Theo Tổng cục Thống kê, 2 tháng đầu năm, vốn đầu tư thực hiện từ nguồn ngân sách nhà nước đạt 36,9 nghìn tỷ đồng, bằng 8,3% kế hoạch năm 2020.

“Do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên một số nhà thầu chậm triển khai thi công. Đồng thời trong các tháng đầu năm, hoạt động đầu tư tập trung chủ yếu vào thi công các công trình chuyển tiếp từ năm trước khiến tỷ lệ vốn đầu tư thực hiện từ nguồn ngân sách nhà nước 2 tháng đầu năm đạt thấp so với kế hoạch năm 2020”, Tổng cục Thống kê đánh giá.

Trong khi đó, ông Nguyễn Việt Phong, Vụ trưởng Vụ Đầu tư (Tổng cục Thống kê) cho biết, vốn đầu tư công tăng 1% sẽ giúp GDP tăng 0,6%. Tổng cục Thống kê đã nhiều lần đề nghị cơ quan chức năng tập trung xử lý điểm nghẽn, nút thắt về đất đai, thủ tục hành chính, thể chế để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công kế hoạch năm 2019.

Theo Bộ KH&ĐT, với những quy định mới tại Luật Đầu tư công có hiệu lực từ 1/1/2020, nhiều thủ tục được đơn giản hơn, tháo gỡ nhiều vướng mắc, kỳ vọng tiến độ giải ngân sẽ tốt hơn.

Hiện nay, nhiều dự án trọng điểm có tác động lan tỏa, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội, tiêu biểu như: Dự án mở rộng Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, Nội Bài; Xây dựng mới Cảng hàng không quốc tế Long Thành; Đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020...đang bị chậm trong triển khai và rất cần luồng vốn mới để khai thông.       

Theo các chuyên gia, chậm giải ngân vốn đầu tư công đã tồn tại trong nhiều năm. Lãnh đạo Bộ KH&ĐT từng chia sẻ, một trong những nguyên nhân khiến giải ngân vốn đầu tư công chậm trễ là do lãnh đạo địa phương “sợ trách nhiệm”, rà soát thủ tục hồ sơ nhiều lần, tốn nhiều thời gian.

Trước đó, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc vừa ký ban hành Chỉ thị số 11/CT-TTg về các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội ứng phó với dịch Covid-19. Trong đó, yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương và địa phương khẩn trương hoàn thiện thủ tục đầu tư, giao hết kế hoạch vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước năm 2020 ngay trong tháng 3/2020.

Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, các tập đoàn, tổng công ty nhà nước thường xuyên kiểm tra, có biện pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để bảo đảm tiến độ, khối lượng và chất lượng công trình. Thủ tướng giao Bộ Giao thông vận tải khẩn trương hoàn thành thủ tục và thúc đẩy giải ngân, thực hiện các dự án đầu tư công quy mô lớn, quan trọng, có tác động lan tỏa, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội.

Đặc biệt, cần nghiên cứu, đề xuất việc chuyển đổi từ đầu tư theo hình thức đối tác công-tư (PPP) sang đầu tư công đối với các dự án hạ tầng trọng điểm như: Dự án cao tốc Mỹ Thuận – Cần Thơ, các dự án thành phần đầu tư của Dự án đầu tư xây dựng một số đoạn cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020.

Trong bối cảnh hiện nay, đẩy mạnh đầu tư công là quan trọng, song theo ông Nguyễn Đình Cung – nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), cần tập trung giải ngân vốn đầu tư công một cách quyết liệt, nhất quán hơn.

Ngoài ra, các bộ, ngành, địa phương cùng rà soát các dự án đã được Thủ tướng Chính phủ nhắc tên và những dự án có tác động lan tỏa tới nền kinh tế. Từ đó, đề xuất cách tháo gỡ cụ thể cho từng dự án, theo nguyên tắc vướng ở đâu, quy định nào, đầu mối xử lý.

Thanh Lâm