Hà Nội hứa 100.000 căn nhà ở xã hội: Mơ cao, có kịp làm thật?

Hà Nội đặt mục tiêu lớn: Thách thức không nhỏ

Theo quyết định 444, Thủ tướng đặt mục tiêu năm 2025 cả nước phấn đấu hoàn thành 100.000 căn nhà ở xã hội. Đến nay, theo báo cáo địa phương, Bộ Xây dựng cho biết khả năng hoàn thành 71.200 căn, đạt khoảng 71%.

Thời gian qua, Bộ Xây dựng đã tiến hành kiểm tra, đôn đốc ở 20 địa phương, chỉ tiêu hơn 60.000 căn nhà ở xã hội, khả năng hoàn thành là 52.200 căn (87%).

Riêng tại Hà Nội, có 7 dự án nhà ở xã hội đã lựa chọn chủ đầu tư, đang triển khai đầu tư xây dựng. Trong đó, 1 dự án đã hoàn thành trong quý I/2025, dự án xây dựng khu nhà ở xã hội cho cán bộ chiến sĩ Bộ Công an tại phường Cổ Nhuế 2, quận Bắc Từ Liêm quy mô 1.340 căn.

Tại 6 dự án còn lại, có 4 dự án có khả năng hoàn thành trong năm 2025, đó là Dự án Khu nhà ở đô thị Kim Hoa, tại huyện Mê Linh do Công ty Thương mại và Xây dựng Thân Hà làm chủ đầu tư, quy mô 720 căn; dự án Khu nhà ở tại xã Uy Nỗ, huyện Đông Anh do Tổng Công ty 319 - Bộ Quốc phòng làm chủ đầu tư, quy mô 952 căn; dự án khu đô thị mới Thanh Lâm, Đại Thịnh quy mô 500 căn.

Dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội tại khu đô thị mới Kim Chung tại huyện Đông Anh do Liên danh Tổng Công ty Viglacera và Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội làm chủ đầu tư, quy mô 1.104 căn.

Hai dự án còn lại, đang triển khai có điều kiện đặc thù hơn, trong đó, dự án khu nhà ở xã hội Thượng Thanh do Công ty Cổ phần Him Lam Thủ đô và Công ty Cổ phần BIC Việt Nam làm chủ đầu tư, quy mô 1.980 căn, đặc thù có hầm, cao 22 tầng, mới triển khai phần hầm.

Nếu chủ đầu tư tập trung 3 ca 4 kíp, cũng có thể xong phần thô năm nay, cần sự tạo điều kiện của chính quyền địa phương, cam kết quyết liệt của chủ đầu tư.

Dự án nhà ở xã hội tại ô đất NO1 Khu đô thị mới Hạ Đình tại xã Tân Triều, huyện Thanh Trì, quy mô 440 căn đang thi công phần hầm, khó có thể hoàn thành trong năm 2025, thi công hạn chế do điều kiện mặt bằng chật hẹp, thời gian bị hạn chế vì gần trong khu vực trung tâm.

Bộ Xây dựng đã thông báo UBND TP. Hà Nội về tiến độ như trên. Sau đó, UBND TP. Hà Nội đã có văn bản đôn đốc các chủ đầu tư.

Liên quan tới vấn đề này, tại tọa đàm “Hiện thực hóa giấc mơ nhà ở xã hội” diễn ra vào sáng 30/5, ông Bùi Tiến Thành, Trưởng phòng Phát triển đô thị, Sở Xây dựng Hà Nội cho biết: Hiện nay UBND Hà Nội đang rà soát tổng thể, trong đó các dự án đã hoàn thành từ 2021 đến nay là 11 dự án với 11.334 căn, đang rà soát 7 dự án bổ sung 70.000 căn. Hơn 80 dự án đáp ứng chỉ tiêu của thành phố.

Mục tiêu từ nay đến 2030, Hà Nội phấn hoàn thành chỉ tiêu 100.000 căn nhà ở xã hội. Tuy nhiên, với điều kiện thực hiện theo nội dung, chính sách đặc thù mà Quốc hội ban hành. Chúng tôi đang mong chờ hướng dẫn từ Chính phủ và Bộ Xây dựng.

“TP. Hà Nội đã chuẩn bị sẵn sàng, quỹ đất đã chờ. Tuy nhiên, hiện giá vật liệu xây dựng tăng cao cần tháo gỡ. Đánh giá về tiến độ triển khai các dự án ở TP Hà Nội”, ông Thành nói.

Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Sinh, Thứ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, Hà Nội đặt mục tiêu hơn 4.000 căn nhà ở xã hội trong năm nay. Tuy nhiên, đi đến thực tế các dự án Bộ Xây dựng rất băn khoăn về tiến độ thực hiện các dự án.

Theo Thứ trưởng, dự án mà Hà Nội đã đăng ký hoàn thành trong năm nay, hầu hết các dự án đều ở mức khởi công xây dựng, giai đoạn nền móng. Hà Nội là một trong những địa phương khó có khả năng hoàn thành để báo cáo Thủ tướng.

“Bộ Xây dựng sẽ làm việc với Hà Nội để có giải pháp quyết liệt, bàn làm, không bàn lùi và có kết quả thực sự”, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh nói.

Những khó khăn khi phát triển nhà ở xã hội

Cũng liên quan tới vấn đề này, ông Hà Quang Hưng, Cục Phó Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng đánh giá cao sự quyết tâm của Hà Nội và mong chủ đầu tư phối hợp địa phương, sở ngành để đảm bảo tiến độ cam kết.

Tuy nhiên, không phải địa phương nào cũng sốt sắng cho phát triển nhà ở xã hội. Có 6 nguyên nhân chính dẫn tới việc các địa phương không đảm bảo chỉ tiêu.

Tuy nhiên, không phải địa phương nào cũng sốt sắng cho phát triển nhà ở xã hội. Có 6 nguyên nhân chính dẫn tới việc các địa phương không đảm bảo chỉ tiêu.

Thứ nhất, đến thời điểm hiện nay, pháp luật đã hoàn thiện, việc triển khai thực hiện còn phụ thuộc vào sự quan tâm của chính quyền địa phương. Còn nhiều địa phương chưa quan tâm, dù có đủ chỉ đạo định hướng của Bộ Chính trị, các Nghị quyết Trung ương, chỉ đạo của Thủ tướng, đề án 338.

“Hiện nay, mới có khoảng 22 địa phương đưa chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội vào chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội”, ông Hưng nói.

Thứ hai, Luật Nhà ở 2023 mới có hiệu lực từ 1/1/2025, cần có thời gian để thực hiện thủ tục hành chính. Một dự án bất động sản nhanh cũng phải 2-3 năm mới có kết quả.

Quy định pháp luật đã được cởi trói, nhưng thủ tục hành chính vẫn thực hiện theo quy trình liên quan, thực hiện dự án nhà ở xã hội thậm chí rườm rà hơn nhà ở thương mại.

Thứ ba, chất lượng quỹ đất, vị trí có thuận tiện có hạ tầng không, có phải giải phóng mặt bằng hay không. Nếu địa phương bố trí ở nơi không thuận tiện, thì không có chủ đầu tư quan tâm.

Thứ tư, việc cắt giảm thủ tục hành chính, ưu đãi cho chủ đầu tư theo Luật Nhà ở 2023, các địa phương căn cứ thực hiện như thế nào.

Thứ năm, chủ đầu tư chưa tập trung thực hiện theo cam kết, dẫn đến nguồn cung chưa đảm bảo. Chủ đầu tư nghe ngóng thị trường, hấp thụ thị trường như thế nào. Cuối cùng, chưa có định chế tài chính phát triển nhà ở xã hội cho thuê.