Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường cho biết, tác động của biến đổi khí hậu diễn ra rất gay gắt, thậm chí những hiện tượng dị thường là hậu quả của biến đổi khí hậu.

Khu vực Bắc Trung bộ có đến 25 con sông, hơn 3.300 hồ đập. Hệ thống dày đặc nhưng phần đa dung tích nhỏ, kết hợp với địa hình có độ dốc lớn, ruộng đồng manh mún nên sau những trận mưa, bão lớn thường để lại nhiều hậu quả. Đặc biệt, diễn biến thời tiết năm nay hết sức bất thường nên càng cần phải nêu cao cảnh giác.

Theo số liệu thống kê, suốt từ tháng 5/2020 đến nay toàn vùng cơ bản không có mưa, thiếu nước tưới trầm trọng đã ảnh hưởng đến 350.000 ha lúa hè thu - mùa, hơn 9.000 ha đang ở chế độ chờ, gần 6.000 ha phải chuyển sang cây màu, 26.000 ha cây trồng chính thức bị hạn, trong đó 1 nửa có nguy cơ mất trắng.

Riêng Nghệ An là tâm điểm của đợt nắng hạn, hiện tại hơn 10.000 ha lúa hè thu - mùa đang bị hạn, trong số này khoảng 4.500 ha khó cứu nếu 1 tuần tới thời tiết không chuyển biến.

Hội nghị đã nghe báo cáo của Trung tâm Khí tượng Thủy văn quốc gia; Tổng Cục thủy lợi; Cục Trồng trọt; Tổng Cục phòng chống thiên tai và đại diện lãnh đạo các tỉnh... phát biểu về tình hình khí tượng thủy văn, giải pháp ứng phó, công tác vận hành hồ chứa nước thủy điện và đảm bảo an toàn hạ du;...

Phát biểu kết luận hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường đề nghị Tổng Cục Thủy lợi tiếp thu các ý kiến thảo luận để hoàn thiện báo cáo kết quả Hội nghị trình Bộ trưởng ký ban hành để gửi các tỉnh trong khu vực nghiên cứu, vận dụng vào công tác phòng chống thiên tai.

“Đối với công tác phòng chống hạn, nguyên nhân hạn hán là do không có mưa trong thời gian dài, dòng chảy bị suy kiệt từ 20 -30%, nắng nóng, các hồ rất khó khăn về nước. Để xử lý vấn đề này, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT nhấn mạnh yêu cầu toàn vùng nghiên cứu kỹ để điều tiết hiệu quả dung tích nước đang còn trong các hồ chứa; tập trung bơm cưỡng bức với tất cả các loại công suất để hỗ trợ cho được 26.000 ha lúa bị hạn; áp dụng quy trình tưới luân phiên.

Riêng vụ hè thu thì phải quán triệt phương châm "xanh nhà hơn già đồng". Bên cạnh đó, toàn vùng còn 46.600 hộ thiếu nước nên cần thực hiện các giải pháp cung cấp nước để không hộ nào thiếu nước sinh hoạt”, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh.

Về lâu dài, Bộ trưởng lưu ý các tỉnh trong khu vực cần rà soát tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng thích ứng, không để nguy cơ rủi ro; rất chú ý đến vùng sinh thủy rừng vì đây là vùng sinh nước, ngậm nước, giữ nước; rà soát lại toàn bộ các thiết chế hạ tầng lớn, nhất là các hồ chứa nước; đánh giá, tính toán lại phương án trị thủy các dòng sông một cách hiệu quả hơn; chủ động ứng phó với tình hình lũ. Tinh thần là phải rà soát toàn bộ, phương án, kế hoạch ứng phó thực sự sát thực tiễn.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường yêu cầu sau Hội nghị, các tỉnh tập trung tổ chức thực hiện hiệu quả, “biến nguy thành cơ”, hạn chế thấp nhất các thiệt hại. Bộ NN&PTNT sẽ tổ chức đoàn kiểm tra việc tổ chức thực hiện.

Trần Phong