Giá xe điện sẽ còn giảm mạnh khi giá pin ngày càng rẻ, thời điểm vàng đang đến gần

Thị trường xe điện (EV) đang chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ, không còn là một phân khúc nhỏ lẻ. Tại Mỹ, hơn 7 triệu xe điện chạy pin (BEV) và xe hybrid sạc điện (PHEV) đã được bán ra kể từ năm 2010, với doanh số kỷ lục hơn 1,5 triệu chiếc trong năm 2024.

Dữ liệu nửa đầu năm 2025 cho thấy xu hướng này vẫn tiếp tục, khi doanh số xe điện đạt mức cao nhất từ trước đến nay. Tại các thị trường lớn như Trung Quốc và châu Âu, doanh số xe điện trong cùng kỳ cũng tăng hơn 25% so với năm 2024, cho thấy thế giới đang chuyển dịch mạnh mẽ sang phương tiện chạy điện.

Tại Mỹ, nhờ các chính sách ưu đãi thuế liên bang, hỗ trợ từ chính quyền bang và các công ty điện lực, cùng với chi phí vận hành thấp hơn do tiết kiệm nhiên liệu và bảo trì, xe điện từ lâu đã mang lại lợi ích tài chính rõ rệt so với xe sử dụng động cơ đốt trong.

Chi phí vận hành thấp: Lợi thế bền vững của xe điện

Các nghiên cứu liên tục chỉ ra rằng xe điện chạy pin có chi phí vận hành thấp hơn đáng kể so với xe động cơ đốt trong, giúp giảm tổng chi phí sở hữu sau vài năm, ngay cả khi giá mua ban đầu chưa tương đương.

Một báo cáo năm 2022 của Hội đồng Quốc tế về Giao thông Sạch (ICCT) đã đánh giá chi tiết chi phí mua và sở hữu xe điện so với xe động cơ đốt trong trên nhiều phân khúc, từ xe cỡ nhỏ, crossover, SUV đến bán tải, với phạm vi hoạt động từ 150 đến 400 dặm (khoảng 240-640 km).

Nghiên cứu này không tính đến các ưu đãi thuế và cho thấy chủ sở hữu đầu tiên của một chiếc xe điện mới với phạm vi 300 dặm vào năm 2025 có thể tiết kiệm từ 6.600 đến 11.000 USD chi phí nhiên liệu và bảo trì trong 6 năm, tùy thuộc vào loại xe.

Với các mẫu xe có phạm vi 400 dặm, thời điểm đạt được sự ngang bằng về chi phí sở hữu có thể chậm hơn, vào khoảng năm 2026-2027.

Nhiều nghiên cứu khác cũng củng cố kết luận này. Atlas Public Policy gần đây ước tính rằng xe điện giúp tiết kiệm chi phí nhiên liệu và bảo trì đáng kể trong 7 năm sở hữu.

Công cụ “EV Fill Up Savings” của Energy Innovation chỉ ra rằng chi phí nạp điện cho xe điện thấp hơn so với đổ xăng ở mọi bang tại Mỹ.

Phân tích chi phí sở hữu năm 2025 của Vincentric cũng cho thấy 24/54 mẫu xe điện có tổng chi phí sở hữu trong 5 năm thấp hơn xe động cơ đốt trong, ngay cả khi không tính tín dụng thuế 7.500 USD. Tất cả 54 mẫu xe điện đều có chi phí nạp điện thấp hơn (tiết kiệm trung bình 7.500 USD) và 43 mẫu có chi phí bảo trì thấp hơn.

Chi phí pin giảm mạnh: Động lực cho giá xe điện

Một yếu tố quan trọng thúc đẩy sự cạnh tranh của xe điện là chi phí pin ngày càng giảm. Từ năm 2010, khi Nissan Leaf ra mắt, đến năm 2023, giá pin đã giảm tới 87%. Báo cáo của ICCT năm 2022 dự đoán giá pin sẽ đạt 105 USD/kWh vào năm 2025, 74 USD/kWh vào năm 2030 và 63 USD/kWh vào năm 2035.

Tuy nhiên, thực tế còn khả quan hơn. Tính đến tháng 7/2024, giá pin trung bình toàn cầu giảm xuống 71,2 USD/kWh nhờ giá nguyên liệu thô giảm. Đến tháng 9/2024, giá pin lithium iron phosphate (LFP) thậm chí dưới 60 USD/kWh, và giá pin xe điện trung bình toàn cầu đã dưới 100 USD/kWh, thấp hơn nhiều so với dự báo.

Phân tích năm 2024 của ICCT cho thấy nhờ cải tiến hiệu suất xe điện và mật độ năng lượng pin, giá xe điện được dự đoán sẽ ngang bằng với xe động cơ đốt trong vào năm 2028-2029.

Ngay cả trong kịch bản xấu nhất, khi giá nguyên liệu pin như cobalt và lithium tăng mạnh vào năm 2032, thời điểm đạt ngang bằng giá chỉ bị trì hoãn khoảng 3 năm.

Đầu tư lớn từ các nhà sản xuất

Sự giảm giá pin được củng cố bởi các khoản đầu tư khổng lồ từ ngành công nghiệp ô tô. Theo Reuters, các nhà sản xuất đã công bố kế hoạch đầu tư 1,2 nghìn tỷ USD đến năm 2030 để sản xuất xe điện và pin, giúp tăng quy mô sản xuất, giảm giá pin và đẩy tỷ lệ xe điện chiếm hơn nửa tổng sản lượng xe toàn cầu.

Riêng tại Mỹ, công suất sản xuất pin cho xe nhẹ dự kiến đạt 800-1.200 GWh mỗi năm vào năm 2030, gấp 8-12 lần nhu cầu pin năm 2023.

Dù chính sách mới hạn chế tín dụng thuế sản xuất pin, các hãng lớn như Ford, GM, Hyundai, LG, Stellantis, Toyota, Volkswagen và Panasonic vẫn cam kết xây dựng các nhà máy sản xuất pin. Nhà máy BlueOval của Ford tại Michigan dự kiến đủ điều kiện nhận tín dụng thuế lên đến 45 USD/kWh.

Các cải tiến công nghệ như pin LFP, pin lithium manganese rich (LMR), cực dương silicon, hay thậm chí pin thể rắn cũng được kỳ vọng sẽ sẵn sàng sản xuất trong 3-10 năm tới.

Ngoài ra, các hãng xe còn giảm chi phí bằng cách nâng cao hiệu suất năng lượng, giảm kích thước pin cần thiết, tích hợp sản xuất theo chiều dọc, tối ưu hóa nhà máy và sử dụng các công cụ tính toán tiên tiến.

Tương lai tươi sáng cho xe điện

Dù các ưu đãi thuế liên bang bị cắt giảm, xe điện vẫn giữ lợi thế nhờ chi phí vận hành thấp hơn và xu hướng giảm giá pin. Những tiến bộ công nghệ và đầu tư mạnh mẽ từ ngành công nghiệp ô tô đang mở ra một giai đoạn đầy triển vọng, nơi xe điện không chỉ cạnh tranh về hiệu suất mà còn vượt trội về mặt kinh tế.

Với người tiêu dùng Việt Nam, xu hướng này hứa hẹn mang lại nhiều lựa chọn hấp dẫn trong tương lai gần.