Khi nào Hà Nội hết loay hoay với bài toán thiếu trầm trọng điểm đỗ xe?

Hạ tầng quá tải, bãi xe tự phát tràn lan

Số liệu từ Sở Xây dựng Hà Nội, toàn thành phố hiện có trên 8 triệu phương tiện lưu thông gồm khoảng 1,19 triệu ô tô và 6,8 triệu xe máy; chưa kể hơn 1,2 triệu phương tiện từ địa phương khác thường xuyên vào.

Trong khi đó, quỹ đất dành cho giao thông tĩnh (bãi đỗ xe, ga ra) ở Hà Nội hiện chỉ đạt khoảng 1% diện tích đất đô thị, thấp hơn rất nhiều so với tiêu chuẩn quốc tế.

Việc tìm kiếm quỹ đất xây dựng bãi đỗ xe gặp nhiều trở ngại vì giá đất nội đô quá cao, thủ tục đầu tư phức tạp, trong khi mức phí gửi xe hiện nay chưa đủ hấp dẫn các doanh nghiệp.

Chính sự thiếu hụt nghiêm trọng này đã tạo điều kiện cho các bãi giữ xe tạm bợ, thiếu phép mọc lên khắp nơi.

Nhiều bãi xe hoạt động trên đất trống, xen kẹt trong khu dân cư, thậm chí tận dụng cả vỉa hè, gầm cầu, sân chơi tập thể. Những điểm trông giữ này thường không đảm bảo các quy chuẩn về phòng cháy chữa cháy (PCCC), lối thoát hiểm hay hạ tầng kỹ thuật tối thiểu.

Ghi nhận thực tế của PV tại các khu vực tập trung đông dân cư với toàn các cao ốc như Hoàng Mai, Đại Kim, Thanh Xuân, Nhật Tân,..., nhu cầu điểm đỗ xe vô cùng bức thiết nhưng thực tế không thể đáp ứng.

Vụ cháy bãi xe ở khu vực cầu Vĩnh Tuy vừa qua là một minh chứng rõ rệt. Chỉ trong ít phút, ngọn lửa đã bùng phát dữ dội, thiêu rụi hàng chục ô tô, xe máy của người dân.

Hậu quả của vụ cháy không chỉ thiệt hại lớn về mặt kinh tế mà còn gây tâm lý hoang mang trong cộng đồng. Người dân mất niềm tin vào những điểm gửi xe không chính thức nhưng lại không còn nhiều lựa chọn vì hệ thống bãi đỗ xe đạt chuẩn quá ít ỏi.

Theo PGS.TS. Hoàng Hà - Phó Chủ tịch Thường trực Hội KHKT Cầu đường Việt Nam, việc tận dụng không gian dưới cầu để đỗ xe hay chứa hàng hóa vẫn đang gây tranh luận ở nhiều nước.

Về mặt pháp luật, đây là hành vi bị cấm do nguy cơ cháy nổ cao. Vấn đề quan trọng nhất là quản lý, áp dụng biện pháp phòng cháy, chữa cháy nghiêm ngặt để giảm thiểu rủi ro.

Bài toán chưa có lời giải triệt để

Thực tế, chính quyền Hà Nội đã nhiều lần đưa ra kế hoạch xây dựng các bãi đỗ xe thông minh, tầng ngầm, cao tầng nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt. Một số dự án như bãi xe ngầm ở công viên Thống Nhất, Trần Hưng Đạo hay bãi xe thông minh tại phố Nguyễn Công Trứ đã được triển khai.

Tuy nhiên số lượng công trình đi vào hoạt động vẫn quá ít so với nhu cầu. Nhiều dự án còn vướng mắc về thủ tục, giải phóng mặt bằng hoặc nhà đầu tư e ngại không thu hồi được vốn.

Bên cạnh đó, chính sách giá dịch vụ trông giữ xe cũng chưa đủ hấp dẫn các doanh nghiệp. Trong khi giá đất và chi phí đầu tư hạ tầng rất cao, mức phí trông giữ xe lại bị khống chế, dẫn đến bài toán kinh doanh không khả thi.

Điều này khiến nhiều nhà đầu tư tư nhân ngần ngại tham gia lĩnh vực đòi hỏi vốn lớn, thời gian thu hồi lâu. Khi phương tiện ngày càng nhiều mà hạ tầng không theo kịp, khi người dân buộc phải gửi xe trong những bãi thiếu an toàn, nguy cơ cháy nổ và rủi ro là điều khó tránh.

Trao đổi với PV về thực trạng này, một chuyên gia trong lĩnh vực giao thông đô thị khẳng định, Hà Nội cần khẩn trương rà soát, chấn chỉnh toàn bộ hệ thống bãi giữ xe, đặc biệt là các điểm trông giữ tự phát. Công tác kiểm tra, cấp phép, giám sát về PCCC cần được siết chặt, không thể “nhắm mắt cho qua” vì lợi ích kinh tế nhỏ trước nguy cơ thiệt hại khôn lường.

Song song với đó, thành phố cần đẩy nhanh tiến độ các dự án bãi đỗ xe hiện đại, khuyến khích xã hội hóa đầu tư theo mô hình hợp tác công - tư. Việc áp dụng công nghệ quản lý thông minh, khai thác không gian ngầm, tầng cao cho giao thông tĩnh là xu hướng tất yếu của các đô thị lớn trên thế giới.

Muốn xây dựng một Thủ đô văn minh, an toàn, hiện đại, Hà Nội buộc phải giải quyết bài toán bãi đỗ xe một cách căn cơ, khoa học và bền vững bởi đây không chỉ là vấn đề giao thông mà còn là sự an toàn và niềm tin của hàng triệu người dân.