Để xử lý dứt điểm những sai phạm tại dự án nhà máy nhiệt điện BOT Hải Dương, Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương Triệu Thế Hùng đã quyết định thành lập Tổ công tác để khảo sát, đánh giá lại việc xây dựng, vận hành đường băng truyền xỉ thải của Nhà máy Nhiệt điện BOT Hải Dương tác động, ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt của các hộ dân.

Nhà máy tỷ đô gây ô nhiễm môi trường

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Nhà báo & Công luận, dự án xây dựng Nhà máy Nhiệt điện BOT Hải Dương do Công ty TNHH điện lực JAKS Hải Dương là đại diện chủ đầu tư, thực hiện dự án thuộc địa giới hành chính 02 xã Quang Thành và Lê Ninh, thị xã Kinh Môn, công suất phát điện 1.200MW với tổng vốn đầu tư khoảng 2,2 tỷ USD.

Dự án có tổng diện tích 1932.011,8m2, trong đó khu nhà máy chính 854,218,2m2, khu nhà ở và dịch vụ 82306,0m2, khu công nghiệp 187.933,6m2, diện tích đường, hành lang đường điện và chân cột điện 60,424m2, khu bãi thải xỉ 747.130m2. Tiến độ cam kết phải vận hành thương mại tổ máy 01 từ ngày 01/12/2020, vận hành thương mại toàn bộ nhà máy từ ngày 01/6/2021. Hiện nhà máy chính đã hoàn thành, tổ máy 01 đã vận hành thương mại, tổ máy 02 đang trong quá trình thử nghiệm, ước tính dự án đã hoàn thành được 97%.

Kể từ khi đi vào hoạt động, nhà máy đã phát sinh nhiều vấn đề về môi trường. Cụ thể, nước thải sinh hoạt và nước thải nhiễm dầu sau xử lý chưa đạt Quy chuẩn môi trường cho phép.

Theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Dương (ngày 18/8/2021) cho biết, ngay khi hoạt động thử hệ thống băng tải chuyển tro xỉ từ nhà máy ra bãi thải xỉ ngày 30/9/2020, tại công đoạn rót xỉ vào xe vận chuyển đã phát tán nhiều bụi ra môi trường, ảnh hưởng đến người dân, môi trường xung quanh, ngày 05/4/2021, hiện tượng bụi xỉ nêu trên lại lặp lại.

Chủ đầu tư, đơn vị thi công, vận hành đã rà soát, khắc phục bằng cách bổ sung 01 lọc bụi túi vải tại khu vực thải tro, xỉ đáy lò hơi, bổ sung 01 silo tại vị trí miệng rót xỉ của băng tải để hạ thấp độ cao xả xã, đồng thời lắp đặt thêm hệ thống phun nước tưới ẩm trước khi xả xỉ và lắp đặt hoàn thiện 16 vòi phun nước trên toàn bộ bãi thải xỉ để giảm tối đa bụi phát tán...

Trong thời gian khắc phục, Công ty vận chuyển tro xỉ từ nhà máy ra bãi thải xỉ bằng ô-tô. Nhưng ở một số thời điểm, việc vận tải không được che chắn tốt, xỉ không được phun ẩm, để bụi phát tán khiến người dân có đơn thư.

Đặc biệt, báo cáo cho biết, Chủ đầu tư lắp đặt thêm một số hạng mục, thiết bị về môi trường, thay đổi một số nội dung so với Báo cáo ĐTM nhưng chưa kịp thời báo cáo Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Ngoài ra cũng cần làm rõ về diện tích bãi thải xỉ đang có sự sai khác giữa kết quả phê duyệt Báo cáo ĐTM với quyết định phê duyệt quy hoạch: kết quả phê duyệt Báo cáo ĐTM của Bộ Tài nguyên và Môi trường (ngày 27/02/2010 và ngày 22/6/2018) là 715.430m2, Quyết định phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng (lần 2) của UBND tỉnh (ngày 03/8/2018) là 747.130m². 

Mặc dù, UBND thị xã Kinh Môn nhiều lần có ý kiến về việc hệ thống băng tải chuyển tro xỉ từ nhà máy ra bãi thải xỉ khi vận hành gây tiếng ồn, bụi... ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống bình thường của hơn 100 hộ dân nằm kẹp dưới băng tải, đề nghị di dời, tái định cư cho các hộ này. Tuy nhiên, đến nay vụ việc vẫn chưa được giải quyết.

“Xẻ thịt” rừng phòng hộ, thi công không phép

Báo cáo về tình hình chấp hành pháp luật về đất đai, tài nguyên môi trường tại Nhà máy nhiệt điện BOT Hải Dương, Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Dương cho biết:  Hiện nay, Công ty TNHH điện lực JAKS Hải Dương đã sử dụng toàn bộ diện tích theo Dự án nhưng tại khu vực bãi thải xỉ đang có một số vướng mắc, vi phạm.

Cụ thể, toàn bộ diện tích quy hoạch bãi thải xỉ chưa được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn điều chỉnh ra khỏi hành lang thoát lũ khu vực nên đến nay chưa có giấy phép xây dựng. Do sức ép tiến độ nên trong quá trình thi công, vận hành bãi thải xỉ có một số vi phạm như làm mất các mốc ranh giới được bàn giao trên thực địa, thi công vượt độ cao cho phép, thu hồi một phần đất phát sinh từ hoạt động thi công nhưng không đăng ký.

Thêm vào đó, hơn 158m2 chủ yếu là đất rừng phòng hộ (157.305m2), Sở Tài nguyên và Môi trường chưa đủ cơ sở pháp lý để tham mưu UBND tỉnh quyết định thu hồi đất, cấp GCNQSDĐ và bàn giao đất trên thực địa.

Lí do là vì: Tuy HĐND tỉnh đã có Nghị quyết số 18/2018/NQ-HĐND ngày 13/12/2018, UBND tỉnh có Quyết định số 651/QĐ-UBND ngày 26/02/2019 điều chỉnh giảm diện tích rừng phòng hộ 17,75ha tại 02 xã Lê Ninh, Phúc Thành (nay là xã Quang Thành), giảm 4,47ha rừng sản xuất tại xã Phúc Thành để thực hiện Dự án Nhà máy Nhiệt điện BOT Hải Dương, chủ đầu tư đã nộp số tiền trồng rừng thay thế 1.813.274.000 đồng theo Quyết định số 996/QĐ-UBND ngày 263/2019 của UBND tỉnh, nhưng theo Nghị quyết số 87/NQ-CP ngày 07/10/2019 của Chính phủ về điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, kế hoạch sử dụng đất kỳ cuối (2016-2020) trên địa bàn tỉnh Hải Dương thì Hải Dương phải giữ nguyên diện tích đất rừng phòng hộ…

Để xử lý dứt điểm những sai phạm tại dự án nhà máy nhiệt điện BOT Hải Dương, Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương Triệu Thế Hùng đã quyết định thành lập Tổ công tác do Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hải Dương Lưu Văn Bản làm Tổ trưởng để khảo sát, đánh giá lại việc xây dựng, vận hành đường băng truyền xỉ thải của Nhà máy Nhiệt điện BOT Hải Dương tác động, ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt của các hộ dân.

Tại cuộc họp gần đây (27/8), Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hải Dương yêu cầu BOT khẩn trương phối hợp với các cơ quan chức năng đánh giá rõ mức độ và khả năng sử dụng thải xỉ của nhà máy. Về khói bụi, trên cơ sở quan trắc, cần công khai cho địa phương để kịp thời theo dõi, giám sát. Về thải xỉ, nhà đầu tư khẩn trương phối hợp với Sở Xây dựng sử dụng thải xỉ này vào các lĩnh vực khác phù hợp.

Bên cạnh đó, cần có báo cáo đánh giá mức độ ảnh hưởng ô nhiễm môi trường trong quá trình vận chuyển thải xỉ đến người dân; làm cơ sở để lên phương án quy hoạch tái định cư cho những người dân bị ảnh hưởng.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh cũng yêu cầu Nhà đầu tư làm rõ phần diện tích đất không thuộc phạm vi khai thác nhưng vẫn tiến hành khai thác và ngược lại phần diện tích được giao thì lại không tiến hành khai thác. Đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, kiểm tra khối lượng khai thác, xác định đo kiểm từ đó xác định về nghĩa vụ thuế, trách nhiệm với các cơ quan liên quan, xử lý dứt điểm những sai phạm.

Thành Vinh