Không mua sách từ các nguồn trôi nổi trên thị trường để tránh mua phải sách lậu, sách giả

Sách giáo khoa giả được sản xuất ngày càng tinh vi

Sách giáo khoa đóng vai trò quan trọng trong trường học, là nguồn tài nguyên hữu ích cho cả giáo viên và học sinh. Tuy nhiên, trên thực tế, tình trạng sách giáo khoa giả, sách lậu trên thị trường đang gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực tới ngành giáo dục nói chung và trường học nói riêng.

Như nhìn nhận của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Tùng - Thành viên Hội đồng thành viên, Phó Tổng Biên tập Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, hiện nay, tình trạng sản xuất, buôn bán sách lậu, sách giả, trong đó có cả sách giáo khoa, sách tham khảo đang diễn ra khá phức tạp. Thực trạng này gây thiệt hại lớn cho các nhà xuất bản, tác giả, giáo viên, các đơn vị liên kết, đồng thời làm thất thu ngân sách nhà nước. Đáng lo ngại hơn, sách giáo khoa giả có nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng học tập của học sinh.

Ngoài ra, sách giả còn gây thiệt hại trực tiếp về kinh tế cho các đơn vị làm sách, làm giảm doanh thu do bị cạnh tranh không lành mạnh. Các ấn phẩm này thường được bán với mức chiết khấu cao vì không phải chịu các chi phí như bản quyền, tổ chức dạy thực nghiệm, giới thiệu sách, tập huấn giáo viên.

Bên cạnh đó, sách giáo khoa giả còn gây ảnh hưởng đến uy tín, thương hiệu của nhà xuất bản do chất lượng in kém, sai sót về nội dung, hình thức. Về lâu dài, tình trạng này làm mất lòng tin của độc giả vào chất lượng sách giáo khoa trên thị trường.

“Hiện nay sách giáo khoa giả được làm rất tinh vi. Mặc dù, nhìn bên ngoài giống sách thật, nhưng chất lượng in ấn sẽ không đạt yêu cầu. Sách giả thường có sai sót về màu sắc, ký hiệu, nét chữ, kiến thức, hay bị thiếu dữ liệu, không cập nhật thông tin dẫn đến sai lệch về nội dung. Đặc biệt, trường hợp nếu thiếu đường nét biên giới, vấn đề biển đảo sẽ gây ảnh hưởng đến việc tiếp nhận kiến thức của học sinh”- Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Tùng cảnh báo.

Đặc biệt, Phó Tổng Biên tập Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cũng lưu ý: “Với những sách in bị mờ, không đảm bảo quy cách, tiêu chuẩn kỹ thuật sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của học sinh, nhất là về thị lực. Hơn nữa, khi sử dụng sách giả, các em sẽ không thể truy cập và khai thác các tài nguyên số, tư liệu bổ trợ hay tiện ích học tập trực tuyến do nhà xuất bản chính thức cung cấp”.

Lý giải nguyên nhân vẫn còn tình trạng sách giáo khoa giả, sách lậu trên thị trường, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Tùng cho rằng, do lợi nhuận thu được từ hoạt động này rất cao do không phải chi trả chi phí bản quyền, in ấn và phân phối như sách thật. Người bán có thể đưa ra mức giá thấp, chiết khấu cao để thu hút người mua, nhưng vẫn thu về lợi nhuận lớn.

Ngoài ra, việc thực thi các quy định về bản quyền và chống sách in lậu chưa đủ mạnh, thiếu nhân lực và công nghệ để kiểm soát. Một số đối tượng lợi dụng kẽ hở trong luật pháp để in và phát hành sách lậu.

Đồng thời, trên thị trường vẫn còn một bộ phận khách hàng ưu tiên lựa chọn sách có giá thành rẻ, do chưa nhận thức đầy đủ về việc bảo vệ bản quyền. Nhiều người chưa hiểu rằng, việc sử dụng sách lậu, sách giả đồng nghĩa với tiếp tay cho hành vi vi phạm pháp luật. Họ thường chỉ coi đó là cách để tiết kiệm chi phí, mà không lường hết được những hệ lụy lâu dài đối với cá nhân và xã hội.

Không chỉ vậy, sách giáo khoa giả thường được in và phát hành nhanh chóng ngay sau khi kết thúc năm học. Việc làm này nhằm tận dụng nhu cầu mua sách cao, khi sách thật chưa kịp phân phối rộng rãi, khiến người tiêu dùng dễ mua nhầm sách giả nếu không cẩn trọng.

Bên cạnh đó, công tác kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm chưa thực sự quyết liệt cũng làm gia tăng tình trạng này.

Nên lựa chọn mua sách trực tiếp tại nhà sách có tên tuổi

Theo đại diện các nhà xuất bản, để tránh mua phải sách giáo khoa giả, phụ huynh, học sinh cần tới những địa chỉ phát hành sách giáo khoa uy tín để tránh mua phải sách lậu, sách kém chất lượng.

Đặc biệt, nên lựa chọn mua sách trực tiếp tại nhà sách có tên tuổi, uy tín, trong đó có các nhà sách thuộc hệ thống phân phối chính thức của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. Nếu mua hàng online, nên lựa chọn các trang của những nhà sách lớn, không nên mua sách bán dạo, hoặc trên sàn thương mại điện tử không uy tín.

Ngoài ra, phụ huynh, học sinh cần chú ý khi mua sách phải quan sát kỹ lưỡng để phân biệt được sách giáo khoa thật và giả. Sách giáo khoa thật thường giấy in sẽ dầy dặn, hình ảnh sắc nét hơn, nội dung không bị lệch hoặc sai trang…

Còn sách giáo khoa giả, sách lậu thường có hình ảnh màu sắc nhòe mờ, không được tự nhiên, không rõ nét. Giấy in có màu ngả vàng, hơi tối, giấy mỏng dễ bị lem mực sang trang sau, một số nội dung bị sai chính tả, thông tin sai lệch không đảm bảo.

Để nâng cao nhận thức của bạn đọc, đặc biệt với giáo viên, phụ huynh, học sinh trong việc nhận thức đúng và phân biệt sách giáo khoa thật và giả, ông Nguyễn Văn Tùng cho biết thêm, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã thực hiện nhiều biện pháp. Cụ thể:

Thứ nhất, tuyên truyền, nâng cao ý thức bạn đọc về tác hại của sách giả, sách lậu thông qua các buổi trưng bày nhận diện sách thật, sách giả do Tổng cục Quản lý thị trường và các Cục Quản lý thị trường địa phương tổ chức.

Thứ hai, thường xuyên cử cán bộ tham gia hội nghị tập huấn nghiệp vụ phòng chống in lậu, các cuộc hội thảo về chống sách lậu, sách giả.

Thứ ba, thông qua kênh thông tin của nhà xuất bản và các kênh thông tin đại chúng khác khuyến cáo giáo viên, phụ huynh và học sinh tìm mua sách tại hệ thống phân phối chính thức của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, các công ty Sách - Thiết bị trường học địa phương, không mua sách từ các nguồn trôi nổi trên thị trường để tránh mua phải sách lậu, sách giả.

“Theo tôi, để ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng in lậu sách cần phải có thêm những biện pháp mạnh mẽ, triệt để và đồng bộ. Đặc biệt, cần tăng cường áp dụng các hình phạt nghiêm khắc đối với hành vi sản xuất, phân phối và tiêu thụ sách lậu, sách giả. Các mức phạt hiện nay đối với hành vi này còn chưa đủ mạnh và chưa đủ sức răn đe.

Ngoài ra, cần sự phối hợp chặt chẽ và hỗ trợ từ các cơ quan thông tấn, báo chí. Việc đẩy mạnh truyền thông sẽ góp phần nâng cao nhận thức của người tiêu dùng, giúp họ phân biệt được sách thật, sách giả và lựa chọn đúng sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng”, ông Tùng nhấn mạnh.