Hà Nội: Ô nhiễm không khí đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng

Mới đây, tại tọa đàm “Quyết liệt bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe người dân Thủ đô”, ông Hoàng Dương Tùng – Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam chia sẻ, dữ liệu quan trắc nhiều năm cho thấy chất lượng không khí nội đô ngày càng suy giảm, đặc biệt vào mùa đông. Chỉ số AQI thường ở mức đỏ, tím, nâu - những mức cảnh báo gây hại nghiêm trọng tới sức khỏe cộng đồng.

Nhận định từ góc độ y tế, PGS.TS Nguyễn Văn Sơn - Phó Viện trưởng Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường cho biết, ô nhiễm không khí tác động nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng cũng như ảnh hưởng tới đời sống, nhất là đô thị lớn như Hà Nội.

Các tác nhân gây ô nhiễm gồm bụi PM2.5, gây tác động lên hệ hô hấp, đặc biệt là gây ra hoặc ảnh hưởng nặng đến người đang mắc các bệnh như bệnh hen cũng như các bệnh đường hô hấp khác, đặc biệt với các đối tượng như trẻ em, người già và phụ nữ mang thai.

Bên cạnh đó, khi người dân hấp thụ các hóa chất, bụi sẽ gây ra hiện tượng sơ vữa, ảnh hưởng đến tim mạch như tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, tác động đến hệ miễn dịch. Đặc biệt, tiếp xúc ô nhiễm trong thời gian dài còn làm suy giảm hệ miễn dịch và gây ra các bệnh nhiễm trùng, bệnh mãn tính và có thể tác động lên hệ thần kinh, gây viêm thần kinh, gây ra các bệnh Alzheimer, Parkinson.

PGS.TS Nguyễn Văn Sơn cảnh báo, nếu không có các biện pháp can thiệp kịp thời, số ca mắc bệnh do ô nhiễm không khí sẽ gia tăng nhanh chóng, gây quá tải cho hệ thống y tế, làm suy giảm năng suất lao động và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người dân tại các đô thị lớn.

Không chỉ tác động đến sức khỏe, ô nhiễm không khí còn gây hệ lụy đến nhiều mặt của đời sống kinh tế – xã hội, ảnh hưởng đến thu hút đầu tư, hoạt động giáo dục… Đã có những thời điểm, chất lượng không khí xuống thấp đến mức các cơ sở giáo dục buộc phải cho học sinh nghỉ học để đảm bảo an toàn sức khỏe.

Trước đó, để giảm thiểu tác động của ô nhiễm không khí đến sức khỏe cộng đồng, ngày 15/1/2024, Bộ Y tế đã ban hành loạt khuyến cáo phòng ngừa. Theo đó, người dân được khuyến nghị theo dõi chất lượng không khí thường xuyên, đeo khẩu trang đạt chuẩn khi ra ngoài, hạn chế sử dụng bếp than tổ ong và các loại bếp đun bằng rơm rạ, thay thế bằng bếp điện hoặc bếp từ nhằm giảm phát thải gây ô nhiễm.

Đặc biệt, với các nhóm dễ bị ảnh hưởng như trẻ em, người già, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền, Bộ Y tế khuyến cáo cần đi khám khi có triệu chứng bất thường trong thời gian ô nhiễm kéo dài, đồng thời tăng cường chế độ dinh dưỡng để nâng cao sức đề kháng.

Với trách nhiệm là cơ quan quản lý Thủ đô, ông Dương Đức Tuấn - Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội thẳng thắn nhìn nhận, ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm không khí đang là vấn đề cấp bách mà Thủ đô cần tập trung giải quyết triệt để.

Thành phố Hà Nội đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm kiểm soát tình trạng ô nhiễm môi trường, trong đó trọng tâm là thực hiện Chỉ thị số 20 ngày 12/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ. Mục tiêu đặt ra là xây dựng một môi trường sống xanh, sạch, an toàn, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống và bảo vệ sức khỏe người dân Thủ đô.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, theo ông Tuấn, cần có sự phối hợp đồng bộ và thống nhất hành động giữa chính quyền các cấp, người dân và cộng đồng doanh nghiệp. Việc kiểm soát ô nhiễm môi trường không còn là sự lựa chọn, mà đã trở thành yêu cầu cấp thiết trong quá trình phát triển bền vững của Hà Nội.