỉ hoạt động tại mỏ Riley ở Tasmania, trong khi nhà sản xuất Tây Úc GWR đã đưa cổ phiếu của mình vào trạng thái tạm dừng giao dịch khi họ phải vật lộn với giá cả giảm khiến việc bán quặng sắt của họ kém lợi nhuận hơn.

Jo Clarke, một nhà phân tích giá năng lượng và hàng hóa tại Argus Media, cho biết trong một ghi chú hôm thứ 2 rằng, các nhà sản xuất nhỏ hơn đang phải vật lộn với không chỉ giá giảm mà còn chi phí vận chuyển cao.

Các nhà kinh doanh quặng sắt cũng sẽ bị thua lỗ. Chris Newman, một nhà phân tích thị trường sắt cấp cao tại Argus, cho biết giá giảm quá nhanh khiến một số thương nhân ven cảng ở Trung Quốc đang phải đối mặt với mức lỗ gần bằng giá quặng.

Ông Widnell cho biết thêm, những cú sốc đối với nhu cầu thép ở Trung Quốc sẽ ảnh hưởng đến giá quặng sắt vẫn có thể phát sinh do sự bùng phát của Covid-19 trong tương lai.

Huy Hoàng (Theo SCMP)