Hội đồng trường công lập dự kiến giải thể vào 1/1/2026
(CLO) Theo dự thảo luật mới, từ ngày 1/1/2026, mô hình hội đồng trường sẽ chính thức dừng hoạt động, đánh dấu bước ngoặt lớn trong quản trị hệ thống giáo dục Việt Nam.
Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học cách đây 6 năm nêu rõ, hội đồng trường được thành lập ở tất cả các cấp, từ mầm non đến đại học. Riêng ở đại học, hội đồng trường công lập có ít nhất 15 thành viên, nhiệm kỳ 5 năm, họp ba tháng một lần.
Hội đồng trường được xem là cơ quan quyền lực cao nhất trong trường, có trách nhiệm quyết định định hướng phát triển, cơ cấu tổ chức, giám sát và bảo đảm trách nhiệm giải trình.
Bà Mai Thị Anh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Giáo dục và Đào tạo), cho biết việc chấm dứt hội đồng trường công lập nhằm cụ thể hóa Nghị quyết 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.
Theo nghị quyết, các cơ sở giáo dục công lập (trừ trường hợp có thỏa thuận quốc tế) sẽ không tổ chức hội đồng trường, và người đứng đầu cơ sở giáo dục sẽ đồng thời là Bí thư cấp ủy.
“Quy định này nhằm thống nhất cơ chế lãnh đạo, tránh chồng chéo trong quản trị và bảo đảm tính chịu trách nhiệm trực tiếp của người đứng đầu", bà Mai Anh nói.
Theo đó, dự thảo Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) đã bỏ quy định về hội đồng trường trong khối công lập. Khi luật có hiệu lực, toàn bộ hội đồng trường và hội đồng đại học công lập sẽ chấm dứt hoạt động từ ngày 1/1/2026.
Các văn bản do hội đồng trường ban hành vẫn tiếp tục được áp dụng tối đa 12 tháng kể từ ngày giải thể, cho đến khi có quyết định bãi bỏ hoặc thay thế.
Hiệu trưởng và các cấp phó hiện nay sẽ tiếp tục thực hiện nhiệm vụ cho đến khi cơ quan quản lý trực tiếp bổ nhiệm lại. Với những trường hợp hết hạn nhiệm kỳ trước thời điểm 2/1/2026, việc bổ nhiệm mới sẽ được tiến hành theo quy trình mới.
Tại khối đại học, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc cho rằng, việc chấm dứt mô hình hội đồng trường đặt ra nhiều câu hỏi pháp lý, đặc biệt liên quan đến hiệu lực của các quyết định trước đây và quy trình bổ nhiệm lãnh đạo.
“Cần có hướng dẫn cụ thể để các trường chuyển tiếp thuận lợi, tránh gián đoạn hoạt động điều hành và quản trị,” Thứ trưởng Phúc nhấn mạnh.
Một số ý kiến cũng đề nghị chấm dứt hoạt động hội đồng trường sớm hơn thời hạn 1/1/2026, nhằm giúp các cơ sở chủ động sắp xếp tổ chức, kiện toàn nhân sự trước năm mới.
Thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo cho thấy, đến nay 167/171 cơ sở giáo dục đại học công lập (không tính các trường thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an) đã thành lập và kiện toàn hội đồng trường.
Nhiều trường đánh giá mô hình này đã giúp nâng cao tính tự chủ, thúc đẩy dân chủ và minh bạch trong quản trị, song không ít nơi vẫn gặp lúng túng do chồng chéo quyền hạn giữa đảng ủy, hiệu trưởng và hội đồng trường.
Việc dừng hoạt động hội đồng trường công lập được xem là một bước tái cấu trúc lớn trong quản trị giáo dục. Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, mô hình mới hướng tới nâng cao trách nhiệm cá nhân người đứng đầu, đồng thời tăng cường vai trò giám sát của cấp ủy, cơ quan chủ quản và xã hội.
Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, các trường tư thục hoặc trường được thành lập theo thỏa thuận quốc tế vẫn sẽ duy trì hội đồng trường theo quy định riêng như một hình thức quản trị phù hợp với cơ chế tự chủ cao.
Sau 6 năm vận hành, hội đồng trường từng được kỳ vọng là “trụ cột của tự chủ”, giờ đây sắp khép lại sứ mệnh. Nhiều chuyên gia cho rằng, việc chuyển đổi này chỉ thật sự thành công nếu bảo đảm tính minh bạch và hiệu quả trong quản trị nhà trường điều mà hội đồng trường từng được thiết kế để thực hiện.