Đó là đề nghị của Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội Nguyễn Lan Hương tại Hội nghị phản biện xã hội đối với dự thảo Quyết định của UBND TP về chính sách ưu đãi tiền thuê đất trong các lĩnh vực giáo dục - đào tạo, dạy nghề, y tế, văn hóa, thể dục thể thao, môi trường, giám định tư pháp trên địa bàn TP Hà Nội" do Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội tổ chức ngày 8/6.

Khu vực các huyện và thị xã Sơn Tây: Được miễn 100% tiền thuê đất

Báo cáo tại Hội nghị, Phó Giám đốc Sở Tài chính Trần Thành Tâm cho biết: Quy định chính sách ưu đãi tiền thuê đất trong các lĩnh vực trên áp dụng cho các đối tượng quy định tại Nghị định số 69/2008/NĐ-CP, ngày 20/5/2008, và Nghị định số 59/2014/NĐ-CP, ngày 16/6/2014, của Chính phủ. Đối với các dự án đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực xã hội hóa: Thực hiện theo quy định riêng của Thủ tướng Chính phủ. 

Điều kiện được hưởng chính sách ưu đãi tiền thuê đất: Cơ sở thực hiện xã hội hóa phải thuộc danh mục loại hình và đáp ứng các tiêu chí quy mô, tiêu chuẩn ban hành kèm theo Quyết định số 1466/QĐ-TTg, ngày 10/10/2008; Quyết định số 693/QĐ-TTg, ngày 6/5/2013; Quyết định số 1470/QĐ-TTg, ngày 22/7/2016 của Thủ tướng Chính phủ và các quy định sửa đổi bổ sung (nếu có). 

Theo đó, Khu vực các huyện và thị xã Sơn Tây: Được miễn 100% tiền thuê đất cho cả thời gian thực hiện dự án trong thời hạn được thuê đất cho tất cả các lĩnh vực xã hội hóa quy định tại khoản 1, Điều 1 quy định này. 

Khu vực các quận không bao gồm 4 quận: Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Hoàn Kiếm: Được giảm 60% tiền thuê đất cho toàn bộ thời gian thực hiện dự án trong thời hạn được thuê đất cho các lĩnh vực xã hội hóa theo quy định (trừ các dự án xã hội hóa đầu tư xây dựng bệnh viện, cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp). 

Khu vực 4 quận: Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Hoàn Kiếm: Được giảm 30% tiền thuê đất cho toàn bộ thời gian thực hiện dự án trong thời hạn được thuê đất trong các lĩnh vực xã hội hóa theo quy định (trừ các dự án xã hội hóa đầu tư xây dựng bệnh viện, cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp). 

Trường hợp dự án xã hội hóa thuộc lĩnh vực ưu đãi đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư thì áp dụng tỷ lệ % đơn giá thuê đất theo Quyết định số 12/2021/QĐ-UBND, ngày 25/8/2021, của UBND Thành phố và các văn bản sửa đổi, bổ sung (nếu có). Trường hợp dự án xã hội hóa không thuộc lĩnh vực ưu đãi đầu tư theo quy định nhưng thuộc đối tượng, phạm vi quy định và đáp ứng điều kiện quy định được áp dụng tỷ lệ % đơn giá thuê đất là 1%.

Phân khu vực hưởng ưu đãi theo địa danh quận có còn phù hợp ?

Góp ý về chính sách ưu đãi theo địa danh, TS.KTS. Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam nêu quan điểm: Việc phân khu vực hưởng ưu đãi theo địa danh quận căn cứ theo Quyết định 11/2015/QĐ-UBND, phê duyệt năm 2015, tuy nhiên, thực tế hiện nay việc phân theo quận đã bộc lộ tồn tại.

Hiện nay, xu hướng TP quản lý chung là theo khu vực không gian. Trong Quyết định 11/2015 của UBND TP và dự thảo quyết định thay thế phân theo 3 nhóm quận, huyện (Nhóm 1: Các huyện, thị xã Sơn Tây; Nhóm 3 là 4 quận: Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Hoàn Kiếm; Nhóm 2 là các quận còn lại).

Theo TS.KTS. Đào Ngọc Nghiêm, nhìn lại quá trình quản lý có bất cập chưa tiếp cận đồng bộ bình đẳng trong xã hội hóa. Lấy ví dụ địa danh nhóm 2 có các địa phương như phường Bưởi (Tây Hồ hiện nay) là mới nhập từ quận Ba Đình vào năm 1995. Phường Thụy Khuê cũng từ quận Ba Đình nhập vào quận Tây Hồ năm 1996. Do đó, để kế thừa quá trình phát triển và gắn với định hướng phát triển giai đoạn tới, cần cân nhắc xem xét lại việc phân theo địa danh quận, đề nghị phân theo: Nhóm 1: Các huyện, thị xã Sơn Tây; Nhóm 2: Các quận ngoài khu nội đô lịch sử; Nhóm 3: Khu vực nội đô lịch sử. 

Đối với tỷ lệ miễn, giảm tiền thuê đất, ông Đào Ngọc Nghiêm đề nghị cần có giải pháp thích hợp (với 2 phương án): Nếu chỉ áp dụng đến 12/2025 thì phải xác định rõ thời gian áp dụng và đánh giá tác động của quy định giảm 30%, 60%, 100%. Luật đất đai mới dự kiến áp dụng từ tháng 7/2024. Thứ 2, nếu có xem xét đến những nội dung dự thảo Luật mới đã được tiếp thu trình Quốc hội thì cần xác định điều chỉnh đối tượng áp dụng. 

Ông Phạm Ngọc Thảo, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật cho rằng việc ban hành Nghị quyết là rất cần thiết để việc thực hiện đảm bảo đúng quy định của pháp luật, đúng thời điểm và đáp ứng yêu cầu thực tế.

Tuy nhiên, ông cũng yêu cầu bổ sung làm rõ hơn cơ sở thực tiễn làm căn cứ xây dựng và ban hành Quyết định này để có tính thuyết phục hơn, trong đó, cần làm rõ việc đánh giá kết quả thực hiện chính sách này ở Hà Nội từ khi có hiệu lực đến nay và tỷ lệ, diện tích đất dành cho các lĩnh vực đã đạt yêu cầu chưa. Theo ông, dự thảo mới chỉ nêu lên nội dung thực hiện chính sách mà chưa nêu rõ kết quả thực hiện chính sách trên các lĩnh vực cũng như chưa làm rõ nhu cầu xã hội hóa trong thời gian sắp tới. 

Phát biểu tại Hội nghị, TS. Nguyễn Tùng Lâm, Hội Tâm lý giáo dục học Hà Nội cũng đề nghị phải làm rõ về số lượng đơn vị được thụ hưởng, tổng số kinh phí Thành phố đã miễn trừ thuế, số diện tích đất các đơn vị đã thụ hưởng và đặc biệt trong quá trình chỉ đạo thụ hưởng này, các sở, ban, ngành, các quận, huyện còn vướng mắc khó khăn gì cần UBND TP tháo gỡ.

Ngoài ra, ngoài khu vực các huyện và Thị xã Sơn Tây được miễn 100% tiền thuê đất trong thời gian thực hiện dự án, đề nghị Dự thảo nêu rõ việc ưu tiên cho dự án phục vụ dân sinh trong các khu công nghiệp, các phường tăng dân cư đột biến hay tập trung đông người dân lao động nghèo ở các vùng ven sông Hồng, thuộc các quận: Ba Đình, Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng cũng được hưởng miễn tiền thuê đất 100%. 

“TP cần chỉ đạo tăng cường đầu tư của Nhà nước và kêu gọi xã hội hóa hỗ trợ các mô hình giáo dục, y tế chăm sóc trẻ em có khó khăn, khuyết tật do hiện nay số lượng trẻ này ngày càng phát triển nhưng chưa được quan tâm đầy đủ nên số cơ sở giáo dục, y tế hỗ trợ đang thả nổi cho các trung tâm tư nhân đảm nhiệm”, đại biểu lưu ý. 

Phát biểu kết luận Hội nghị, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Nguyễn Lan Hương yêu cầu Sở Tài chính phải cập nhật các nội dung mới TP đang đưa vào Luật Thủ đô sửa đổi. Đồng thời, tiếp tục chắt lọc các nội dung phù hợp, cần thiết của các ý kiến để tổng hợp, đảm bảo Quyết định mang tính hiệu quả, phù hợp với thực tiễn.

Ngoài ra, bổ sung báo cáo đánh giá tác động, tiếp tục nghiên cứu, cập nhật đầy đủ nội dung mới theo tinh thần mới Luật thủ đô, Luật Đất đai, các văn bản của Trung ương để “kéo dài tuổi thọ” của Quyết định. 

Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP đề nghị cần cân nhắc việc phân chia địa bàn theo địa giới hành chính, trong đó, “cần lưu ý đến những địa bàn đông dân cư, tập trung nhiều đối tượng khó khăn để người dân được tiếp cận với hệ thống an sinh, phúc lợi xã hội của Thành phố nhanh nhất, thuận tiện nhất”.

Đồng thời, bổ sung cơ chế quản lý điều hành kiểm tra, kiểm soát, giám sát trong quá trình thực hiện để kịp thời xử lý vi phạm cả về phía người quản lý và thụ hưởng trong triển khai thực hiện.