Hơn 26 triệu học sinh chính thức bước vào năm học 2025-2026

Không chỉ đánh dấu một khởi đầu mới sau mùa khai giảng rộn ràng, đây còn là năm học bản lề khi giáo dục Việt Nam bước vào chặng đường đổi mới toàn diện trong bối cảnh hệ thống chính quyền địa phương vận hành theo mô hình hai cấp.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Nguyễn Kim Sơn khẳng định, để hạn chế tối đa xáo trộn, Bộ đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp: ban hành 2 Nghị định, 6 Thông tư phân cấp, phân quyền quản lý; tổ chức tập huấn, phát hành sổ tay hướng dẫn cho cán bộ quản lý cấp xã và các sở GD&ĐT, đảm bảo nắm bắt thông tin đầy đủ, dễ hiểu, có thể áp dụng ngay.

Song song đó, ngành giáo dục tiếp tục rà soát văn bản pháp luật, tăng cường hướng dẫn chuyên môn, hoàn thiện cơ sở dữ liệu ngành để bảo đảm liên thông, đồng bộ trên phạm vi cả nước.

Tuy nhiên, để chính sách đi vào thực tiễn, Bộ trưởng nhấn mạnh vai trò chủ động của các địa phương: sớm hoàn thiện thể chế pháp luật, thiết lập cơ chế phối hợp hiệu quả giữa cấp tỉnh và cấp xã; quy định rõ chức năng, nhiệm vụ của sở GD&ĐT và phòng Văn hóa - Xã hội cấp xã; bố trí đủ biên chế, thậm chí biệt phái cán bộ chuyên trách từ sở hoặc trường học để hỗ trợ cho cơ sở, nhất là những nơi thiếu cán bộ có chuyên môn.

Một trọng tâm khác của năm học này là đánh giá toàn diện Chương trình giáo dục phổ thông 2018 sau một chu kỳ triển khai. Thực tế cho thấy, chương trình mới giúp học sinh có nhiều cơ hội trải nghiệm, phát huy sở trường, song cũng bộc lộ bất cập: ở cấp THPT, việc lựa chọn môn học bị bó hẹp do thiếu giáo viên, phòng học; ở cấp THCS, dạy môn tích hợp gặp khó vì năng lực giáo viên và học liệu chưa đồng đều.

Việc tổng kết, đánh giá sẽ chỉ ra ưu điểm, hạn chế và đưa ra điều chỉnh cần thiết, đảm bảo chương trình thực chất và bền vững.

Dạy thêm, học thêm tiếp tục là vấn đề nóng. Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh: “Học thêm có thể củng cố kiến thức, nhưng ít giá trị cho sự phát triển con người. Những hệ lụy từ tình trạng dạy thêm, học thêm tràn lan đòi hỏi phải chấn chỉnh quyết liệt".

Đây cũng là thông điệp thể hiện rõ quan điểm của Bộ trong việc xây dựng một môi trường học tập lành mạnh, công bằng.

Ở khía cạnh dạy học 2 buổi/ngày, nhiều trường phản ánh vướng mắc về thiếu phòng học, thiếu giáo viên và khó khăn tài chính.

Bộ GD&ĐT cho biết, kinh phí chủ yếu vẫn được bảo đảm từ ngân sách nhà nước theo chỉ đạo của Thủ tướng, đồng thời sẽ phối hợp Bộ Tài chính và địa phương xây dựng cơ chế huy động nguồn lực xã hội hóa minh bạch, hiệu quả.

Bước vào năm học mới, ngành giáo dục cũng phải giải bài toán nhân lực. Dù giai đoạn 2022-2026 được bổ sung gần 66.000 biên chế, nhưng nhu cầu thực tế tăng nhanh do số học sinh, số lớp ngày một nhiều.

Riêng hai năm học gần nhất, hệ thống cần thêm tới hơn 35.000 giáo viên. Nguồn tuyển hạn chế, đặc biệt với các môn Tin học, Ngoại ngữ, Nghệ thuật, nơi ngành sư phạm khó thu hút thí sinh vì thu nhập chưa đủ hấp dẫn khiến nhiều địa phương rơi vào cảnh “khát” giáo viên.

Để tháo gỡ, Bộ đã yêu cầu các cơ sở đào tạo mở thêm ngành theo nhu cầu thực tế, đôn đốc địa phương tuyển dụng đủ biên chế được giao, rà soát mạng lưới trường lớp, thí điểm cơ chế tự chủ cho một số cơ sở mầm non và phổ thông công lập, đồng thời đẩy mạnh xã hội hóa.

“Ngành giáo dục sẽ không chỉ dừng ở việc đánh giá, điều chỉnh chương trình; chúng tôi sẽ triển khai đồng bộ từ đổi mới sách giáo khoa, ứng dụng học liệu điện tử, đến kiên cố hóa trường lớp, xây dựng thêm trường bán trú, nội trú cho học sinh vùng biên giới. Tất cả hướng tới một nền giáo dục thực chất, nhân văn và bền vững”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh.

Năm học 2025-2026, hơn 26 triệu học sinh cả nước không chỉ mang theo niềm vui ngày tựu trường mà còn mở ra hành trình mới cùng những kỳ vọng lớn lao, nơi đổi mới giáo dục không chỉ nằm trên văn bản, mà phải hiện diện trong từng lớp học, từng bài giảng và từng nụ cười học sinh.