Việc đi chúc Tết đối với các thành viên trong mỗi gia đình thường phải được thực hiện trước, nghĩa là sau khi đi chúc Tết khắp lượt ông bà, cha mẹ, cô bác, những người thân thích trong gia đình, dòng họ, xóm giềng, bè bạn... xong, rồi thì mới đi chơi Tết, mới đi du Xuân trẩy hội. Với những ai khi dịp Tết nhất mà không đến nhà ông bà, cha mẹ, họ hàng..., để thăm hỏi và gửi những lời chúc mừng năm mới, thường sẽ nhận được lời trách móc, giận hờn...

Chính vì vậy mà dù bận bịu thế nào đi chăng nữa thì bắt đầu từ sáng sớm ngày đầu năm mới, và kéo dài cho tới hết mấy ngày Tết, các gia đình luôn kéo nhau rồng rắn các thế hệ đi chúc Tết, từ nhà này sang nhà khác, từ làng trên xuống xóm dưới, từ trong thành phố ra tới tận các vùng ngoại ô. Vào nhà nào dịp Tết cũng đều nghe những lời chúc, câu chúc rộn ràng kèm nụ cười tươi rói. Chính phong tục đi chúc Tết đó là nét đẹp văn hóa chứa đựng chất xúc tác, gắn kết tình cảm keo sơn giữa các gia đình, anh em trong dòng họ, xóm làng, bạn bè với nhau...

Thế nhưng quả là buồn khi mà những năm gần đây, giống như nhiều tập tục, nét đẹp văn hóa truyền thống ngày Tết, việc đi chúc Tết cũng đã, đang ngày một bị biến dạng, mất đi, hoặc mai một, nhất là trong giới trẻ. Tập tục đi chúc Tết tuy vẫn còn, nhưng đại đa số những người thực hiện, vẫn giữ được nét đẹp văn hóa ngày Tết này chủ yếu chỉ là tầng lớp tuổi trung niên, người già, chứ lớp trẻ hầu như không còn “mặn mà” với phong tục mà họ cho là không cần thiết và “cổ lỗ sĩ” này!

Tôi từng chứng kiến khá nhiều các bạn trẻ cãi lại cha mẹ, khi cha mẹ họ bắt họ phải đi chúc Tết ông bà, người nhà họ hàng. Cậu con trai một người bạn của tôi năm nay 19 tuổi, hiện đang học đại học đã cãi lại cha mẹ chỉ vì việc cu cậu bị bắt đi chúc Tết. Cậu ta nói thế này: “Sao bố mẹ năm nào cũng quan trọng hóa việc đi chúc Tết như vậy nhỉ (?!). Con nghĩ là con không đi chúc Tết nhà ông bà, nhà họ hàng cũng đâu có sao? Chuyện này bố mẹ đại diện đi là được rồi, đâu nhất thiết phải đông đủ cả nhà...”.

Hay như con gái một gia đình hàng xóm nhà tôi, năm nay đang học cấp 3, cha mẹ thì dịp Tết năm nào cũng luôn nhắc cô bé phải thực hiện việc đến nhà ông bà nội ngoại để chúc Tết, và dẫu cha mẹ em giải thích rằng việc đi chúc Tết là nghĩa vụ bắt buộc để hướng về cội nguồn, cũng như thể hiện tình cảm của con cháu đối với những thế hệ người đi trước... Thế nhưng cô bé hồn nhiên bảo: “Con không đi chúc Tết cùng bố mẹ được bởi con đã có hẹn với bạn bè rồi, nên con không thể không đi chơi cùng chúng nó. Bố mẹ không thấy con học hành cả năm, có mấy ngày Tết tưởng được nghỉ ngơi vậy mà cũng ép, bắt phải đi đến chỗ này chỗ nọ, con mệt mỏi lắm...”!

Chuyện những người trẻ bây giờ lười đi chúc Tết, thậm chí bỏ hẳn tập tục đi chúc Tết khi phó mặc việc này cho người già, cho cha mẹ quả là đáng buồn, bởi như chúng ta biết thì chính việc qua lại thăm hỏi, gặp mặt và chúc tụng người thân, bạn bè…, luôn khiến cho tình cảm giữa con người với con người gắn kết. Nếu như là người cùng dòng họ mà không có những buổi gặp gỡ nhau, nhất là dịp lễ Tết thì sự xa lánh, tình cảm nhạt nhẽo sẽ là điều khó tránh khỏi.

Để không khí ngày Tết cổ truyền luôn tràn đầy tiếng cười, tiếng nói vui vẻ, cũng như khôi phục lại phong tục đẹp đi chúc Tết cho các bạn trẻ đã bị mai một bấy lâu nay, thiết nghĩ các bậc cha mẹ luôn phải quán triệt, dạy bảo con mình một cách nghiêm túc ngay từ khi các em còn nhỏ. Nên hướng các con mình việc phải đi đến nhà ông bà, họ hàng, xóm giềng…, chúc Tết, để duy trì cái “nếp”, rồi khi lớn lên, thậm chí đã trưởng thành các em cũng sẽ không từ bỏ phong tục mang nét đẹp văn hóa từ ngàn đời trong ngày Tết cổ truyền của dân tộc...

Nguyễn Thị Hải