Hải Phòng giải bài toán rác thải sinh hoạt

Từ thực tiễn trên, thành phố Hải Phòng đang nỗ lực tìm kiếm các giải pháp căn cơ, bền vững. Trong đó, việc ban hành định mức kinh tế kỹ thuật cho công tác thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt được kỳ vọng sẽ tạo cơ sở pháp lý quan trọng, hỗ trợ kinh phí cho địa phương và thu hút các doanh nghiệp có năng lực tham gia.

Thực trạng đáng báo động

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Phòng, khu vực phía đông Hải Phòng hiện có 134 bãi rác tạm, với 91 bãi đang hoạt động và 43 bãi đã dừng tiếp nhận.

Các huyện như An Lão cũ, Tiên Lãng cũ, Vĩnh Bảo cũ là những "điểm nóng" với số lượng bãi rác tập trung nhiều. Riêng các xã thuộc huyện Vĩnh Bảo cũ như Vĩnh Bảo, Vĩnh Thịnh, Vĩnh Thuận,… đã "gánh" tới 46 bãi.

Khu vực phía tây thành phố còn có quy mô lớn hơn với tổng số 661 bãi chôn lấp. Dù 405 bãi vẫn đang hoạt động, nhưng có tới 49 bãi không còn khả năng lưu chứa và 173 bãi khác đã lấp đầy từ 70% đến 95%.

Đáng chú ý, có tới 356 bãi dù còn khả năng tiếp nhận nhưng cơ sở hạ tầng không đảm bảo, đòi hỏi phải được cải tạo, nâng cấp.

Theo đánh giá của ngành chức năng, phần lớn các bãi rác cấp xã hình thành tự phát, thiếu quy hoạch tổng thể, dẫn đến việc nhiều bãi nằm ở đầu làng, đầu xóm, ven sông.

Bên cạnh đó, mặc dù cơ chế quản lý, vận hành do cấp xã phụ trách, nhưng nguồn lực tài chính tại địa phương lại rất hạn chế.

Bà Vũ Thị May - Phó trưởng Phòng Kinh tế xã Trường Tân chia sẻ: "Xã có 12 bãi rác, nhiều bãi đã quá tải. Chúng tôi phải tự bỏ kinh phí để cải tạo môi trường, song nguồn lực của địa phương có hạn. Hiện, 6 thôn trên địa bàn xã đã có doanh nghiệp tham gia dịch vụ thu gom, vận chuyển và tình hình đã được cải thiện. Xã đang đề nghị mở rộng mô hình này cho 9 thôn còn lại".

Trước yêu cầu cấp bách, Hải Phòng đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Trong đó, thành phố đã chỉ đạo đóng cửa và cải tạo các bãi rác nhỏ, không đạt chuẩn, đồng thời đẩy mạnh các giải pháp xử lý tập trung như xây dựng các khu xử lý chất thải rắn và các nhà máy xử lý rác quy mô lớn.

Thành phố cũng khuyến khích phân loại rác tại nguồn, ủ rác hữu cơ thành phân bón vi sinh và chuyển giao cho các đơn vị có chức năng xử lý.

Về lâu dài, việc tổ chức triệt để phân loại rác thải tại nguồn được xác định là then chốt. Cùng với đó là nhân rộng mô hình ủ mùn chất thải hữu cơ tại hộ gia đình và đẩy nhanh tiến độ các dự án nhà máy xử lý rác công nghệ hiện đại, như dự án Nhà máy xử lý rác thải APT Seraphin Hải Dương, dự án đốt rác phát điện Đình Vũ… nhằm giảm tối đa tỷ lệ chôn lấp.

Kinh nghiệm xử lý rác thải ở xã Tiên Lãng

Câu chuyện "giải cứu" môi trường tại xã Tiên Lãng có thể xem là một điển hình về sự vào cuộc quyết liệt và bài bản. Trước tình trạng hàng trăm tấn rác ùn ứ khắp nơi, thậm chí tại nghĩa trang và bờ ruộng hồi tháng 7/2024, UBND thành phố Hải Phòng đã giao nhiệm vụ khẩn cấp cho Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hải Phòng (Công ty Môi trường đô thị Hải Phòng).

Với chiến lược 3 mũi "giáp công" gồm thiết lập quy trình chuẩn, thu dọn triệt để và đào tạo, chuyển giao, Công ty Môi trường đô thị Hải Phòng đã nhanh chóng xóa bỏ điểm nóng, trả lại môi trường sạch sẽ cho địa phương.

Đơn vị đã xây dựng một quy trình quản lý rác thải khoa học, bền vững và chuyển giao toàn bộ cho chính quyền và nhân dân xã Tiên Lãng.

Sau hơn một năm, chất lượng vệ sinh môi trường tại Tiên Lãng đã được duy trì ổn định. Người dân đã dần hình thành thói quen phân loại rác tại nguồn, đổ rác đúng giờ, đúng nơi quy định.

Bài toán rác thải tại Hải Phòng đang dần tìm được lời giải với sự chung tay của cả hệ thống chính trị, các doanh nghiệp và quan trọng nhất là ý thức của mỗi người dân. Tuy nhiên đây vẫn là bài toán khó cho chính quyền cấp xã.

Hành trình hướng tới một Hải Phòng xanh - sạch - đẹp vẫn còn nhiều thách thức, nhưng những tín hiệu tích cực ban đầu đang mở ra một hướng đi đúng đắn và bền vững.