Iran cam kết hợp tác với IAEA nhưng cảnh báo rủi ro tại cơ sở hạt nhân
(CLO) Ngoại trưởng Iran Abbas Araqchi tuyên bố Iran sẽ tiếp tục hợp tác với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), nhưng các cuộc kiểm tra tại các cơ sở hạt nhân có thể gây rủi ro về an ninh và an toàn, do hậu quả của các cuộc không kích từ Israel và Mỹ vào tháng 6/2025.
Phát biểu tại một cuộc họp với các đại sứ nước ngoài tại Tehran vào ngày 12/7, ông Araqchi cho biết một đạo luật mới được Quốc hội Iran thông qua yêu cầu mọi cuộc kiểm tra các cơ sở hạt nhân bởi IAEA phải được Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao phê duyệt.
Đạo luật này được ban hành sau các cuộc tấn công của Israel và Mỹ nhằm vào chương trình hạt nhân của Iran, vốn bị phương Tây cáo buộc là để phát triển vũ khí hạt nhân, dù Iran luôn khẳng định chương trình này phục vụ mục đích hòa bình.
Ông Araqchi nhấn mạnh: “Nguy cơ phát tán vật liệu phóng xạ và nguy cơ đạn dược chưa nổ là nghiêm trọng. Đối với chúng tôi, việc các thanh tra IAEA tiếp cận các cơ sở hạt nhân không chỉ liên quan đến khía cạnh an ninh mà còn là vấn đề an toàn cho chính các thanh tra”.
Mặc dù Iran không ngừng hợp tác với IAEA, ông Araqchi cho biết hợp tác này sẽ theo hình thức mới, được quản lý chặt chẽ bởi Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao. “Các yêu cầu của IAEA về việc tiếp tục giám sát tại Iran sẽ được xem xét từng trường hợp cụ thể bởi Hội đồng, có tính đến các vấn đề an ninh và an toàn”, ông nói.
Ông Araqchi cũng tái khẳng định Iran sẽ không chấp nhận bất kỳ thỏa thuận hạt nhân nào cấm nước này làm giàu uranium, nhấn mạnh rằng các cuộc đàm phán chỉ giới hạn ở chương trình hạt nhân và không bao gồm các vấn đề quốc phòng như tên lửa. Theo IAEA, Iran hiện sở hữu hơn 400 kg uranium được làm giàu đến mức 60%.
Liên quan đến tin tức từ trang tin Axios rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin ủng hộ ý tưởng cấm Iran làm giàu uranium, hãng tin Tasnim của Iran bác bỏ thông tin này, khẳng định Moscow không gửi thông điệp như vậy.
Ông Araqchi nói với hãng tin IRNA rằng Iran đang cân nhắc kỹ lưỡng các chi tiết của bất kỳ cuộc đàm phán hạt nhân mới với Mỹ và yêu cầu đảm bảo rằng Washington sẽ không sử dụng vũ lực một lần nữa. “Chúng tôi không vội vàng tham gia các cuộc đàm phán thiếu cân nhắc”, ông nói.
Ngoài ra, ông Araqchi cảnh báo rằng nếu Anh, Pháp và Đức kích hoạt cơ chế “snapback” - một điều khoản trong thỏa thuận hạt nhân năm 2015, để tái áp đặt các lệnh trừng phạt quốc tế lên Iran, vai trò của châu Âu trong vấn đề hạt nhân Iran sẽ chấm dứt.