Số lượng tỷ phú của Vương quốc Anh đã tăng 1/5 kể từ khi bắt đầu đại dịch Covid-19, theo một báo cáo kêu gọi đánh thuế tài sản lũy tiến để giải quyết tình trạng bất bình đẳng gia tăng trong bối cảnh khủng hoảng chi phí sinh hoạt.

Tổ chức từ thiện Equality Trust cho biết sự can thiệp của Chính phủ và Ngân hàng Trung ương Anh trong đại dịch đã tạo điều kiện cho “sự bùng nổ tài sản của tỷ phú” ở Anh với cái giá phải trả là làm tổn hại đến phần còn lại của xã hội, sau khi thúc đẩy sự bùng nổ về giá trị tài sản và trên thị trường chứng khoán.

Khi bắt đầu báo động tình trạng khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu 3 năm trước, Ngân hàng Anh và các ngân hàng trung ương lớn khác trên thế giới đã giảm lãi suất xuống 0 và bơm hàng tỷ bảng Anh vào thị trường tài chính thông qua các chương trình mua trái phiếu nới lỏng định lượng của họ. Nhằm mục đích làm dịu bớt ảnh hưởng tiêu cực của cuộc suy thoái tồi tệ nhất trong ba thế kỷ bằng cách hỗ trợ các doanh nghiệp, hộ gia đình và Chính phủ với chi phí vay thấp hơn, báo cáo cho thấy các chính sách này cũng giúp thổi phồng giá tài sản cũng như kiếm thêm cả “núi tiền” trái phép cho các nhà đầu tư giàu có.

Equality Trust cho biết điều này đã góp phần làm số lượng tỷ phú Vương quốc Anh tăng từ 147 vào năm 2020 lên 177 tỷ phú trong năm nay, với lượng tài sản mỗi tỷ phú trung bình hiện nắm giữ khoảng 2 tỷ bảng Anh.

“Sự bùng nổ đột ngột về mức độ giàu có cực đoan này phần lớn là do các biện pháp nhằm giảm bớt tác động của Covid-19 đối với nền kinh tế, khi các ngân hàng trung ương bơm hàng nghìn tỷ đô-la vào thị trường tài chính, dẫn đến sự bùng nổ của thị trường chứng khoán, giúp hỗ trợ hiệu quả túi tiền của những người giàu có và các cổ đông”, bà Jo Wittams, đồng Giám đốc điều hành của Equality Trust, cho biết trong một báo cáo được công bố hôm nay (19/12).

“Mặc dù Covid-19 chứng kiến sự giàu có của các tỷ phú tăng lên mức chưa từng thấy trước đây, nhưng việc xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế đã cho phép sự tích lũy hàng loạt này đã kéo dài từ bốn thập kỷ qua”, bà Wittams nói thêm.

Báo cáo cho thấy số lượng tỷ phú ở Anh đã tăng hơn 10 lần so với con số 15 tỷ phú vào năm 1990, khi tờ Sunday Times lần đầu tiên công bố Danh sách người giàu, sau khi tính đến lạm phát trong khoảng thời gian đó.

Nhờ dữ liệu về sự giàu có được điều chỉnh theo lạm phát từ các bản lưu trữ của Danh sách Người giàu, cho thấy tổng tài sản của các tỷ phú Anh đã tăng từ 53,9 tỷ bảng Anh vào năm 1990 lên hơn 653 tỷ bảng Anh vào năm 2022. “Điều này thể hiện mức tăng tài sản của các tỷ phú hơn 1.000% trong 32 năm qua”, báo cáo cho biết.

Bà Wittams nói: “Việc chúng ta đã cho phép một số ít người giàu nhất tích lũy một lượng tài sản quốc gia đáng kinh ngạc như vậy kể từ năm 1990 là một sự ô nhục quốc gia. Thành tích của Vương quốc Anh về bất bình đẳng giàu nghèo thật kinh khủng, hết sức bất công và là mối đe dọa thực sự đối với nền kinh tế và xã hội của chúng ta”.

“Hàng năm, chúng tôi được mời để tôn vinh những cá nhân và gia đình giàu có nhất ở Vương quốc Anh, trong khi giá thực phẩm tiếp tục tăng, 3,9 triệu trẻ em đang sống trong cảnh nghèo đói và 6,7 triệu hộ gia đình phải vật lộn để sưởi ấm ngôi nhà của họ. Việc đây là hai mặt của cùng một nền kinh tế rất hiếm khi được đề cập đến”, đồng Giám đốc điều hành của Equality Trust nhấn mạnh.

Bà Wittams cho biết bất bình đẳng không phải là không thể tránh khỏi. “Các chính sách đúng đắn có thể có tác động tích cực. Chúng tôi kêu gọi Chính phủ đánh thuế tài sản phù hợp với thu nhập, cải cách lĩnh vực tài chính và chấm dứt việc trốn thuế của Vương quốc Anh. Hai phần ba công chúng Anh đồng ý rằng những người lao động bình thường không nhận được phần tài sản của quốc gia một cách công bằng và đã đến lúc Chính phủ phải hành động”.

Các nhà vận động bình đẳng về thuế tuyên bố Chính phủ có thể huy động tới 37 tỷ bảng Anh để giúp chi trả cho các dịch vụ công nếu đưa ra một loạt thuế tài sản.

Chiến dịch công bằng thuế Vương quốc Anh đã kêu gọi Chính phủ đưa ra 5 cải cách thuế nhắm vào những người rất giàu có, những người mà nhóm chiến dịch cho biết đã kiếm “rất tốt về mặt tài chính” trong cuộc khủng hoảng Covid-19 và các đợt phong toả quốc gia, thay vì tìm cách tiết kiệm tiền bằng cách cắt giảm thêm các dịch vụ công.

“Thuế là các quyết định về chính trị. Vào thời điểm mà hầu hết mọi người đang bị ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt, sẽ là sai lầm nếu cắt giảm thêm các dịch vụ công cộng. Những người giàu có đã kiếm rất tốt về mặt tài chính trong vài năm qua. Thủ tướng nên bảo vệ chi tiêu công bằng cách đánh thuế tài sản một cách hợp lý”, Tom Peters, người đứng đầu bộ phận vận động chính sách của Tax Justice UK cho biết.

Nhóm chiến dịch đang kêu gọi một “hệ thống thuế công bằng hơn, tích cực phân phối lại của cải để giải quyết bất bình đẳng”, đề xuất 5 cải cách thuế tài sản.

Hồng Vân (Theo Business Insider)