Hội nghị Thượng đỉnh G7 khai mạc giữa căng thẳng toàn cầu

Sự kiện diễn ra chỉ hai ngày sau khi Israel mở đợt không kích lớn nhắm vào các cơ sở hạt nhân và quân sự của Iran, khiến tình hình Trung Đông thêm rối ren. Trong khi đó, các tranh cãi về thuế quan thương mại do Tổng thống Mỹ Donald Trump khơi mào vẫn đang phủ bóng lên quan hệ giữa các thành viên.

Canada – chủ nhà của hội nghị năm nay – tiếp tục bị cuốn vào tranh cãi sau khi Thủ tướng Mark Carney mời một loạt nguyên thủ ngoài G7 tham dự, bao gồm Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, bất chấp căng thẳng kéo dài giữa Ottawa và New Delhi từ vụ ám sát một lãnh đạo Sikh năm 2023. Ông Carney kiên quyết bảo vệ quyết định này, viện dẫn tầm quan trọng kinh tế của Ấn Độ và nhu cầu xây dựng quan hệ thương mại chiến lược ngoài Mỹ.

Ngoài ông Modi, các lãnh đạo được mời còn có Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum, Thái tử Ả Rập Xê Út Mohammed bin Salman (chưa rõ có dự không), Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy, cùng đại diện từ Úc, Brazil, Indonesia, Nam Phi và Hàn Quốc.

Với khẩu hiệu “Bảo vệ cộng đồng toàn cầu – Đảm bảo an ninh năng lượng – Xây dựng quan hệ đối tác tương lai”, hội nghị đặt trọng tâm vào 3 mục tiêu chính. Nhiều nhà quan sát dự đoán trọng tâm thực sự sẽ là cuộc khủng hoảng mới bùng phát giữa Iran và Israel.

Bên cạnh đó, thương mại toàn cầu, đặc biệt là các động thái áp thuế của ông Trump, cũng là chủ đề không thể né tránh. Ông Trump đã áp đặt hàng loạt thuế quan lên các đồng minh G7 từ đầu năm, khiến nhiều nước phải vội vã thương lượng để né một cuộc chiến thương mại toàn diện.

Vương quốc Anh đã đạt thỏa thuận giảm thuế với Mỹ, trong khi EU và Nhật đang chạy nước rút trước hạn chót 9/7 – thời điểm lệnh tạm dừng áp thuế của ông Trump sẽ hết hiệu lực.

Về nội dung cụ thể, G7 được dự báo sẽ thảo luận sâu về:

1. Khủng hoảng Trung Đông
Israel vừa tấn công Iran, còn Mỹ tuyên bố không liên quan nhưng cảnh báo Iran không nhắm vào tài sản Mỹ. Giáo sư Robert Rogowsky nhận định đây có thể là “mồi lửa cho một cuộc chiến toàn diện mới” tại khu vực.

G7, vốn được thiết kế là nhóm phản ứng nhanh trước khủng hoảng toàn cầu, có thể sẽ phải điều chỉnh chương trình nghị sự để tập trung vào vấn đề này.

2. Thương mại và Trung Quốc
G7 có thể đưa ra những chỉ trích gián tiếp nhắm vào Trung Quốc thông qua các thuật ngữ như “chính sách phi thị trường” – ám chỉ các biện pháp trợ cấp xuất khẩu. Căng thẳng tại Biển Đông và Đài Loan cũng sẽ được bàn đến.

3. Khủng hoảng Nga - Ukraine
Ông Trump không ủng hộ các biện pháp trừng phạt mới, trái ngược với lập trường cứng rắn của Anh và EU. Điều này khiến việc đạt được đồng thuận về cách gây áp lực với Moscow trở nên khó khăn hơn.

4. Phát triển toàn cầu
Truyền thống hỗ trợ nhân đạo và phát triển, đặc biệt ở châu Phi, đang bị đe dọa khi chính quyền ông Trump đóng băng phần lớn ngân sách cho USAID và cắt giảm các chương trình y tế toàn cầu.