Giảm nghèo nhờ chuyển đổi cây trồng phù hợp tại Gia Lai
(CLO) Trong những năm gần đây, tỉnh Gia Lai đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong công cuộc giảm nghèo, đặc biệt tại các vùng sâu, vùng xa, khu vực đồng bào dân tộc thiểu số. Một trong những giải pháp nổi bật mang lại hiệu quả thiết thực là chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu từng vùng. Nhờ hướng đi đúng đắn này, hàng nghìn hộ nông dân đã thoát nghèo, vươn lên làm chủ kinh tế, ổn định cuộc sống một cách bền vững.
Chuyển đổi cây trồng là lối đi mở ra từ thực tiễn
Tỉnh Gia Lai có diện tích tự nhiên rộng lớn, khí hậu đa dạng, phù hợp với nhiều loại cây trồng khác nhau. Tuy nhiên, trong thời gian dài, nhiều nông dân vẫn canh tác theo tập quán cũ, trồng các loại cây truyền thống như mì, lúa rẫy, bắp... với năng suất thấp, dễ mất mùa, hiệu quả kinh tế không cao. Thực tế này đã làm cho nhiều hộ dân nơi đây rơi vào vòng luẩn quẩn đói nghèo.
Trước thực trạng đó, chính quyền tỉnh Gia Lai đã chủ động nghiên cứu, khảo sát và triển khai các mô hình chuyển đổi cây trồng phù hợp theo từng vùng sinh thái, đồng thời hỗ trợ kỹ thuật, giống cây, vốn vay và đầu ra sản phẩm cho người dân.
Tính đến giữa năm 2025, toàn tỉnh đã có hơn 32.000 ha cây trồng được chuyển đổi cơ cấu, chủ yếu từ các loại cây hiệu quả thấp sang các cây trồng chủ lực có giá trị kinh tế cao như: sầu riêng, bơ, chanh dây, mắc ca, chuối, cây dược liệu, rau sạch…
Hiệu quả đã gỡ nghèo từ những luống cây
Tại làng Ó một trong những địa bàn trước đây từng có tỷ lệ hộ nghèo cao – mô hình trồng chanh dây theo quy trình VietGAP đã giúp hàng chục hộ dân vươn lên thoát nghèo. Ông Rơ Mah Quyên, người dân làng Ó, chia sẻ: “Trước đây, gia đình tôi chỉ trồng mì và bắp, làm cả năm chỉ đủ ăn. Từ năm 2022, được xã hỗ trợ giống chanh dây và hướng dẫn kỹ thuật trồng, tôi mạnh dạn chuyển đổi 5 sào đất. Chỉ sau 9 tháng, thu nhập đã tăng lên gấp 4 lần. Nay tôi đang mở rộng thêm diện tích”.
Tương tự, mô hình trồng sầu riêng Dona đang mở ra cơ hội đổi đời cho hàng trăm hộ dân. Với khí hậu và đất đai phù hợp, cây sầu riêng phát triển tốt, ít sâu bệnh và cho thu nhập cao. Anh Siu Linh (làng Brel) cho biết: “Tôi học hỏi mô hình từ các tỉnh miền Tây rồi thử nghiệm trên chính mảnh đất mình. Ba năm đầu chăm sóc vất vả, nhưng giờ mỗi vụ thu được gần 300 triệu đồng từ 1,5 ha sầu riêng. Gia đình tôi không còn nghèo nữa”.
Không chỉ là cây ăn trái, Gia Lai còn chú trọng phát triển các loại cây công nghiệp dài ngày như mắc ca, hồ tiêu xen cà phê hoặc các loại cây dược liệu bản địa như đinh lăng, nghệ đỏ, sâm dây… nhằm khai thác tối đa tiềm năng đất đai và tạo sinh kế lâu dài cho người dân.
Chính sách hỗ trợ thiết thực đi cùng thực tiễn
Để chuyển đổi cây trồng đạt hiệu quả, tỉnh Gia Lai đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực. Cụ thể, người dân tham gia mô hình chuyển đổi sẽ được hỗ trợ giống cây, phân bón, tư vấn kỹ thuật, tập huấn canh tác hữu cơ, đồng thời được tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội, Quỹ hỗ trợ phát triển HTX, chương trình 135...
Ngoài ra, tỉnh cũng phối hợp với các doanh nghiệp, HTX đầu tư liên kết bao tiêu sản phẩm, đảm bảo đầu ra ổn định cho nông sản. Nhờ đó, người dân yên tâm sản xuất và mạnh dạn thay đổi tư duy trong phát triển kinh tế nông nghiệp.
Đặc biệt, các địa phương đã lồng ghép chương trình giảm nghèo bền vững với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tạo thành hệ sinh thái phát triển kinh tế - xã hội gắn với xóa đói giảm nghèo toàn diện.
Nhờ các giải pháp chuyển đổi cây trồng phù hợp, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh Gia Lai giảm mạnh qua từng năm. Theo thống kê, đến hết tháng 6/2025, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh chỉ còn khoảng 8,96%, giảm 1,65% so với cùng kỳ năm trước.
Không chỉ giảm tỷ lệ nghèo, chuyển đổi cây trồng còn giúp người dân thay đổi tư duy sản xuất, tăng cường kỹ năng quản lý kinh tế hộ, từ đó hướng đến mục tiêu làm giàu bền vững trên chính mảnh đất quê hương.
Tỉnh Gia Lai đặt mục tiêu đến năm 2025, toàn tỉnh cơ bản không còn hộ nghèo thuộc diện chính sách, mỗi huyện, xã có ít nhất một mô hình phát triển cây trồng chủ lực gắn với chuỗi giá trị và ứng dụng công nghệ cao. Đồng thời, tiếp tục nhân rộng các mô hình hiệu quả, đẩy mạnh liên kết vùng, kết nối thị trường, hướng tới nền nông nghiệp xanh – sạch – bền vững.
Chuyển đổi cây trồng không chỉ là giải pháp kinh tế, mà còn là chìa khóa mở ra cánh cửa thoát nghèo cho hàng ngàn hộ dân tại Gia Lai. Với cách làm sáng tạo, bài bản và sự đồng hành của chính quyền các cấp, công cuộc giảm nghèo bền vững ở Gia Lai đang ngày càng được khẳng định, tạo tiền đề quan trọng để phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng hiện đại, hiệu quả và bền vững trong tương lai.