Khắc phục tình trạng lạm dụng dấu mật, đóng dấu mật không đúng quy định

Chiều 7/11, tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, các ý kiến đại biểu Quốc hội tán thành cao với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết ban hành Luật Bảo vệ bí mật nhà nước (sửa đổi) nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế trong thực tiễn; đáp ứng yêu cầu trong quá trình vận hành chính quyền địa phương hai cấp và phát triển khoa học công nghệ, nhiệm vụ chuyển đổi số quốc gia, góp phần giữ vững an ninh, đảm bảo trật tự an toàn xã hội.

Một trong những nội dung được nhiều đại biểu quan tâm góp ý là các hành vi bị nghiêm cấm trong bảo vệ bí mật nhà nước được quy định tại Điều 5 của dự thảo Luật. Các ý kiến cho rằng, cần bổ sung thêm các hành vi bị nghiêm cấm để ngăn ngừa tình trạng lạm dụng dấu mật, đóng dấu mật không đúng quy định; đồng thời cần làm rõ hơn phạm vi cấm liên quan đến việc sử dụng các công cụ, phần mềm có ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI)… nhằm ngừa ngừa rủi ro lộ thông tin do lạm dụng công nghệ cũng như tránh khoảng trống pháp luật.

Nhấn mạnh việc sử dụng bí mật nhà nước không được lạm dụng, phải sử dụng đúng mục đích, đúng thẩm quyền đối với người thực hiện nhiệm vụ đóng dấu mật, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) cho rằng, quy định về các hành vi bị nghiêm cấm để bảo vệ bí mật nhà nước tại Điều 5 của dự thảo Luật là vấn đề vô cùng quan trọng.

“Chúng ta có 3 cấp độ bảo vệ bí mật nhà nước là tuyệt mật, tối mật và mật. Do đó, các hành vi bị nghiêm cấm để bảo vệ tài liệu liên quan đến an ninh quốc gia, kinh tế - xã hội là vô cùng quan trọng và cần thiết”, đại biểu nêu rõ.

Để đảm bảo sự chặt chẽ của pháp luật, đại biểu Phạm Văn Hòa đề nghị cần lưu ý và cảnh giác trước tình trạng lạm dụng, đóng dấu mật sai, không đúng quy định, đóng dấu mật nhằm che giấu thông tin, đưa thông tin không đúng danh mục bảo vệ bí mật nhà nước… Đồng thời, đại biểu cho rằng, cần có biện pháp phòng ngừa cho tốt vấn đề này và nâng cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu, thủ trưởng cơ quan, đơn vị đối với danh mục bảo vệ bí mật nhà nước, phải xác định độ mật đúng quy định.

“Khi quyết định đóng dấu mật (tuyệt mật/tối mật/mật), cần có sự kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở và quy định trách nhiệm của người đứng đầu trong lĩnh vực này”, đại biểu Phạm Văn Hòa kiến nghị.

Trong khi đó, đại biểu Dương Khắc Mai (Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng) nêu thực tế hiện nay vẫn có nhiều trường hợp sử dụng thiết bị lưu trữ ngoại vi không đảm bảo an ninh, an toàn, không đăng ký quản lý, sử dụng để kết nối với máy tính dùng để soạn thảo, lưu trữ bí mật nhà nước hoặc dùng các thiết bị này để kết nối đồng thời giữa máy tính dùng để soạn thảo, lưu trữ bí mật nhà nước và máy tính có kết nối mạng (bao gồm mạng internet, mạng nội bộ…). Do đó, tiềm ẩn nguy cơ cao bị mã độc xâm nhập đánh cắp bí mật nhà nước dẫn đến lộ bí mật nhà nước.

Vì vậy, đại biểu Dương Khắc Mai đề nghị cần bổ sung hành vi bị nghiêm cấm vào Điều này như sau: “Kết nối thiết bị lưu trữ ngoại vi với máy tính dùng để soạn thảo, lưu trữ bí mật nhà nước trái quy định của pháp luật về cơ yếu hoặc các quy định của pháp luật khác có liên quan”.

Cùng quan tâm nội dung này, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn) nhận thấy, Điều 5 của dự thảo Luật cơ bản kế thừa Luật hiện hành và bổ sung một số hành vi mới nhằm phúc đáp yêu cầu phát triển của khoa học công nghệ. Theo đó, dự thảo Luật quy định 10 nhóm hành vi bị nghiêm cấm. Bên cạnh các nhóm hành vi bị nghiêm cấm đó, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa đề nghị xem xét, bổ sung một số hành vi như sau:

Thứ nhất, sử dụng phần mềm hoặc công cụ mã hóa không được phê duyệt để mã hóa, giải mã hoặc truyền tải bí mật nhà nước, dẫn đến nguy cơ lộ thông tin hoặc mất kiểm soát.

Thứ hai, thực hiện các hành vi can thiệp, tấn công mạng hoặc sử dụng phần mềm độc hại nhằm xâm nhập hệ thống lưu trữ bí mật nhà nước, bao gồm cả mạng LAN độc lập.

Thứ ba, hợp tác hoặc trao đổi bí mật nhà nước với bên thứ ba mà không có thỏa thuận bảo mật rõ ràng theo quy định về hợp tác quốc tế, dẫn đến nguy cơ lộ thông tin ra ngoài lãnh thổ.