Ngày 19/4, Hiệp hội bất động sản TP.HCM (HoREA) đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, đề nghị Thủ tướng xem xét, chỉ đạo tháo gỡ một số ách tắc trên thị trường bất động sản.

Trao đổi với PV Báo Nhà báo và Công luận, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho biết: Từ đầu năm 2020 tới nay, Chính phủ, Bộ Xây dựng đã ban hành nhiều Nghị định, Thông tư mới nhằm tháo gỡ một số vướng mắc tồn đọng của thị trường bất động sản.

Tuy nhiên, một số chính sách mới lại gây thêm sự xung đột với một số bộ luật cũ, gây ra tình trạng rối càng thêm rối.

Cụ thể, tại Nghị định 30/2021/NĐ-CP và Nghị định 49/2021/NĐ-CP vừa được Chính phủ ban hành, ngay lập tức đã làm “tắc” việc lựa chọn chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại và “nghẽn” luôn việc lựa chọn chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội.

Bên cạnh đó, tại khoản 2, Điều 18, Nghị định 99/2015/NĐ-CP, được sửa đổi bổ sung tại khoản 5, Điều 1, Nghị định 30/2021/NĐ-CP đã tạo ra 2 nút thắt rất lớn, cản trở việc chủ đầu tư thực hiện các dự án nhà ở thương mại.

Cụ thể, thứ nhất: Tất cả các dự án nhà ở thương mại “có 100% đất ở”, hoặc “có đất ở hợp pháp và các loại đất khác”, sau khi đã có văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư, đều không thể thực hiện được thủ tục xác định chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại, do một số quy định của Nghị định 99 xung đột đột với Nghị định 31.

Thứ hai, tại khoản 2, Điều 18, Nghị định 99 đã loại bỏ tất cả các dự án nhà ở thương mại có “các loại đất khác, không phải đất ở”. Quy định này phù hợp với quy hoạch, tuy nhiên lại tạo ra một số bất cập trong việc thực hiện dự án.

Ví dụ, một chủ đầu tư có quyền sử dụng hợp pháp 50 ha đất trồng cây cao su, bao gồm 100% đất nông nghiệp, không “dính” đất ở, hoặc nhà đầu tư khác có quyền sử dụng hợp pháp 01 ha đất có nguồn gốc là đất nhà xưởng ô nhiễm phải di dời, bao gồm 100% đất phi nông nghiệp, không “dính” đất ở.

Để thực hiện dự án xây dựng nhà ở thương mại, dự án khu đô thị có nhà ở phù hợp với quy hoạch, đều không được công nhận chủ đầu tư dự án. 

Nhưng, nếu trong khu đất 50 ha trồng cây cao su, hoặc trong khu đất 01 ha nhà xưởng (nêu trên) chỉ cần có 01 căn nhà với diện tích “đất ở” dù chỉ vài chục mét vuông (có “dính” chút đất ở), thì nhà đầu tư đó vẫn được xác định làm chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại, dự án khu đô thị có nhà ở.

Theo Chủ tịch HoREA, trong lúc nhà đầu tư phải bỏ ra chi phí rất lớn để giải phóng mặt bằng theo đúng quy định pháp luật, nhưng lại không được công nhận là chủ đầu tư. 

Vậy, cơ quan nào phải chịu trách nhiệm về những thiệt hại của nhà đầu tư, do không được công nhận là chủ đầu tư nên không thể hoàn thành các thủ tục đầu tư tiếp theo và vì vậy không thể triển khai thực hiện dự án, dẫn đến doanh nghiệp “bị chôn vốn”, thậm chí có nguy cơ bị phá sản.

Ông Châu nhận định: "Nếu không sớm được xử lý thì sẽ làm giảm nguồn cung dự án nhà ở, giảm nguồn cung sản phẩm nhà ở, làm chậm đà phục hồi của thị trường bất động sản, tạo lợi thế không công bằng cho một số chủ đầu tư đã có sẵn dự án độc chiếm thị trường".

“Việc giảm nguồn cung nhà ở còn làm cho giá nhà tiếp tục tăng theo quy luật “cung- cầu” , làm cho người có nhu cầu thực ngày càng khó tạo lập nhà ở do giá nhà tăng và thiếu sản phẩm nhà ở vừa túi tiền, nhà ở xã hội, tiềm ẩn bất ổn về an sinh xã hội về nhà ở, đồng thời làm giảm nguồn thu ngân sách nhà nước”, ông Châu nhấn mạnh.