Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị định 49/2021/NĐ-CP về việc điều chỉnh một số quy định trong việc phát triển các dự án nhà ở xã hội.

Một trong những điểm nổi bật của Nghị định 49 là việc quy định tất cả các dự án nhà ở thương mại có tổng diện tích lớn, phải dành quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội. 

Cụ thể, đối với đô thị đặc biệt và đô thị loại I, các dự án từ 2 ha trở lên sẽ phải dành 20% quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội. Tương tự, với đô đô thị loại II, loại III, các dự án trên 5 ha cũng phải dành 20% quỹ đất để thực hiện quy định này.

Trước đây, theo Nghị định 100/2015/NĐ-CP, không phân biệt quy mô diện tích đều phải dành quỹ đất trong dự án để làm nhà ở xã hội. Trong đó, từ 10 ha trở lên phải xây nhà ở xã hội trong dự án, dưới 10 ha được lựa chọn một trong nhiều phương án, như xây dựng nhà ở xã hội trong dự án, hoán đổi bằng quỹ nhà ở xã hội khác có giá trị tương đương,...

Nhận định về quy định mới trong việc dành quỹ đất xây nhà ở xã hội, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho rằng: Nghị định 49 mới được Chính phủ ban hành vẫn còn một số vướng mắc, bất cập cần được phải xem xét thêm trong thời gian tới.

Trong đó, ông Châu khẳng định: Việc các dự án có tổng diện tích dưới 2 ha tại các đô thị loại đặc biệt và loại I, hoặc dưới 5 ha tại các đô thị loại II, loại III không phải dành quỹ đất 20% làm nhà ở xã hội là không phù hợp với Luật Nhà ở 2014.

Bởi, khoản 2, Điều 16, Luật Nhà ở 2014 đã quy định rất rõ, các dự án nhà ở thương mại đều phải dành quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội theo quy định của Chính phủ.

Bên cạnh đó, quy định mới trong Nghị định 49 còn tạo ra sự không công bằng giữa các dự án. Ông Châu lấy ví dụ: Một dự án nhà ở thương mại có quy mô diện tích 1,9 ha (dưới mức 2 ha) tại khu vực trung tâm TP.HCM, có tổng mức đầu tư hàng ngàn tỷ đồng, có khả năng đạt tỷ suất lợi nhuận cao, nhưng không phải thực hiện nghĩa vụ dành 20% đất ở của dự án để phát triển nhà ở xã hội. 

Trong khi đó, một dự án khác có quy mô 2,1 ha (thuộc trường hợp có từ 2 ha trở lên) tại huyện ngoại thành, có tổng mức đầu tư chỉ khoảng vài trăm tỷ đồng, tỷ suất lợi nhuận thấp hơn rất nhiều, nhưng phải thực hiện nghĩa vụ dành 20% đất ở của dự án để phát triển nhà ở xã hội.

“Điều này cho thấy, các quy định trong Luật Nhà ở 2014 rất công bằng, trong khi đó Nghị định 49 mới lại lộ nhiều bất cập, gây trồng chéo lên Luật Nhà ở”, ông Châu cho biết.

Vì vậy, Chủ tịch HoREA kiến nghị, Chính phủ nên xem xét lại quy định các dự án có tổng diện tích lớn, phải dành 20% quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội.