Hội diều làng Bá Dương Nội đón nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Phát biểu tại buổi lễ, bà Đào Thị Hồng – Phó Chủ tịch UBND huyện Đan Phượng cho biết, sự kiện không chỉ thể hiện sự tri ân với di sản cha ông để lại mà còn khẳng định giá trị tiêu biểu của Hội Diều làng Bá Dương Nội trong kho tàng di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây cũng là dịp quảng bá hình ảnh làng nghề truyền thống, giới thiệu nét đẹp văn hóa của vùng ven sông Hồng tới bạn bè trong và ngoài nước.

Lễ hội nghìn năm lịch sử

Làng Bá Dương Nội, còn gọi là Bá Giang (xưa là Kẻ Bá), nay thuộc xã Hồng Hà, huyện Đan Phượng, Hà Nội. Với lịch sử lâu đời bên dòng sông Nhị Hà, nơi đây lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống gắn với nông nghiệp.

Lễ hội diều làng diễn ra từ ngày 14 đến 16 tháng 3 Âm lịch hằng năm, trong đó chính hội là ngày 15 – thời điểm người xưa bắt đầu mùa vụ mới. Hội thi thả diều được tổ chức tại miếu Diều – nơi thờ Thần Linh Châu Thổ, mang ý nghĩa cầu phong thuận, mưa hòa để mùa màng bội thu. Diều đoạt giải nhất sẽ được đưa vào miếu tế thần, thể hiện sự tôn kính với linh thiêng trời đất.

Lễ hội gồm nhiều nghi thức truyền thống như lễ phong môn, lễ tuyên sắc, lễ trình diều, lễ cầu phong... phản ánh tín ngưỡng nông nghiệp đặc trưng vùng đồng bằng Bắc Bộ. Không chỉ là hoạt động vui chơi, lễ hội còn góp phần giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, gìn giữ đạo lý “uống nước nhớ nguồn” và kết nối cộng đồng.

Nghề làm diều sáo – từ đam mê đến phát triển kinh tế

Từ chỗ mang tính tự phát để thỏa niềm đam mê, nghề làm diều sáo ở Bá Dương Nội hiện đã phát triển thành một làng nghề truyền thống với 134 hộ tham gia. Những chiếc diều có thể được bán với giá từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng tùy vào kích cỡ và loại sáo.

Làng hiện có ba nghệ nhân được Nhà nước phong tặng danh hiệu: ông Nguyễn Hữu Kiêm (Nghệ nhân Nhân dân), ông Phạm Văn Mai và ông Nguyễn Gia Độ (Nghệ nhân Ưu tú). Các nghệ nhân thường xuyên tham gia hướng dẫn, truyền dạy tại các sự kiện thiếu nhi, hoạt động ngoại khóa của trường học và lễ hội lớn tại Hà Nội cũng như các địa phương khác.

Theo ông Nguyễn Mạnh Hà – Chủ tịch UBND xã Hồng Hà, địa phương đặt mục tiêu phát triển nghề làm diều sáo gắn với du lịch văn hóa, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di sản

Vươn ra thế giới

Cánh diều của làng Bá Dương Nội từng xuất hiện tại nhiều lễ hội lớn trong nước và quốc tế như Festival Diều Quốc tế tại Thừa Thiên Huế, Vũng Tàu, các sự kiện tại Pháp, Trung Quốc, Malaysia, Thái Lan… mang lại nhiều ấn tượng với bạn bè quốc tế nhờ tính nghệ thuật và đậm bản sắc Việt.

Với những giá trị đặc sắc, Hội Diều làng Bá Dương Nội đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia (theo Quyết định số 372/QĐ-BVHTTDL ngày 21/2/2024) và nghề làm Diều sáo được UBND TP Hà Nội công nhận là Nghề truyền thống Hà Nội (Quyết định số 2982/QĐ-UBND ngày 7/6/2024).

Trong khuôn khổ sự kiện, nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc được tổ chức như: trang trí con đường Diều sáo “Hành trình kết nối”; trưng bày sản phẩm OCOP, sản phẩm làng nghề tiêu biểu Thủ đô; triển lãm diều sáo, ảnh, thơ ca; thi đấu bóng chuyền, cờ tướng, giã bánh dày, hội thi ẩm thực, diễu hành xe diều quanh huyện...

Sự kiện không chỉ là dịp vinh danh một di sản văn hóa độc đáo mà còn mở ra hướng phát triển bền vững cho làng nghề truyền thống, gắn di sản với phát triển kinh tế, du lịch và giáo dục thế hệ trẻ.