Cát tặc vẫn ngang nhiên tung hoành trên sông. Ảnh minh họa. Nguồn: Báo Giao thông
Ở những khu vực dự án đã bị thu hồi cũng không còn thiết bị nạo vét luồng, phương tiện thi công của nhà đầu tư tập kết đều rút hết. Vì vậy, trường hợp có hoạt động khai thác cát trên đường thủy quốc gia, nếu không phải mỏ cát được chính quyền địa phương cấp phép, đều là khai thác trái phép.
Về thẩm quyền, lực lượng Thanh tra - An toàn đường thủy có trách nhiệm kiểm tra, xử lý các trường hợp khai thác cát, sỏi trái phép trên luồng, hành lang bảo vệ luồng, công trình thuộc kết cấu hạ tầng đường thủy.
Tuy nhiên, thời gian qua, nguyên nhân chính khiến tình hình khai thác cát trái phép vẫn phức tạp do công tác quản lý các mỏ cát được cấp phép hoạt động không tốt. Điều này kéo theo việc cát tặc trà trộn, lợi dụng danh nghĩa mỏ cát để hoạt động nên lực lượng thanh tra đường thủy rất khó xử lý.
Theo thống kê, hiện toàn quốc có khoảng 700 mỏ cát trên các sông, hồ được địa phương cấp phép hoạt động. Mỏ cát và tàu thuyền vào lấy cát tại mỏ không chịu quản lý của cảng vụ ĐTNĐ, không bị bắt buộc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, camera, thiết bị giám sát tự động nên dễ dẫn đến việc nhập nhèm, không phân biệt được phương tiện vận chuyển cát hợp pháp và bất hợp pháp. Đơn cử, thực tế chỉ có 3 tàu chở hàng khỏi mỏ, nhưng chủ mỏ lại khai gấp đôi và nguồn gốc khai khống kia thực chất là khai thác trái phép.
Mặt khác, cũng cần nhìn nhận, tình trạng phổ biến cảng bến thủy hoạt động không phép là yếu tố khiến việc quản lý hoạt động khai thác cát gặp trở ngại. Hiện, toàn quốc có tới 30-40% cảng bến thủy không phép. Các bến này không có lực lượng quản lý phương tiện, nguồn gốc cát sỏi, không thu được phí phương tiện như cảng bến hợp pháp.
Để ngăn chặn nạn cát tặc, các lực lượng chức năng cần đẩy mạnh tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm. Đồng thời, dùng công nghệ giám sát tự động, từ xa để quản lý hoạt động khai thác cát mỏ. Tới đây, phải tăng cường trách nhiệm của chính quyền địa phương trong xử lý cảng, bến thủy bốc xếp cát, sỏi hoạt động không phép.
Hoàng Hồng Giang/ Theo báo Giao thông