Giấc mơ nhà ở xa tầm tay của tầng lớp trung lưu Đông Nam Á

Mức giá "trên trời"

Sắp bước sang tuổi 40, Hafiz Sujang – chuyên gia tư vấn CNTT ở Kuala Lumpur – nhận ra mảnh ghép duy nhất còn thiếu trong cuộc sống ổn định của mình chính là một mái nhà. Thế nhưng, khi bước vào thị trường bất động sản thủ đô Malaysia, anh nhanh chóng nhận ra giấc mơ sở hữu nhà là một ảo ảnh.

Dù đã dành dụm đủ tiền để trả trước cho một căn hộ khoảng 750.000 ringgit (khoảng 4,6 tỷ đồng), Hafiz chỉ tìm thấy những căn nhỏ, tiện ích nghèo nàn nhưng giá vẫn “trên trời”. “Thật nực cười. Trả 700.000 ringgit mà còn phải tranh nhau chỗ đậu xe”, anh nói.

Câu chuyện của Hafiz phản ánh tình cảnh chung của tầng lớp trung lưu khắp Đông Nam Á: làm việc chăm chỉ không còn đồng nghĩa với việc có thể mua nhà. Giá nhà leo thang, thu nhập trì trệ và nỗi lo nợ nần khiến nhiều người chùn bước.

Từ Bangkok, TP HCM đến Jakarta, Singapore, các cần cẩu xây dựng vẫn vươn cao, nhưng thị trường ngày càng nghiêng về phía người giàu. Các căn hộ cao cấp được săn đón, trong khi số lượng giao dịch ở phân khúc trung bình giảm mạnh.

Theo Mohd Afzanizam Abdul Rashid, chuyên gia kinh tế trưởng tại Ngân hàng Muamalat, sự thay đổi này có thể gây tổn hại về mặt xã hội và làm suy yếu sự phát triển kinh tế bền vững.

Tại Kuala Lumpur, tổng giá trị giao dịch nhà ở đã tăng 3,2% trong quý I năm 2025, nhưng số lượng bất động sản được bán lại giảm 8,7%. Điều này cho thấy nhu cầu cao cấp đang làm lệch hướng thị trường, đẩy người có thu nhập trung bình ra ngoài. Thu nhập bình quân đầu người của Malaysia chỉ ở mức 131.000 ringgit (hơn 810 triệu VNĐ), trong khi mức lương trung bình hàng tháng là 7.700 ringgit, khiến việc tiết kiệm tiền mua nhà trở nên khó khăn.

“Xã hội hai tầng”

Hiện tượng này không chỉ diễn ra ở Malaysia, mà Bangkok, Jakarta hay Manila… đều chứng kiến “xã hội hai tầng” ngày càng rõ nét: bất động sản trở thành sân chơi của nhà đầu tư giàu có, trong khi thế hệ trẻ – đặc biệt là Gen Z – dần bị loại khỏi giấc mơ sở hữu nhà.

Một nghiên cứu năm 2020 cho thấy tỷ lệ giá nhà trên thu nhập trung bình ở 211 thành phố châu Á là trên 12,5, nghĩa là một gia đình trung bình sẽ mất hơn 12,5 năm để tiết kiệm mua nhà. Tại Bangkok, nhu cầu từ người mua nước ngoài đã đẩy giá nhà cao cấp lên cao, gây ra sự biến dạng giá.

Anawin Chiamprasert, giám đốc nghiên cứu tại JLL Thái Lan, cảnh báo rằng thu nhập không theo kịp chi phí nhà ở đang tạo ra một "xã hội hai tầng". Ông nói: "Chúng ta sẽ chứng kiến cả một thế hệ, đặc biệt là thế hệ Z trở lên, không có cơ hội sở hữu nhà".

Với những thách thức hiện tại, các chuyên gia đang đặt câu hỏi về tầm quan trọng của quyền sở hữu nhà trong văn hóa châu Á. Mohd Afzanizam của Ngân hàng Muamalat cho rằng cần có một "sự thay đổi tư duy" và chính phủ nên thúc đẩy thị trường nhà cho thuê, hạn chế chủ nhà tăng giá và phát triển các khu vực mới bên ngoài trung tâm đô thị.

Tuy nhiên, đối với một số người, nỗi sợ bị bỏ lỡ cơ hội vẫn là động lực mạnh mẽ. Kaylie Ann, một nhà thiết kế đồ họa 30 tuổi ở Kuala Lumpur, đã mua một căn hộ vì cô cảm thấy "nếu không mua ngay bây giờ thì sẽ phải hối hận". Mặc dù đã sở hữu nhà, cô vẫn cảm thấy bất an. "Đôi khi tôi cảm thấy nhà ở chỉ dành cho các nhà đầu tư, chứ không phải cho những người thực sự muốn sống ở đó", cô nói.