Khám phá không gian Di tích quốc gia đặc biệt chùa Dâu
(CLO) Là ngôi chùa cổ nhất Việt Nam và là một trong những Di tích quốc gia đặc biệt, “tổ đình Phật giáo Việt Nam”, chùa Dâu tại tỉnh Bắc Ninh trở thành điểm du lịch tâm linh mà các Phật tử trong nước và quốc tế nên đến vào dịp đầu năm mới Qúy Mão 2023.
Theo tìm hiểu, chùa Dâu tọa lạc ở tỉnh Bắc Ninh, cách Thủ đô Hà Nội khoảng 30km. Ngoài tên gọi là chùa Dâu, nơi đây còn có nhiều tên gọi khác như Diên Ứng tự, Pháp Vân tự, Thiền Đình tự, Cổ Châu tự.
Từ thế kỷ thứ II sau công nguyên, nơi đây là trung tâm thành cổ Luy Lâu, nằm ở phía nam, trên một khu đất rộng bên bờ sông Thiên Đức cũ.
Chùa Dâu được xây dựng từ năm 187 đến năm 226. Cho đến nay, trải qua nhiều triều đại và nhiều lần được tu sửa, chùa vẫn giữ nguyên vẻ đẹp linh thiêng vốn có của nó. Vào thời nhà Trần, vua Trần Nhân Tông đã cho Mạc Đĩnh Chi xây dựng lại chùa theo mô hình tháp chín tầng, chùa năm gian. Lúc bấy giờ chùa rất nguy nga, tráng lệ. Tuy nhiên, sau khi trải qua nhiều cuộc chiến tranh chùa đã bị mai một và tổn hại khá nhiều.
Chứng kiến rất nhiều cuộc chiến tranh lịch sử hào hùng của người dân tộc, chùa Dâu chính vì thế trở thành nơi hai nền văn hóa phật giáo từ Ấn Độ và từ phương Bắc đến giao lưu. Đây cũng là nơi các tăng sĩ đến từ Ấn Độ chọn là một trong những nơi để truyền bá Phật pháp đầu tiên từ những ngày đầu công nguyên.
Không chỉ thế, chùa Dâu còn gắn liền với sự tích về Phật Mẫu Man Nương và Tứ Pháp gồm có: Pháp Vân, Pháp Vũ, Pháp Lôi và Pháp Điện. Bên cạnh đó, ngôi chùa này còn thờ các tượng như: Tứ Trấn, Hộ Pháp, Kim Cương, Thập Điện Diêm Vương, Phật và Bồ Tát, La Hán… Điều này thể hiện rõ nét sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa tín ngưỡng dân gian của người Việt với Phật Giáo.
Được xây dựng theo mô hình “nội công ngoại quốc”, các dãy ở chùa Dâu đều được liên kết với nhau và tạo thành hình chữ nhật bao quanh khu nhà chính. Các khu bên ngoài bao quanh gồm có tiền đường, thiêu hương, thượng điện.
Tại khu vực tiền đường, thiêu hương, thượng điện sẽ được đặt bức tượng của vị thánh thần hoặc các anh hùng nổi tiếng. Khu hậu điện đặt tượng các đức thần Phật như Quan thế âm Bồ tát, Đức ông, Tam thế và Thánh tăng. Nhìn ra lối chính giữa phía sân trước bạn sẽ thấy khu vực bái đường và tháp Hòa Phong được xây bằng những viên gạch vững chắc.
Cận cảnh ban thờ Pháp Vân tại chùa Dâu.
Ban thờ Quan Thế Âm Bồ Tát.
Một điểm nhấn tại chùa chính là Tháp Hòa Phong có độ cao chín tầng (ngày nay chỉ còn lại ba tầng cao 17m). Lên đến tầng hai bạn sẽ thấy bảng đá được khắc chữ “Hòa Phong tháp” và một quả chuông bên trong tháp, được đúc năm 1793 và 1817.
Hình ảnh chiếc giếng thần trong khuôn viên chùa Dâu (Bắc Ninh).
Được xây dựng từ những năm trước công nguyên và vẫn tồn tại cho đến bây giờ nên chùa Dâu được mệnh danh là ngôi chùa cổ nhất Việt Nam. Ngoài những kiến trúc từ thời sơ khai, chùa còn là sự kết tinh của những tinh hoa kiến trúc thời Lý, thời Trần.
Trải qua thời gian, ngôi chùa đã mất đi nhiều thứ nhưng vẫn giữ nguyên vẻ đẹp tráng lệ vốn có của nó. Chính vì vậy mà chùa vẫn là địa điểm rất nhiều người lựa chọn đến thăm. Năm 2013, chùa Dâu được chứng nhận là Di tích Quốc gia đặc biệt.
Song song với sự ra đời của ngôi chùa, lễ hội chùa Dâu ở Bắc Ninh được xem là nơi có lễ hội lâu đời nhất Việt Nam. Hàng năm cứ vào ngày 8/4 âm lịch lễ hội lại được diễn ra. Đây cũng chính là ngày sinh của Thích Ca Mâu Ni phật. Lễ hội được diễn ra trong phạm vi gồm 12 làng. Lễ hội được tổ chức với mục đích chính là để cầu cho mưa thuận gió hòa và cuộc sống người dân an cư lạc nghiệp.