Kiến nghị sử dụng thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ để phát hiện vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết, thực hiện Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật Thủy sản, Luật Xử lý vi phạm hành chính, Chính phủ đã giao Bộ chủ trì xây dựng Nghị định thay thế Nghị định số 42/2019/NĐ- CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản (Nghị định số 42/2019/NĐ-CP). Tại dự thảo Nghị định có quy định về việc phát hiện vi phạm hành chính bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ trong lĩnh vực thủy sản.

Tuy nhiên, nội dung này chưa được quy định tại Điều 64 Luật Xử lý vi phạm hành chính (sửa đổi, bổ sung năm 2020). Do vậy, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho phép Chính phủ quy định sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ để phát hiện vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản tại Nghị định này.

Theo tờ trình, việc cho phép Chính phủ quy định sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ để phát hiện vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản sẽ giúp phát hiện nhanh hành vi vi phạm trong lĩnh vực này; cung cấp bằng chứng, chứng cứ để tiến hành xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản, thúc đẩy triển khai các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (chống khai thác IUU). Mặt khác, để bảo đảm việc sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ để phát hiện vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản đúng quy định pháp luật, bảo đảm quyền con người, quyền công dân, sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép, Chính phủ sẽ quy định cụ thể về việc sử dụng các phương tiện, thiết bị kỹ thuật này.

Tại tờ trình của Chính phủ cũng gửi kèm dự kiến danh mục các phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ để phát hiện vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản gồm 9 loại phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ.

Cụ thể: Phương tiện đo độ dài; Thiết bị ghi âm và ghi hình; Phương tiện đo nhanh nước thải, mặt nước; Phương tiện phân tích mẫu thủy sản, sản phẩm thủy sản; Thiết bị trích xuất dữ liệu thông tin từ thiết bị giám sát hành trình; máy chủ lưu trữ hành trình tàu cá từ thiết bị giám sát tàu cá; Thiết bị phân tích mẫu thức ăn thủy sản; Thiết bị phân tích mẫu Chế phẩm sinh học, vi sinh vật, hóa chất, chất xử lý cải tạo môi trường trong nuôi trồng thủy sản; Thiết bị quan trắc môi trường trong nuôi trồng thủy sản; Máy vi tính, máy tính bảng lưu trữ kết quả thu thập được từ phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ.

Tại phiên họp, các đại biểu cơ bản tán thành sự cần thiết phải có quy định về việc sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ để phát hiện vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản trong Nghị định thay thế Nghị định số 42/2019/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản, với những lý do được nêu tại tờ trình của Chính phủ.

Nhiều ý kiến lưu ý, tại Luật Thủy sản năm 2017 quy định hoạt động thủy sản bao gồm các hoạt động bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản, nuôi trồng thủy sản, khai thác thủy sản, chế biến, mua, bán, xuất khẩu, nhập khẩu thủy sản. Như vậy, nếu quy định sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ để phát hiện vi phạm hành chính trong “lĩnh vực thủy sản” như đề xuất tại tờ trình của Chính phủ là rất rộng, cần phải đánh giá kỹ về tác động, cũng như điều kiện bảo đảm thi hành.

Một số ý kiến lưu ý, khi xác định các phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ thì phải đi đôi với quy định về cơ quan, đơn vị có thẩm quyền để có thể xác định áp dụng. Do vậy, Chính phủ cần sớm báo cáo phương án sửa đổi luật, nghị định liên quan để tạo điều kiện sử dụng các phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ để phát hiện vi phạm hành chính trong  khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản và nuôi trồng thủy sản.