Khoảnh khắc thú vị khi cá voi tạo 'vòng bong bóng' để giao tiếp với con người
(CLO) Các nhà nghiên cứu từ Viện SETI và Đại học California vừa ghi nhận hiện tượng hiếm thấy: cá voi lưng gù tạo ra những vòng bong bóng trong các cuộc gặp gỡ thân thiện với con người.
Nhóm nghiên cứu WhaleSETI đã ghi nhận 39 vòng bong bóng từ 11 cá voi trong 12 lần quan sát, tại các địa điểm như Hawai’i, Cộng hòa Dominica, Mo’orea và vùng bờ biển Đại Tây Dương của Hoa Kỳ.
Một số vòng được tạo chỉ bằng một lỗ mũi, cho thấy khả năng kiểm soát vận động tinh vi của cá voi lưng gù.
Tiến sĩ Laurance Doyle (Viện SETI) cho rằng hành vi tò mò và chủ động tương tác với con người có thể phản ánh trí tuệ không chỉ của cá voi, mà còn là cơ sở cho các giả thuyết về trí thông minh ngoài Trái Đất – nơi sự tò mò có thể là đặc điểm tiến hóa phổ quát.
Tại sao cá voi tạo ra vòng bong bóng?
Những vòng bong bóng được tạo ra trong trạng thái thư giãn, không liên quan đến săn mồi hay cạnh tranh. Cá voi thường tiếp cận người bơi hoặc thuyền, rồi mới bắt đầu thổi vòng. Trong chín lần, cá voi bỏ qua đồng loại để tập trung vào con người gần đó. Bảy trong số tám cá thể tạo vòng ở khoảng cách rất gần.
Tiến sĩ Fred Sharpe cho biết, cá voi lưng gù sống trong các cộng đồng có tổ chức cao, có khả năng tạo âm thanh đa dạng, sử dụng bong bóng như công cụ và từng giúp các loài khác chống lại kẻ săn mồi.
“Giống như một tín hiệu, vòng bong bóng có thể là nỗ lực chủ động để giao tiếp, quan sát phản ứng của chúng ta hoặc đơn giản là hành vi vui đùa.”
Mặc dù cá heo và cá voi trắng cũng từng được quan sát tạo vòng bong bóng, đây là lần đầu tiên hành vi này được ghi nhận rõ ràng ở cá voi tấm sừng hàm.
Hàng ngàn giờ khảo sát bằng thiết bị bay không người lái trước đây tại Hawai’i, Alaska, Nam Cực và Bermuda không cho thấy hành vi này khi vắng mặt con người – làm dấy lên giả thuyết rằng đây là hành vi có chủ đích hướng tới tương tác liên loài.
Cá voi thường kết hợp thổi vòng với các hành vi như lăn chậm, ngẩng đầu hoặc nhảy do thám – những dấu hiệu gắn liền với vui đùa, không phải phản ứng tình cờ.
Một số cá voi còn tương tác với rong biển trước khi tạo vòng, cho thấy mức độ chủ động và sáng tạo trong hành vi. Theo nhóm nghiên cứu, hành động này có thể là “trò chơi” – đóng vai trò thử nghiệm môi trường, khám phá phản ứng hoặc tăng cường kết nối giữa các loài, tương tự như cá heo nâng người bơi hay cá voi chạm nhẹ vào thợ lặn.