Mở rộng đối tượng tham gia, tăng thu, giảm nợ đọng

Trong năm 2018, cùng với các Bộ, ngành, địa phương, BHXH Việt Nam chủ động, tích cực, tập trung mọi nguồn lực, bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, triển khai nhiều giải pháp quyết liệt, thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao. Trong đó, trọng tâm vẫn là thực hiện tốt chế độ, chính sách BHXH, BHYT, BHTN; mở rộng đối tượng tham gia, tăng thu, giảm nợ đọng chỉ còn 1,7% so với số phải thu; đổi mới phong cách phục vụ; đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ tin học trong quản lý, từng bước “Xây dựng ngành BHXH hiện đại, chuyên nghiệp hướng tới sự hài lòng của doanh nghiệp, người lao động và nhân dân”.

Trong công tác kiểm tra, thanh tra xử lý vi phạm, báo cáo của BHXH Việt Nam cho thấy, năm 2018, toàn ngành BHXH đã tiến hành thanh tra chuyên ngành tại 8.007 đơn vị, doanh nghiệp; kiểm tra tại 9.240 đơn vị; thanh tra kiểm tra liên ngành tại 5.117 đơn vị, doanh nghiệp. Kết quả thanh tra chuyên ngành đóng và kiểm tra, phát hiện 44.460 lao động thuộc đối tượng phải tham gia BHXH, BHYT, BHTN nhưng chưa tham gia hoặc đóng thiếu thời gian (số tiền truy đóng 125,3 tỷ đồng). Phát hiện 47.393 lao động tham gia thiếu mức quy định (số tiền phải truy đóng 53,3 tỷ đồng). Tổng số tiền các đơn vị, doanh nghiệp nợ trước khi có Quyết định thanh tra, kiểm tra là 3.542 tỷ đồng; số tiền nợ đóng các đơn vị đã nộp trong và sau thời gian thanh tra, kiểm tra là 1.907 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, kiểm tra công tác chi chế độ BHXH, BHTN yêu cầu thu hồi về quỹ BHXH số tiền 11,5 tỷ đồng do người lao động tại đơn vị hưởng chế độ BHXH không đúng quy định; 7,2 tỷ đồng do hưởng BHTN không đúng quy định. Kiểm tra công tác quản lý, thanh quyết toán chi phí KCB BHYT yêu cầu thu hồi về quỹ BHYT số tiền 158,9 tỷ đồng chi phí KCB BHYT không đúng quy định. Đã lập 970 biên bản vi phạm hành chính trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN đối với các đơn vị sử dụng lao động, với tổng số tiền xử phạt phải thu là 34,36 tỷ đồng.

BHXH Việt Nam đã tổ chức nhiều Đoàn kiểm tra việc thực hiện chính sách BHYT tại các địa phương; đồng thời, phối hợp với Kiểm toán Nhà nước thực hiện kiểm toán việc thanh toán chi phí KCB BHYT tại gần 40 tỉnh, thành phố, qua đó đã phát hiện nhiều nội dung thanh toán sai quy định, kiến nghị thu hồi về Quỹ BHYT hàng trăm tỷ đồng...

Tăng cường phối hợp trong thanh tra đột xuất

Năm 2019, ngành BHXH Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh công tác thanh tra chuyên ngành. Ðáng chú ý, về công tác thu nợ sẽ có thay đổi lớn, khi BHXH Việt Nam thực hiện ban hành tự động quyết định thanh tra chuyên ngành đột xuất trên phần mềm của ngành và được quản lý, giám sát tập trung tại BHXH Việt Nam.

Về thanh tra chuyên ngành đột xuất đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp, hiện nay, Ban Thu phối hợp Trung tâm Công nghệ thông tin, Vụ Thanh tra - Kiểm tra xây dựng một quy trình thanh tra đột xuất tự động. Theo đó, căn cứ vào dữ liệu quản lý thu của ngành, phần mềm sẽ xác định những đơn vị nợ đọng từ ba tháng trở lên và ban hành quyết định thanh tra đột xuất, biên bản thanh tra và quyết định xử phạt vi phạm hành chính. BHXH các tỉnh, thành phố có nhiệm vụ hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục, nhân lực để thực hiện quyết đinh thanh tra theo đúng quy định. Việc thực hiện sẽ được cập nhật trên hệ thống phần mềm để báo cáo lãnh đạo ngành.

Ngay từ những ngày đầu năm, trên cơ sở phân bổ kế hoạch thu, BHXH các tỉnh, thành phố phải xây dựng kế hoạch thu, đốc thu, quyết liệt đưa ra các giải pháp trong các thu mới có thể hoàn thành được nhiệm vụ. Phấn đấu phát triển đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đến năm 2021 đạt 17 triệu người và 1 triệu BHXH tự nguyện. Kết quả đóng, nợ hàng tháng phải được thông báo kịp thời đến đơn vị sử dụng lao động và báo cáo kịp thời về BHXH Việt Nam. Tiếp tục cải tiến quy trình cấp sổ BHXH, nhanh chóng thực hiện liên thông phần mềm thu cấp sổ - thẻ, giải quyết chính sách chi trả, tài chính kế toán. Tiếp tục cải tiến quy trình giao dịch điện tử tạo thuận lợi hơn nữa cho người dân và doanh nghiệp tham gia BHXH.

Đặc biệt, năm 2019, chung tay cùng ngành BHXH các bộ, ngành đã sớm có kế hoạch phối hợp thanh tra, kiểm tra, giám sát kịp thời phát hiện, xử lý nghiệm tình trạng vi phạm pháp luật BHXH, BHYT. Theo kế hoạch thanh tra năm 2019 của Bộ LĐ-TB&XH, trong năm 2019, bộ sẽ thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN tại các Sở LĐ-TB&XH, cơ quan BHXH, doanh nghiệp tại địa phương tại 10 tỉnh, thành phố là Cà Mau, Đồng Tháp, Lào Cai, Nghệ An, Phú Thọ, Trà Vinh, Hải Dương, Quảng Nam, Phú Yên và Cần Thơ.

Theo đó, Bộ LĐ-TB&XH sẽ phối hợp với BHXH Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh thanh tra chuyên ngành lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN, nhất là tại các đơn vị có nhiều vi phạm quy định của pháp luật về đóng BHXH, BHTN; căn cứ vào tình hình và điều kiện thực tế của từng địa phương, sẽ tập trung thanh tra các lĩnh vực đang “nóng”, được dư luận xã hội quan tâm.

Năm 2019, Bộ Tư pháp lên kế hoạch trọng tâm theo dõi tình hình thi hành pháp luật BHXH, BHYT, BHTN. Cụ thể trong quý III-2019, cơ quan này sẽ chủ trì, phối hợp với Bộ Y tế, Bộ Tài chính, Bộ LĐ-TB&XH, Văn phòng Chính phủ, BHXH Việt Nam, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam… tiếp nhận, thu thập thông tin từ dư luận, các phương tiện thông tin đại chúng; kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của các cơ quan, tổ chức, cá nhân… để làm cơ sở điều tra, khảo sát tình hình thi hành pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động.

Đến quý IV, kiểm tra tình hình chung về việc thi hành chính sách pháp luật cho người lao động tại các tỉnh, thành phố như Hà Nội, Bắc Ninh, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Lâm Đồng, Khánh Hòa và kiểm tra đột xuất một số địa phương khác. Qua đó, kịp thời phát hiện những tồn tại, vướng mắc, bất cập và đề xuất, kiến nghị các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật và hoàn thiện hệ thống pháp luật trong lĩnh vực này cho người lao động.

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Đào Việt Ánh cho biết, năm 2019, ngành BHXH tiếp tục triển khai quyết liệt, tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra chuyên ngành, thanh tra đột xuất, đặc biệt là tại các đơn vị nợ đọng BHXH, BHYT; kịp thời xử lý và kiến nghị xử lý các hành vi phạm pháp luật BHXH, BHYT, BHTN. Đồng thời, BHXH Việt Nam phối hợp với các bộ, ngành tăng cường xử lý tình trạng vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT.

Bên cạnh đó, BHXH Việt Nam đang triển khai xây dựng phần mềm về quản lý nợ đọng. Phần mềm này sẽ tự động trích xuất kết quả nợ và mẫu xử phạt với đơn vị sử dụng lao động trên toàn hệ thống để BHXH các tỉnh, thành phố tiến hành xử lý vi phạm hành chính; sau xử phạt, đơn vị sử dụng lao động không chấp hành quyết định xử phạt, phần mềm sẽ trích xuất hồ sơ để chuyển cơ quan Công an xử lý hình sự theo quy định của pháp luật. Tại các địa phương các cấp ủy, chính quyền đã tích cực chỉ đạo, tăng cường hơn nữa các biện pháp nhằm xử lý nghiệm tình trạng vi phạm pháp luật BHXH, BHYT. Hà Nội hiện vẫn là một trong những địa phương có tình trạng nợ đọng, trốn đóng BHXH vào mức cao của cả nước. Trước thực trạng trên, UBND TP Hà Nội vừa ban hành Văn bản số 503/UBND-KGVX tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn thành phố trong năm 2019.

P.V