Kỳ 1: Đối thoại trực tiếp lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân

Sau hơn 5 năm thực hiện Quy định số 11-QĐi/TW, ngày 18/2/2019 của Bộ Chính trị về trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong việc tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân, phóng viên báo Nhà báo và Công luận đã đi sâu tìm hiểu ở một số địa phương tại Hà Tĩnh, và trò chuyện với người dân nơi đây sau những lần đối thoại. Qua đó thấy được nhiều khó khăn, vướng mắc của tổ chức, công dân đã được tháo gỡ, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước; thắt chặt mối quan hệ giữa Đảng với Nhân dân.

Chọn đúng, trúng vấn đề đối thoại

Hội nghị đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền xã Xuân Liên (huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh) với cán bộ, đảng viên (CBĐV), nhân dân toàn xã được tổ chức đầu tháng 5, năm 2024 với sự điều hành của đồng chí Phan Quốc Trường, Huyện ủy viên, Bí thư Đảng ủy xã và đồng chí Lê Quang Hùng, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã.

Với tinh thần dân chủ, cởi mở, thẳng thắn, xây dựng, tại hội nghị, đại biểu CBĐV, nhân dân xã Xuân Liên đã có 15 lượt ý kiến, đề xuất tập trung vào nội dung: Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp cho nhân dân; Tuyến đường vào cầu Đồng Trá hiện nay xuống cấp và bị lấn chiếm lề đường, cần có biện pháp xử lý; thi công tuyến mương thoát nước qua khu dân cư từ Bàu Nậy đi ra đến nhà ông Thiện; triển khai làm đường GTNĐ khu vực An Thịnh; có chính sách hỗ trợ ngư dân phát triển sản xuất, an tâm bám biển; thực hiện tích tụ ruộng đất; xây dựng mương thoát nước tránh ngập úng; công tác giải phóng mặt bằng… Đây là những ý kiến, kiến nghị, đề xuất, trao đổi rất tâm huyết và sát thực tế đời sống của của cán bộ, đảng viên và nhân dân xã Xuân Liên.

Với tinh thần “trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân, có trách nhiệm với dân”, các ý kiến của Nhân dân tại hội nghị đối thoại đã được đồng chí Phan Quốc Trường, Bí thư Đảng ủy xã và đồng chí Lê Quang Hùng, Chủ tịch UBND xã tiếp thu và giải trình với tinh thần cầu thị, thẳng thắn, dân chủ. Đồng thời chỉ đạo, giao nhiệm vụ cụ thể về nội dung, thời gian thực hiện cho các công chức chuyên môn chịu trách nhiệm tham mưu, giải quyết những vấn đề Nhân dân nêu lên. Với những ý kiến, kiến nghị vượt thẩm quyền giải quyết của địa phương, lãnh đạo xã tiếp thu, tổng hợp và đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết, trả lời trong thời gian sớm nhất.

Ông Trần Đình Thi, thôn Trung Vượng, xã Xuân Liên bày tỏ sự phấn khởi, vui mừng khi người đứng đầu cấp ủy, chính quyền xã, các ban ngành, đoàn thể quan tâm tổ chức đối thoại để nhân dân được đưa ra ý kiến, tâm tư, nguyện vọng. Về cơ bản, các vấn đề mà nhân dân phản ánh, nêu ra tại buổi đối thoại đã được Bí thư Đảng ủy xã và Chủ tịch UBND xã trực tiếp trao đổi, trả lời đầy đủ.

Đồng thời, Chủ tịch UBND xã Lê Quang Hùng chỉ đạo cho các công chức chuyên môn chịu trách nhiệm tham mưu, giải quyết những vấn đề nhân dân đã trao đổi, thống nhất trong buổi đối thoại, nhất là vấn đề cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp cho nhân dân, xây dựng mương thoát nước của các trục đường chính để tránh ngập úng.

“Vừa qua, xã Xuân Liên đã tổ chức 4 hội nghị đối thoại trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy Đảng, chính quyền với nhân dân các vùng trong toàn xã, như Hoa Lâm, Hoa Linh, Hoa Cương và đối thoại với cán bộ, công chức và người hoạt động không chuyên trách cấp xã. Để buổi tiếp xúc, đối thoại đạt hiệu quả, trước khi tiến hành, xã Xuân Liên đã rà soát, chuẩn bị nội dung đối thoại và thông báo đến nhân dân rõ thời gian, chủ động chuẩn bị nội dung tham gia đối thoại.

Đây là cơ hội để chúng tôi nâng cao vai trò lãnh đạo, quản lý và được gần dân, hiểu dân hơn và kịp thời nắm tâm tư, nguyện vọng, kiến nghị, đề xuất của cán bộ, đảng viên và nhân dân; phát hiện những vướng mắc, khó khăn, qua đó đề ra phương pháp chỉ đạo, giải quyết ý kiến, kiến nghị của nhân dân phù hợp với tình hình thực tiễn, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, tạo sự đoàn kết thống nhất và đồng thuận cao trong xã hội”, đồng chí Ngô Văn Mạnh, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Xuân Liên cho biết.

Nhờ có sự lựa chọn và chuẩn bị tốt các nội dung, hội nghị đối thoại giữa người đứng đầu phường Bắc Hồng (thị xã Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh) với nhân dân trong phường vào chiều 3/10/2024, cũng đã ghi nhận nhiều ý kiến phát biểu của người dân phản ánh một số bất cập tại địa phương đến các đồng chí đứng đầu phường.

Trong đó, người dân phường Bắc Hồng đã nêu 11 lượt ý kiến, kiến nghị tập trung vào các nhóm vấn đề: Công tác xây dựng Đảng, đô thị văn minh, vệ sinh môi trường, lĩnh vực đất đai, lĩnh vực chính sách, chính sách nông nghiệp…

Ông Trần Hữu Lộc, người dân TDP 9, phường Bắc Hồng bày tỏ: Nhờ những cuộc tiếp xúc, đối thoại với tinh thần cởi mở, thẳng thắn và trách nhiệm mà nhiều vụ việc bức xúc của người dân đã được giải quyết, tránh được khiếu kiện kéo dài.

Ông Nguyễn Minh Toàn, Chủ tịch UBND phường Bắc Hồng cho biết: “Cấp ủy, chính quyền luôn mong muốn lắng nghe, tiếp thu những ý kiến chia sẻ của người dân trên địa bàn với tinh thần cầu thị, trách nhiệm, tôn trọng, qua đó nhằm khắc phục kịp thời tồn tại, hạn chế để đề ra giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát hơn nữa trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chính trị tại địa phương. Qua đối thoại để Nhân dân hiến kế trong phát triển kinh tế - xã hội và đổi mới phương thức lãnh đạo của chính quyền góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương”.

Khai thông điểm nghẽn, giải quyết vướng mắc

Thực tế, đối thoại vừa là lắng nghe, nhưng đồng thời là trả lời, giải đáp và giải quyết những ý kiến, kiến nghị của người dân một cách rõ ràng, thuyết phục, đúng quan điểm, chủ trương, chính sách của nhà nước, nhằm tháo gỡ vướng mắc giải quyết ngay từ cơ sở, tạo đồng thuận trong nhân dân một cách rõ ràng, thuyết phục, đúng quan điểm, chủ trương, chính sách của Nhà nước.

Điển hình như buổi đối thoại trực tiếp giữa lãnh đạo huyện Nghi Xuân với gia đình “thủ nhang” ông Nguyễn Sỹ Quý, và nhân dân xã Xuân Hồng về công tác quản lý đền Chợ Củi, được tổ chức vào chiều ngày 11/1/2014 với sự chủ trì của Chủ tịch UBND huyện Lê Anh Dũng, Phó Chủ tịch UBND huyện Bùi Việt Hùng, Chủ tịch UBND xã Xuân Hồng Nguyễn Văn Tuấn.

Tại hội nghị đối thoại, có 16 kiến nghị, đề xuất của nhân dân xã Xuân Hồng, gia đình “thủ nhang” ông Nguyễn Sỹ Quý với UBND huyện và các ngành chuyên môn về các nội dung: Lịch sử hình thành đền Chợ Củi; việc gìn giữ, tôn tạo, duy trì hoạt động tín ngưỡng tại đền của gia đình “thủ nhang” và nhân dân trong vùng; một số hộ dân bày tỏ chưa đồng tình với kết luận thanh tra của UBND tỉnh Hà Tĩnh....

Phát biểu trả lời các kiến nghị, đề xuất của nhân dân, Phó Chủ tịch UBND huyện Bùi Việt Hùng nêu rõ: Trước năm 2013, đền Chợ Củi hoạt động theo tín ngưỡng tự phát của người dân, do UBND xã Xuân Hồng và một số hộ dân xung quanh khu vực đền tự quản lý. Đến năm 2014, sau khi UBND tỉnh Hà Tĩnh phê duyệt đề án quản lý và tổ chức các hoạt động tại di tích đền Chợ Củi, UBND huyện Nghi Xuân đã thành lập lại Ban Quản lý di tích đền Chợ Củi trực thuộc UBND huyện, là đơn vị sự nghiệp có thu, có con dấu và tài khoản riêng. Tuy nhiên trên thực tế, Ban Quản lý di tích hoạt động không thường xuyên, giao toàn bộ việc quản lý đền hàng ngày cho thủ nhang... Do đó, địa phương không biết được cụ thể, không quản lý được nguồn thu từ di tích.

Công tác quản lý nhà nước đối với di tích và lễ hội chưa phát huy rõ vai trò. Bên cạnh đó, hiện trạng khuôn viên đền Chợ Củi đã có trước khi quy hoạch, phần lớn các hạng mục công trình chưa được đầu tư xây dựng theo đúng quy hoạch đã duyệt; diện tích đất quy hoạch chưa được cắm mốc và chính quyền địa phương chưa ban hành các quy định quản lý quy hoạch dẫn đến xảy ra việc cơi nới, vi phạm chỉ giới quy hoạch, chỉ giới giao thông. Các hoạt động dịch vụ khác tại đền như dịch vụ cúng lễ, dịch vụ viết tấu sớ, dịch vụ cho thuê ki ốt bán hàng trong khu vực di tích còn thả nổi, chưa được quản lý một cách nghiêm túc.

Để đảm bảo công tác quản lý các di tích trên địa bàn, tháng 4/2023, UBND tỉnh đồng ý thành lập BQL dịch vụ công ích và các điểm du lịch huyện Nghi Xuân trên cơ sở tổ chức lại BQL Khu du lịch Xuân Thành và các công trình công cộng với BQL di tích đền Chợ Củi. Đồng thời tiến hành công tác thanh tra những bất cập, tồn tại xảy ra tại đền Chợ Củi. Sau kết luận thanh tra, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh đề nghị các sở, ngành liên quan, huyện Nghi Xuân khắc phục, giải quyết dứt điểm những tồn tại, hạn chế, tăng cường công tác quản lý nhằm phát huy tốt các giá trị di sản đền Chợ Củi, đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng của người dân.

Chủ tịch UBND huyện Lê Anh Dũng cũng đã làm rõ thêm những nội dung kết luận thanh tra; giải đáp các ý kiến, kiến nghị, đề xuất của nhân dân xã Xuân Hồng và đại diện gia đình “thủ nhang” ông Nguyễn Sỹ Quý. Đồng thời khẳng định: đền Chợ Củi là di tích văn hoá tâm linh thuộc sở hữu chung của cộng đồng dân cư, không phải là nơi thờ tự riêng của hộ gia đình, cá nhân hay của một dòng họ nào. Qua đó yêu cầu gia đình “thủ nhang”  chấp hành nghiêm Kết luận thanh tra số 07 ngày 5/1/2024 của Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh, sớm bàn giao việc quản lý khu vực nội tự của đền theo nội dung kết luận.

Qua đối thoại, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền huyện Nghi Xuân kịp thời tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và nhà nước về luật di sản, nội dung kết luận thanh tra đến với nhân dân một cách trực tiếp để họ nhận thức rõ vấn đề nên tạo sự đồng thuận, thống nhất giữa cấp ủy, chính quyền với nhân dân. Vì vậy, sáng 15/1/2024, công tác bàn giao, tiếp nhận nội tự đền Chợ Củi đã diễn ra một cách suôn sẻ giữa gia đình “thủ nhang” và Ban Quản lý dịch vụ công ích và các điểm du lịch huyện Nghi Xuân, đảm bảo đúng quy định của pháp luật. Theo đó, gia đình “thủ nhang” Nguyễn Sỹ Quý, Nguyễn Sỹ Hóa đã thống nhất bàn giao chìa khóa hòm công đức, chìa khóa Cung đức Thánh mẫu và các cung còn lại của nội tự để Ban Quản lý dịch vụ công ích và các điểm du lịch huyện nghi Xuân tiếp nhận quản lý.

Từ ngày 15/1/2024, sau khi tiếp nhận quản lý khu nội tự, hòm công đức đền Chợ Củi từ gia đình thủ nhang, BQL dịch vụ công ích và các điểm du lịch huyện Nghi Xuân đã tập trung chỉnh trang cơ sở hạ tầng, đổi mới các hoạt động đón tiếp du khách, siết chặt quản lý kinh doanh, dịch vụ, chú trọng vấn đề môi trường, an ninh, trật tự nhằm phục vụ tốt nhu cầu của người dân và du khách thập phương...

Từ đầu năm đến thời điểm tháng 6/2024, đền Chợ Củi ở xã Xuân Hồng đã đón hơn 60 nghìn lượt du khách thập phương tham quan, chiêm bái, tăng hơn 20% so với cùng kỳ năm 2023. Theo đó, tiền công đức thu nộp ngân sách hơn 14 tỷ đồng, gấp hơn chục lần so với ngày trước, khi gia đình “thủ nhang” Nguyễn Sỹ Quý, Nguyễn Sỹ Hóa quản lý. Số tiền trên được thu từ đóng góp trực tiếp ghi vào sổ công đức, bỏ vào hòm công đức và quét mã QR code…

Số tiền này được nộp vào ngân sách qua tài khoản của BQL tại Kho bạc Nhà nước huyện Nghi Xuân để chi cho việc đầu tư, tôn tạo, tu bổ di tích và một phần sử dụng chi thường xuyên cho hoạt động của di tích theo dự toán ngân sách đã được phê duyệt đảm bảo theo Thông tư 04/2023/TT- BTC ngày 19/1/2023 của Bộ Tài chính hướng dẫn về việc quản lý thu chi tài chính cho công tác tổ chức lễ hội và tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội.

Có thể thấy, hoạt động đối thoại là “cầu nối” giữa cấp ủy, chính quyền với nhân dân, kịp thời giải quyết những vấn đề nảy sinh, góp phần đổi mới phương thức, nâng cao hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, quản lý, điều hành của cấp ủy, chính quyền.