Hành tinh lang thang 'nuốt chửng' vật chất với tốc độ chưa từng có
(CLO) Các nhà thiên văn học vừa phát hiện một hành tinh có sự bùng nổ tăng trưởng mạnh mẽ chưa từng thấy ở bất kỳ hành tinh "lang thang" nào khác.
Hành tinh Cha 1107-7626 là một hành tinh lang thang nằm ngoài Hệ Mặt trời và không quay quanh bất kỳ ngôi sao nào. Nó nằm trong chòm sao Chamaeleon, cách Trái đất một khoảng cách 620 năm ánh sáng, tương đương 5.865,2 nghìn tỷ km.
Nghiên cứu cho thấy hành tinh lang thang Cha 1107-7626 có khối lượng gấp 5 đến 10 lần Sao Mộc – hành tinh lớn nhất trong Hệ Mặt trời của chúng ta.
Theo đồng tác giả nghiên cứu Aleks Scholz, hành tinh hiện chỉ khoảng 1 đến 2 triệu năm tuổi và vẫn đang trong quá trình hình thành. Scholz giải thích rằng, mặc dù con số này nghe có vẻ lớn, nhưng "xét về mặt thiên văn học, hành tinh này đang ở giai đoạn sơ khai". Đây là một sự tương phản lớn khi so với các hành tinh trong Hệ Mặt trời, vốn đã có tuổi đời lên đến 4,5 tỷ năm.
Hành tinh 1107-7626 được bao quanh bởi một đĩa khí và bụi liên tục rơi xuống, thúc đẩy quá trình hình thành hành tinh gọi là bồi tụ. Tuy nhiên, tốc độ hấp thụ vật chất gần đây khiến các nhà khoa học kinh ngạc.
Dữ liệu từ Kính viễn vọng Cực Lớn (VLT) ở Chile và Kính viễn vọng Không gian James Webb (JWST) cho thấy hành tinh này đang thu nhận khoảng 6,6 tỷ tấn khí và bụi mỗi giây, nhanh gấp tám lần so với chỉ vài tháng trước.
Nhà thiên văn học nhận định rằng tốc độ tăng trưởng cực mạnh này là mức cao nhất từng được quan sát đối với một hành tinh. Điều này đang giúp làm sáng tỏ quá trình hình thành và tiến hóa hỗn loạn của các hành tinh.
Hành tinh 1107-7626 được phát hiện lần đầu vào năm 2008, nhưng đến năm 2024, kính viễn vọng Webb mới chụp rõ đĩa bụi và khí xung quanh nó. Các quan sát tiếp theo từ Kính viễn vọng Webb đã tiết lộ sự thay đổi hóa học đáng kể trong đĩa vật chất xung quanh hành tinh.
Đáng chú ý, hơi nước đã xuất hiện trong đĩa trong suốt quá trình tăng trưởng bùng nổ, điều chưa từng thấy trước đó ở một hành tinh. Trước đây, sự thay đổi hóa học như vậy mới chỉ được quan sát quanh các ngôi sao.
Nguồn gốc của hành tinh lang thang
Nguồn gốc của các hành tinh lang thang đến nay vẫn là bí ẩn. Một số giả thuyết cho rằng chúng vốn là các hành tinh bị hất khỏi quỹ đạo quanh ngôi sao mẹ do tác động hấp dẫn từ những vật thể khác. Cũng có ý kiến cho rằng chúng hình thành trực tiếp từ các đám mây khí và bụi, giống như cách các ngôi sao ra đời. Với hành tinh 1107-7626, các nhà thiên văn học thiên về khả năng thứ hai.