Gỡ khó cho xuất khẩu nông sản trước rào cản thuế Mỹ

Từ ngày 7/8, Mỹ áp dụng mức thuế đối ứng đối với hầu hết các đối tác thương mại. Riêng với Việt Nam, mức thuế là 20%, thấp hơn nhiều so với con số 46% từng được Tổng thống Donald Trump công bố. Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu trái cây và rau củ quả lớn thứ hai của Việt Nam, chỉ sau Trung Quốc.

Theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu trái cây sang Mỹ đạt hơn 261,6 triệu USD, trong đó hàng chế biến chiếm khoảng 50%.

Thuế đối ứng của Mỹ được áp dụng cho nhiều quốc gia, không riêng Việt Nam nên cạnh tranh vẫn ở thế cân bằng. Bên cạnh đó, doanh nghiệp Việt Nam đã chủ động đa dạng hóa thị trường, tận dụng lợi thế ở các sản phẩm đặc thù như dừa, bưởi, sầu riêng… cùng chi phí lao động thấp và khả năng nâng cao chất lượng sản phẩm để bù đắp phần chênh lệch do thuế.

Tuy vậy, khó khăn vẫn hiện hữu. Chính vì vậy, theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, thay vì xuất khẩu thô, doanh nghiệp cần chuyển mạnh sang chế biến sâu, nâng tỉ trọng sản phẩm có giá trị gia tăng cao, đẩy nhanh chuyển đổi mô hình sản xuất, tăng và quản trị nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh.

Trong khi đó, ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam đề xuất Nhà nước xem xét tạm dừng thuế GTGT đối với nguyên liệu đầu vào nhằm giảm áp lực vốn, đồng thời hỗ trợ tín dụng thông qua gia hạn thời gian vay và giảm lãi suất.

Ngoài ra, cần tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại để tìm kiếm và mở rộng thị trường mới, nhất là khi nhiều doanh nghiệp đang tính toán chuyển hướng xuất khẩu từ Mỹ sang các khu vực khác. Với các thị trường truyền thống như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, EU…, việc khai thác sâu hơn tiềm năng là cần thiết. Đơn cử, tại Trung Quốc, trái cây Việt Nam hiện chủ yếu xuất sang các tỉnh giáp biên giới phía Bắc. Vì vậy, cần đẩy mạnh quảng bá và xúc tiến thương mại tại các khu vực nằm sâu trong nội địa như Bắc Kinh, Thượng Hải, Sơn Đông… để mở rộng thị phần.

Theo Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương), ngày 20-21/9 tới, Lễ hội trái cây và nông sản, thực phẩm đặc sắc Việt Nam 2025 sẽ diễn ra tại chợ bán buôn Hồng Tinh, tỉnh Hồ Nam (Trung Quốc). Lễ hội được kỳ vọng sẽ mở rộng tầm ảnh hưởng sang các tỉnh, thành phố phía Nam Trung Quốc, khu vực có dân số đông, sức mua cao và nhu cầu nhập khẩu nông sản đa dạng.

Bà Nguyễn Thị Thu Thuỷ, Phó giám đốc Trung tâm hỗ trợ xúc tiến thương mại và đầu tư, Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương) cho biết, sự kiện là một trong những biện pháp xúc tiến thương mại hữu hiệu với thị trường Trung Quốc, giúp doanh nghiệp Việt Nam nắm bắt được cụ thể các yêu cầu thị trường, trực tiếp giới thiệu sản phẩm, kết nối với các đối tác nhập khẩu trực tiếp...

Trong bối cảnh rào cản thuế quan ngày càng khắt khe, sự chủ động của doanh nghiệp cùng chính sách hỗ trợ kịp thời của Nhà nước sẽ là “đòn bẩy” quan trọng, giúp nông sản Việt không chỉ giữ vững thị phần tại các thị trường lớn mà còn mở rộng được những hướng đi mới, bền vững hơn.