Gỡ những rào cản để loạt dự án hạ tầng trọng điểm phía Nam về đích

Là vùng kinh tế động lực có vai trò quan trọng của đất nước nhưng trong suốt một thời gian dài; các tỉnh thành phía Nam nói chung, khu vực Đông Nam Bộ bao gồm cả TP.HCM nói riêng phải đối mặt với “điểm nghẽn” hạ tầng giao thông thiếu thốn và thường xuyên quá tải.

Do vậy việc phát triển hệ thống giao thông đồng bộ, hiện đại không chỉ là nhu cầu mà còn là mệnh lệnh, vì sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước.

TS. Nguyễn Viết Thuận - Viện trưởng Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TP.HCM đánh giá, hàng loạt các công trình hạ tầng giao thông trọng điểm được khánh thành, đưa vào khai thác trong những ngày cuối năm 2024 và nửa đầu năm 2025 là những tín hiệu thể hiện sự nỗ lực của các địa phương trong gỡ “điểm nghẽn” về hạ tầng giao thông kết nối phía Nam để bứt phá.

Ngoài ra, các dự án chuẩn bị hoàn thành cũng như sẽ khởi công hứa hẹn giúp khu vực phía Nam hình thành một mạng lưới liên kết liền mạch, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cho toàn vùng.

Điển hình như tuyến đường cao tốc Bến Lức - Long Thành với chiều dài khoảng 58km đi qua Long An, Đồng Nai, TP.HCM khi hoàn thành sẽ là trục giao thông kết nối không chỉ của nội vùng Đông Nam Bộ mà còn kết nối vùng Đông Nam Bộ với khu vực Tây Nam Bộ.

Hay như tuyến cao tốc TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành sẽ tạo sự liên thông giữa TP.HCM với Bình Dương, Bình Phước và nối với cao tốc Chơn Thành - Gia Nghĩa (Đắk Nông) để lên Tây Nguyên.

Dự án đường Vành đai 3, Vành đai 4 TP.HCM; các tuyến cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, Mỹ Thuận - Cần Thơ, Rạch Giá - Lộ Tẻ, Hà Tiên - Rạch Giá - Bạc Liêu; kéo dài cao tốc Bắc - Nam từ Cần Thơ về điểm địa đầu cực Nam Tổ quốc tại Năm Căn (Cà Mau),... đặc biệt là cảng hàng không quốc tế Long Thành sẽ tạo ra động lực phát triển vô cùng mạnh mẽ.

Những vướng mắc về cơ chế, về vốn đã và đang được tháo gỡ nhưng bên cạnh đó vẫn còn những khó khăn ảnh hưởng đến tiến độ các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm là giải phóng mặt bằng và thiếu vật liệu thi công khi triển khai đồng loạt.

Dự án đường Hồ Chí Minh đoạn Chơn Thành - Đức Hòa đi qua 4 tỉnh thành phía Nam có mốc tiến độ hoàn thành vào cuối năm 2025. Trao đổi với PV, đại diện Phòng quản lý dự án 1 (Ban quản lý dự án đường Hồ Chí Minh - chủ đầu tư) cho biết, dự án vẫn gặp những khó khăn về nguồn vật liệu. Dự kiến nhu cầu về đất đắp là 600.000m³ nhưng hiện chỉ đạt khoảng 150.000m³.

Về công tác giải phóng mặt bằng, việc xử lý đối với các trường hợp có quyết định thu hồi đất trước đây nhưng chưa tổ chức chi trả hoặc mới chi trả một phần. Thậm chí có trường hợp đã chi trả tiền đền bù nhưng còn lại phần bổ sung chính sách hỗ trợ tái định cư, bổ sung giá trị tài sản trên đất, bổ sung giá trị quyền sử dụng đất chưa thống nhất dẫn tới tiến độ triển khai chậm.

Ông Phạm Văn Minh - Giám đốc Ban Quản lý dự án 85 (Bộ Xây dựng), chủ đầu tư dự án thành phần 2 cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu chia sẻ; khó khăn lớn nhất hiện nay là vướng mặt bằng, nhất là hệ thống hạ tầng kỹ thuật.

Hiện còn 14 vị trí đường điện cao thế, trung và hạ thế phải di dời, hạ ngầm. Ban quản lý dự án 85 kiến nghị địa phương hỗ trợ di dời sớm để đảm bảo tiến độ dự án, kịp hoàn thành vào cuối năm 2025.

Với sự quyết tâm, quyết liệt từ Chính phủ, các Bộ ngành và sự nỗ lực của các địa phương, nhà thầu thi công đang nỗ lực từng ngày, từng giờ để đưa các công trình trọng điểm, có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển khu vực phía Nam về đích.

Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Hồ Văn Mừng cho biết, cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng dự án thành phần 1 qua địa bàn tỉnh An Giang có chiều dài hơn 57km sẽ được hoàn thành trước ngày 30/6/2026 theo chỉ đạo của Thủ tướng.

Hiện một số đoạn đã ứng dụng khoa học công nghệ như hút chân không và gia tải bằng đá và An Giang cũng đã kiểm tra sát sao trong quá trình triển khai và phấn đấu hoàn thành dự án theo tiến độ. Với nguồn cung vật liệu san lấp, tỉnh An Giang đang nỗ lực để thực hiện, hỗ trợ các địa phương đảm bảo nguồn để các dự án thực hiện theo kế hoạch.